Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 5 (Gratis)
Klik hier voor de Oefenboeken Groep 5
Jouw kind in groep 5 helpen? Bekijk hier de uitleg en video’s voor deze groep. Download ook de gratis werkbladen!
Dit artikel is geschreven door de onderwijsexperts van Wijzer over de Basisschool.
Download de werkbladen en ga aan de slag. Je ontvangt de oefenbladen (PDF) per e-mail.
In groep 5 maakt je kind opnieuw een grote sprong. In groep 4 besteedde de leerkracht nog heel veel tijd aan technisch lezen. Daarbij lag de nadruk op het vlot leren lezen van woorden. Ook het schrijven van alle letters en de spelling van woorden met bijvoorbeeld -ng, -nk, sch- en -cht kwamen in groep 4 aan bod. Bij spelling in groep 5 leert je kind veel nieuwe spellingcategorieën.
Bij rekenen ging het in groep 4 nog om het automatiseren tot en met 100 en het automatiseren van de tafels. Bij rekenen in groep 5 moet je kind al deze basisvaardigheden voldoende beheersen. Alleen dan kan het meekomen bij alle nieuwe onderwerpen.
Bekijk hier de tips om het automatiseren thuis nog eens te oefenen:
Groep 5 is het laatste jaar van de middenbouw. Volgend jaar is jouw kind al een echte bovenbouwer en kan het hopelijk profiteren van de goede basis die het in de middenbouw heeft gelegd.
Bekijk ook:
Van je kind wordt een groei in de ontwikkeling gevraagd op het gebied van leren leren. Daaronder verstaan we een aantal dingen:
Ook in groep 5 is er nog veel aandacht voor technisch lezen. Dit komt omdat niet ieder kind het leesniveau E4 (Eind groep 4) beheerst bij aanvang van groep 5. Op zich is dat geen ramp, maar aandacht voor (technisch) lezen en extra leesoefeningen zijn dan wel nodig.
Bij technisch lezen gaat het er vooral om dat je kind een bepaalde leessnelheid heeft en niet te veel leesfouten maakt. Een kind dat zich bij het lezen op een gemiddeld niveau ontwikkelt, beheerst E4 in juni van groep 4 en behaalt in groep 5 in januari leesniveau M5 (Midden groep 5).
De leerkracht toetst het technisch leesniveau met behulp van AVI-toetsen (op zinsniveau) en DMT-toetsen (drieminutentoets, op woordniveau).
Begrijpend lezen wordt erg belangrijk in groep 5. Voor het eerst zal de Cito-toets begrijpend lezen niet mondeling worden afgenomen, maar moet het kind zelf stukjes lezen en ook zelf de vragen en antwoorden lezen. Dat vraagt nogal wat van je kind qua concentratie en doorzettingsvermogen.
Kinderen leren in groep 5 ook voorspellingen doen naar aanleiding van het verhaal. Zo leren ze omgaan met middel-doel, tegenstellingen en oorzaak-gevolg.
Wil je weten hoe jij je kind kan helpen bij begrijpend lezen? Bekijk dan deze video:
Nog meer tips:
Begrijpend lezen in groep 5 is ook erg belangrijk bij de zogenaamde zaakvakken. Dit zijn de vakken die in het huidige onderwijs vallen onder oriëntatie op jezelf en de wereld. Deze vakken van vroeger vallen nu onder oriëntatie op jezelf en de wereld:
Aan dit rijtje is mens en samenleving nog toegevoegd. Daarin is bijvoorbeeld aandacht voor het welzijn van jezelf en je klasgenoten en aandacht voor het verkeer.
Zoals gezegd, dit vak krijgt meer aandacht vanaf groep 5. Op sommige scholen worden nu ook openboektoetsen afgenomen. Zo wordt je kind voorbereid op het huiswerk en de bijbehorende toetsen in groep 6, 7 en 8. Begrijpen wat je leest, de kern kunnen vinden en samenvatten zijn hierbij belangrijke strategieën.
In groep 5 ligt de nadruk bij de zaakvakken op de belevingswereld van het kind. Zo worden de onderwerpen ook benaderd. Je kind leert wat aardrijkskunde (nu: ruimte) eigenlijk is: de ‘ruimte’ om hem heen. Het leert kaartlezen en een legenda gebruiken. Hierbij bekijkt het bijvoorbeeld een stad aan de hand van een plattegrond. Dit is ter voorbereiding op topografie, dat je kind in groep 6 krijgt. Maar dat is niet het enige. De leerkracht besteedt bijvoorbeeld ook aandacht aan (regen)water en verschillende landschappen.
