Rekenen groep 3: alles wat je als ouder nodig hebt om je kind te helpen

Rekenen groep 3 oefenen met je kind? Download de gratis oefenbladen rekenen groep 3 (PDF) en bekijk de video’s en artikelen over rekenen in groep 3.

Download de gratis oefenbladen voor groep 3

Download de oefenbladen rekenen voor groep 3. Je ontvangt de oefenbladen (PDF) per e-mail.

Oefenbladen Groep 3 Rekenen (Gratis)

Video's met uitleg en leuke spelletjes

Bekijk de video-uitleg over sommen en de leukste spelletjes waarmee je rekenen kunt oefenen:

klokkijken groep 3

Klokkijken groep 3

Klokkijken is een belangrijke vaardigheid voor je kind. Zeker wanneer je hem stap voor stap zelfstandiger wil maken in zijn ontwikkeling. Leren klokkijken op school is niet altijd makkelijk. Soms gaat het simpelweg te snel. Daarom is het goed dit […]
Bekijk artikel
jongetje kalender

De kalender lezen, hoe leer je dat?

Jaren, maanden, dagen, uren….. Een belangrijk onderdeel van het vak rekenen is tijd. Dat gaat van uitrekenen hoeveel dagen het duurt voordat je jarig bent, tot uitrekenen hoe lang je over een autorit doet als je het aantal kilometers per […]
Bekijk artikel

Producten

Hoe kun je jouw kind in groep 3 helpen met rekenen?

Je vindt een samenvatting van dit artikel in de video hieronder. Onder de video zie de je de complete checklist met tips voor jou als ouder.

In groep 1 en 2 vindt het zogenaamde voorbereidende rekenen plaats. In groep 3 wordt gestart met het formele rekenen. Veel ouders willen graag weten wat hun kind nu precies moet kunnen in groep 3.

Soms krijgen ze te maken met rekenproblemen: hun kind scoort niet zo goed op de cito-toets rekenen groep 3 als ze hadden verwacht. Wat kun je daaraan doen? 

Bekijk de onderwerpen op onze checklist, zodat je weet wat belangrijk is bij het rekenen in groep 3. Je kunt thuis spelenderwijs een heleboel van de rekenonderdelen uit groep 3 met je kind bespreken en oefenen (bijvoorbeeld als je winkeltje gaat spelen).

Bekijk ook deze andere onderwerpen voor groep 3:

 

1. Rekenen groep 3: tellen tot 20

Als kleuters, in groep 1 en groep 2, zijn kinderen bezig met de zogenaamde voorbereidende rekenvaardigheid. Onderdelen hiervan zijn ordenen en seriatie. Dit laatste is een voorwaarde om de telrij goed te begrijpen.

In groep 3 leren de kinderen tellen tot 20 (minimaal). Het gaat hierbij niet om een opgezegd versje, maar om echt tellen. Sommige kinderen kunnen wel de getallenrij tot 20 opzeggen, maar begrijpen misschien niet echt goed dat 8 groter is dan 6.

Kinderen met weinig getalbegrip krijgen het later in groep 4 en 5 moeilijk met optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Het komt regelmatig voor dat pas in groep 5 wordt opgemerkt dat het niet goed gaat met het rekenen van sommige kinderen, terwijl er eigenlijk al problemen met rekenen in groep 3 waren.

Hoe kun je zelf het tellen controleren?

Bekijk de stappen in het onderstaande schema:

Tellen oefenen

Bovenstaande afbeelding als pdf downloaden

Bij tellen gaat het niet om het uit het hoofd opzeggen van de getallen tot 10 of 20. Bij echt tellen moet je kind tegelijkertijd wijzen en tellen. Als je kind de appels op de fruitschaal telt, dan moet het aanwijzen van een appel en het zeggen van het getal tegelijk gaan.

Verder kun je de getallen voor en na een willekeurig getal in de telrij laten opnoemen. Je vraagt bijvoorbeeld: ‘welk getal komt er na 5?’ Of: ‘welk getal komt er voor 8?’ Ook kun je van achter naar voor laten tellen.

Dit kun je uitbreiden door vanaf een willekeurig getal vooruit of achteruit te laten tellen: ‘Tel eens vanaf 4.’ Als deze oefeningen moeite kosten, dan kun je dit regelmatig oefenen tot het heel makkelijk gaat.

 

2. Getallen splitsen in groep 3

 

 

Bij het rekenen in groep 3 moeten de kinderen uiteindelijk het splitsen van alle getallen tot 10 makkelijk kunnen. Dit splitsen is een belangrijke basis voor het optellen en aftrekken tot 20. Denk hierbij aan een som zoals:

8 + 7 = …

Het goed kunnen splitsen van de getallen is dus heel belangrijk! Je kunt dit thuis goed oefenen om te voorkomen dat je kind in groep 4 problemen krijgt met het optellen en aftrekken met grotere getallen. Niet alleen voorkom je later problemen, ook het optellen en aftrekken onder de 10 gaat veel makkelijker als jouw kind goed kan splitsen.

