Topografie oefenen: zo help jij je kind

Wat is topografie?
Topografie oefenen groep 6, 7 en 8: 7 tips
Topografie oefenen voor beelddenkers
Topografie leren: iedereen kan het!

Je kind komt thuis met de mededeling dat hij binnenkort een topografie-toets heeft. Wat bedoelt hij dan eigenlijk precies? En hoe kun jij je kind helpen bij de voorbereiding van die toets? Je leest meer over topografie oefenen in deze blog.

Wat is topografie?

Topografie is een onderdeel van aardrijkskunde. Je kind moet bij dit onderdeel plaatsen op een kaart kunnen aanwijzen. Zo kan een leerkracht bijvoorbeeld vragen naar namen van:

landen
zeeën en oceanen
provincies
(hoofd)steden
rivieren
nationale parken

Je kind krijgt tijdens een toets topografie een aardrijkskundige kaart met nummertjes te zien. Die nummertjes verwijzen naar zo’n land of stad. Je kind moet aangeven welke naam er bij het nummer past.

Topografie oefenen groep 6, 7 en 8: 7 tips

Meestal beginnen leerkrachten in groep 5 al met de topografie van Nederland. Je kind leert bijvoorbeeld de namen van de provincies en van een aantal grote steden.

In groep 6, groep 7 en groep 8 wordt die kennis uitgebreid. Eerst komen er de plaatsen in de rest van Europa bij. Daarna leert je kind de namen van landen, zeeën en steden over de hele wereld.

Wanneer de school van jouw kind precies bepaalde leerstof aanbiedt, is moeilijk te zeggen. Iedere school maakt daar eigen keuzes in. Uiteindelijk is het wel de bedoeling dat kinderen van verschillende scholen aan het eind van groep 8 vergelijkbare stof behandeld hebben.

Hoe dan ook, het is handig als je weet hoe je je kind kan begeleiden als het thuis met topografie aan de slag gaat. Hieronder vind je een aantal tips die je daarbij kunnen helpen.

1. Memoriseren en automatiseren

Allereerst is het handig om te weten dat het bij topografie allemaal draait om automatiseren en memoriseren.

Automatiseren betekent dat je kind met een paar denkstappen vrij gemakkelijk tot het antwoord komt. De denkstappen zijn meer een routine dan iets anders. Dat wil zeggen: je kind hoeft niet lang na te denken om deze stappen te zetten.

Als je kind de denkstappen niet meer nodig heeft en direct op het antwoord van de vraag komt, spreken we van memoriseren.

Bij topografie spelen automatiseren en memoriseren een veel grotere rol dan bijvoorbeeld inzicht. Vragen waar je kind inzicht voor nodig heeft vind je bijvoorbeeld bij begrijpend lezen en redactiesommen.

2. Oefen steeds kleine hoeveelheden

Wil jouw kind in 1 dag de hele topografische kaart van Nederland uit zijn hoofd leren? Raad hem dat dan af. Over het algemeen blijft leerstof niet goed hangen als je alles in 1 keer wilt doen. Verdeel de stof liever in stukjes.

Plan samen met je kind de voorbereiding van de toets topografie die eraan komt. Hoeveel dagen heeft je kind de tijd om te leren? Gebruik altijd 1 of 2 dagen om alleen te herhalen en te overhoren. Verdeel de rest van de stof over het aantal dagen dat overblijft.

Stel, je kind moet de 12 provincies en de bijbehorende hoofdsteden leren. Dat zijn 24 items. De leerkracht geeft de toets 8 dagen van tevoren op. Tijdens de 2 laatste dagen wil je alleen nog maar herhalen. Dat betekent dat je 6 dagen over hebt voor 24 onderdelen.

Je kunt er dan voor kiezen om iedere dag 2 provincies en 2 steden te leren. Dat kost waarschijnlijk niet veel tijd. Maar als je kind toevallig een aantal drukke dagen heeft (bijvoorbeeld i.v.m. sport), kun je ook voor een andere planning kiezen. Eentje waarin je kind maar 4 dagen nodig heeft bijvoorbeeld.

3. Herhaal regelmatig

Omdat het bij topografie gaat om automatiseren en memoriseren, speelt herhaling een erg grote rol in het leerproces. Dat betekent dat je kind het beste regelmatig even kort naar een topo-kaart kan kijken. Iedere dag een kwartiertje oefenen geeft veel meer resultaat dan 1 middag stampen.