Omdat het bij de zaakvakken om de oriëntatie op jezelf en de wereld gaat, leert je kind bij de geschiedenisles (nu tijd genoemd) wat tijd eigenlijk is, hoe tijd aangeduid wordt en hoe het een kalender gebruikt. Dit gaat langzaam over naar het begin van een leven, de levensfasen en hoe het er vroeger op school en in de stad aan toeging. Ook worden de tijdvakken geïntroduceerd en wordt er een klein beginnetje gemaakt met de tijd van ridders en kastelen.
Bij biologie (nu natuur & techniek) komen onderwerpen als gezonde voeding, de seizoenen en planten en dieren om je heen aan bod.
Het techniekgedeelte bestaat uit kennismaking met elektriciteit door middel van elektrische apparaten. Hierin legt de leerkracht uit hoe tandwielen werken en welke energiebronnen gebruikt worden om elektriciteit te maken. Dit alles gebeurt op een heel eenvoudige, goed te behappen manier.
De meeste methoden werken thematisch. Dat betekent dat hetzelfde onderwerp elk jaar terugkomt en dan wordt uitgediept. De meeste kinderen in groep 5 nemen, over het algemeen, lopend deel aan het verkeer. Dit wordt uitgebreid met fietsen. Bij mens en maatschappij legt de leerkracht dan ook de verkeersregels en de verkeerstekens voor een voetganger en fietser uit. Hij legt uit waar een veilige fiets allemaal aan moet voldoen. Bovendien leert je kind wat zijn eigen rol is in het verkeer.
Bij oriëntatie op jezelf en de wereld leest je kind zelfstandig of in kleine groepjes de vragen en soms ook de teksten. Om antwoord te kunnen geven, moet het begrijpen wat het leest voordat het het juiste antwoord uit de tekst kan halen.
Vanaf groep 6 moet je kind goede antwoorden uit de tekst kunnen herleiden. Dat betekent dat het gevraagde antwoord niet meer letterlijk in de tekst staat. Je kind moet dan verbanden leggen.
Onder taal valt schrijven, lezen, spelling en mondeling onderwijs. Lezen kunnen we onderverdelen in technisch lezen en begrijpend lezen. Hierboven heb je al kunnen lezen wat de leerkracht in groep 5 bij deze onderdelen van jouw kind vraagt.
Schrijven heeft betrekking op het schriftelijk onderwijs. Dat wil zeggen dat kinderen in groep 5 verschillende teksten leren onderscheiden en de informatie leren ordenen. Je kunt dan denken aan rijmpjes, informatieve teksten of bijvoorbeeld instructieve teksten. In groep 5 worden schrijfstukken gevraagd met meer complexe zinnen en samengestelde zinnen. In de teksten mogen nog wel spelfouten voorkomen.
Het doel is dat spelfouten in zelf geschreven teksten richting groep 6, 7 en 8 steeds minder vaak voorkomen. Natuurlijk is er ook nog steeds aandacht voor een leesbaar handschrift. Schriftelijk werk mag bovendien aangevuld worden met plaatjes of tekeningen die passen bij de tekst.
Spelling in groep 5 breidt enorm uit. Zo heeft een kind in groep 4 vooral gewerkt met woorden zoals die staan beschreven in de eerste alinea. Dit schooljaar worden de woorden moeilijker. In groep 4 leerde je kind over ‘kooi’, nu wordt het ‘dooier’. In groep 4 leerde je kind ‘haai’, nu wordt het ‘lawaai’.
Ook leert je kind de spellingregels van samengestelde woorden, het meervoud van woorden en verkleinwoorden. Leestekens in een zin herkennen en zelf gaan gebruiken, is ook typisch iets voor groep 5. Hoofdletters herkent je kind al; daar heeft het in groep 4 al mee gewerkt. Nu komen daar de komma, de punt, het uitroeptekens, de dubbele punt en het vraagteken bij. Het is vooral de bedoeling dat je kind deze leestekens in zijn teksten gaat gebruiken.
De meeste taalmethodes maken in groep 5 bovendien een begin met werkwoordspelling. Kinderen leren het verschil tussen de tegenwoordige tijd en de verleden tijd en de werkwoordspelling die daarbij hoort.
Aan werkwoordspelling wordt tot en met groep 8 hard gewerkt. Dat is niet voor niets. Veel kinderen vinden het lastig om dit onderdeel onder de knie te krijgen. Bedenk: herhaling in een gezellige, speelse sfeer doet wonderen.
In groep 5 maakt de leerkracht ook een start met taalkundig en redekundig ontleden. Die leerstof kan best verwarrend zijn voor een kind. Herhaling en veel oefeningen zorgen uiteindelijk voor automatisering van deze kennis, zodat je kind het ontleden uiteindelijk volledig onder de knie krijgt.
Bij taalkundig ontleden moet je kind elk woord in een zin een naam geven. In groep 5 leert je kind verschillende woordsoorten:
Je kind moet deze woorden kunnen herkennen in een zin.
Bij redekundig ontleden moet je kind zinsdelen kunnen benoemen. In groep 5 wordt een start gemaakt met de volgende zinsdelen:
In elk schooljaar is het belangrijk dat jouw kind zijn woordenschat uitbreidt. Dat doet het door boeken te lezen, gesprekken te voeren, naar (educatieve) televisieprogramma’s te kijken of naar gesprekken te luisteren. Veel scholen ‘meten’ de woordenschat van hun leerlingen met behulp van de Cito-toets woordenschat. Ontdek in ons artikel over woordenschat groep 5 meer over dit onderwerp.
Als laatste is er bij taal aandacht voor mondelinge vaardigheid. Denk hierbij aan meedoen aan kringgesprekken, boekbesprekingen, spreekbeurten of meedoen met een toneelstuk.
In groep 5 wordt er ook aandacht besteed aan mimiek, stemgebruik en houding. De luisterhouding van je kind valt ook onder mondelinge vaardigheid.
Wil je leuke tips? Bekijk dan deze artikelen:
Leuke onderwerpen voor een spreekbeurt
Een voorleesboek voor elke leeftijd
Educatief speelgoed voor jouw kind
Rekenen in groep 5 bestaat uit de volgende onderdelen:
Wiskundig inzicht en handelen richt zich vooral op problemen. Denk bijvoorbeeld aan vragen als:
Ook leert je kind in groep 5 nieuwe rekentaal. Ik noem hier een paar (voor hen) nieuwe woorden, maar het zijn er veel meer!
En denk ook eens aan de termen bij het meten:
Je kind leert verder om bij het oplossen van rekenproblemen zijn strategie te onderbouwen (uitleggen) en diverse oplossingen te beoordelen.
Het onderdeel getallen en bewerkingen richt zich op de getallenrij. Werkte je kind in groep 4 nog met getallen tot 1000; nu wordt er toegewerkt naar 100 000. Ook digitaal klok leren kijken komt aan bod.
Verder moet je kind de basisbewerkingen beheersen. Met andere woorden: het moet weten hoe je bepaalde sommen uitrekent. Het leert dit schooljaar een klein aantal verschillende manieren om sommen uit te rekenen, zoals schattend rekenen, kolomsgewijs rekenen of cijferend rekenen.
Ook gaat je kind in groep 5 aan het werk met plattegronden en grafieken. Met herkenbare, dagelijkse situaties wordt het wegwijs gemaakt in deze veelzijdige rekenopdrachten.
Rekenen wordt in groep 5 ook steeds vaker bewegend geoefend. Hier lees je meer over in ons artikel bewegend leren rekenen.
Al met al is het rekenonderwijs in groep 5 erg veelzijdig. Voor het ene kind voelt het als een leuke uitdaging, terwijl het voor het andere moeilijk en teleurstellend is.
Sommige scholen beginnen dit jaar met Engels. Hierbij staan de vaardigheden luisteren en spreken centraal, net als het opbouwen van woordenschat. De school is verplicht om vanaf groep 7 het vak Engels aan te bieden.
Wil je meer lezen over de leerdoelen van groep 5? Kijk dan eens op de website van SLO.
Meer groep 5? Bekijk ook deze artikelen:
Bekijk de video’s. Abonneer je ook op ons Youtube-kanaal zodat je geen enkele video mist.