Op de dagen dat je kind ook nieuwe stof leert, blijf je de eerder geleerde stof herhalen. Zo krijgt je kind veel meer kans ook echt tot memoriseren te komen.

Een onderzoek van de Duitse psycholoog Ebbinghaus wees in 1885 al uit dat herhaling nodig is om nieuwe leerstof te onthouden. Hoe minder herhalingen en hoe groter de tijd tussen de herhalingen, hoe slechter de stof blijft hangen.

4. Gebruik ezelsbruggetjes

Ezelsbruggetjes helpen erg goed als je kind topografie moet oefenen. Er is bijvoorbeeld een superhandig ezelsbruggetje om de Nederlandse Waddeneilanden te onthouden.

Zoek gerust ezelsbruggetjes op óf laat je kind ze zelf bedenken. Dat laatste werkt doorgaans het beste.

Oefenbladen Rekenen Groep 6 (Gratis)

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 6 (Gratis)

Oefenbladen Spelling Groep 6 (Gratis)

Oefenbladen Cito/IEP-toets Groep 7 (Gratis)

Oefenbladen Rekenen Groep 7 (Gratis)

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 7 (Gratis)

5. Overhoor je kind

Als je kind een deel van de leerstof heeft geleerd, kun je thuis aan de slag met overhoringen. Dat kan met een kaart uit het leerboek, maar ook met online oefenmateriaal.

Belangrijk bij de overhoringen is dat je je kind de tijd geeft na te denken. Zeg niet te snel een antwoord voor en laat je kind ook zeker niet te snel opgeven. Geef eventueel hints als die nodig zijn.

6. Eerst leren, dan overhoren

Soms willen kinderen direct beginnen met leuke online quizjes die hun kennis over topografie testen. Die testen zijn natuurlijk fantastisch als oefenmateriaal.

Herinner je kind er echter wel aan dat er een stap vóór die overhoring zit: het leren zelf. Het is belangrijk dat je kind regelmatig de volledige kaart voor ogen krijgt voordat hij aan de slag gaat met allerhande overhoringen. Jezelf testen heeft namelijk weinig zin als je de stof nog niet beheerst.

7. Bespreek hoe toetsen werken

Misschien heeft je kind niet veel moeite met de voorbereiding van de topografie-toets. Maar dan nog kan het resultaat tegenvallen. Bijvoorbeeld omdat je kind last had van zenuwen tijdens de toets.

Het is dan handig dat je het doel van toetsen uitlegt. Die zijn vooral belangrijk om te zien op welke manier je kind zich ontwikkelt. Als je kind af en toe een minder goed cijfer haalt, is dat helemaal niet erg.

Verder kun je met je kind bespreken wat hij kan doen als hij zenuwachtig is voor de toets. Geef bijvoorbeeld aan dat hij eerst de plaatsnamen invult die hij wél weet. De moeilijke vragen kan hij nog even overslaan.

Pas als je kind alle makkelijkere vragen heeft beantwoord, gaat hij door met de opdrachten die wat lastiger waren. Zo voorkom je blokkades door stress.

Wil je meer tips voor het maken van toetsen? Lees dan ons artikel Help, hoe maak je een toets?

Topografie oefenen voor beelddenkers

Is je kind een beelddenker? Dan is topografie oefenen waarschijnlijk best lastig. Vooral als je het op bovenstaande manieren doet. Beelddenkers hebben een andere manier van leren dan andere kinderen. Houd daar thuis rekening mee.

Zo kun je je kind vragen een klein tekeningetje te maken bij iedere hoofdstad of provincie. Of zelfs de provincie zelf na te tekenen. Ook werken met kleuren kan effectief zijn. Deze vormen van visueel leren geven je kind de kans om de leerstof ook visueel op te slaan in zijn hoofd. Tijdens de toets kan hij op die plaatjes teruggrijpen.

Topografie leren: iedereen kan het!

Ieder kind kan topografische kaarten uit zijn hoofd leren. Bij de een lukt het echter wat makkelijker dan bij de ander. Praat met je kind over manieren die voor hem werken. En probeer eens verschillende dingen uit.

Houd je niet enkel vast aan die ene werkvorm die vroeger voor jou werkte. Als die voor je kind ook goed uitpakt, is dat natuurlijk geweldig. Maar als het met die vorm niet lukt, loont het de moeite om verder te kijken. Samen vinden jullie vast een manier die wél werkt!

Topografie oefenen: zo help jij je kind

Wat is topografie?