Optellen en aftrekken kan in groep 3 ook bewegend worden geoefend. Hier lees je meer over in ons artikel bewegend leren rekenen.

groep 3 rekenen splitsen

Als jouw kind bijvoorbeeld weet dat je 9 kunt splitsen in 5 en 4, dan kan het ook de volgende sommen snel oplossen.

5 + 4 = …
9 – 5 = …
9 – 4 = …

De volgende oefening is eigenlijk bedoeld voor het optellen over het tiental heen. Je kunt ook heel goed op deze manier het splitsen oefenen voor groep 3. Je neemt dan boontjes (of iets anders) en je legt er dan bijvoorbeeld 9 op tafel. Vervolgens kun je je kind vragen er 5 apart te leggen. Hoeveel zijn er dan nog over?

 

 

3. Rekenen groep 3: rekentaal

Het is van belang dat de kinderen in groep 3 weten wat woorden zoals meer‘, ‘meest‘, ‘minder‘, ‘minstenevenveel betekenen. In veel rekenlessen (en verhaaltjessommen) komen deze begrippen terug. De kinderen leren de betekenis van deze begrippen uiteraard op school, maar het kan geen kwaad om thuis te checken of jouw kind een rekenopdracht met een van deze begrippen begrijpt.

Je kunt deze woorden ook dagelijks, spelenderwijs gebruiken. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik heb hier 2 snoepjes. Heb jij er evenveel?’ Hieronder een voorbeeld van een verhaaltjessom met rekentaal:

Mees heeft zijn plakplaatjes naast elkaar gelegd. Van welke soort heeft hij de meeste?

verhaalsom groep 3

Bron: Oefenboek rekenen groep 3 – 2e helft schooljaar

Hieronder een opsomming van nog een aantal woorden die belangrijk zijn voor het rekenen:

rekentaal

Download deze afbeelding als pdf

De kinderen werken in het begin van het schooljaar met de begrippen erbij en eraf. Kinderen komen hier vaak als eerste mee in aanraking met de zogenaamde bussommen. Vanuit deze aanduidingen gaan de kinderen over naar het gebruik van het + en – teken. Bussommen zijn een goed voorbeeld van realistisch rekenen.

 

4. Rekensommen groep 3: De sprong met 10

Een ander onderdeel van rekenen groep 3 dat je thuis kunt oefenen, is de ‘sprong met 10’. We bedoelen hiermee de volgende soort sommen:
10 + 4 = …
10 + 8 = …
16 – 10 = …
14 – 10 = …

rekenen groep3 sprong met tien

 

5. Wat moet een kind kunnen eind groep 3?

Ieder kind leert in een eigen tempo. Toch willen we hier een indicatie geven van het niveau van eind groep 3, omdat we deze vraag vaak krijgen. Dit doen we aan de hand van de leerlijn rekenen groep 3 en de tussendoelen zoals deze (voor hele getallen) zijn opgesteld door het zogenaamd TAL-team (Bron: ‘Jonge kinderen leren rekenen – Tussendoelen annex leerlijnen’, TAL-team, Wolters-Noordhoff).

Zoals eerder aangegeven, kunnen kinderen de telrij tot 20 opzeggen en ook echt begrijpen. Dit betekent dat ze vanaf elk getal tot 20 kunnen terugtellen en doortellen. Ze kunnen de getallen onder de 20 ook goed op een getallenlijn plaatsen.

groep3 getallenlijn

Aan het einde van het schooljaar van groep 3 kunnen kinderen tot 20 optellen en aftrekken. Tot 10 hebben ze dit redelijk geautomatiseerd. Hier wordt vervolgens in groep 4 ook nog mee geoefend als dat nodig is. Het automatiseren tot 20 heeft meer tijd en aandacht nodig en ook daar wordt in groep 4 en 5 mee geoefend. Het TAL-team geeft bij de bespreking van de rekendoelen groep 3 ook het volgende aan:

“Het rekenen is voor groep 3 geen afgesloten leerstofterrein: het rekenen tot 100 hoeft niet tot groep 4 te wachten. Tellen met tienen en rekenen met tientallen kan ook al in groep 3 beginnen, net zoals betekenis geven aan getallen tot 100.” (Bron: ‘Jonge kinderen leren rekenen – Tussendoelen annex leerlijnen’, TAL-team, Wolters-Noordhoff)

Het werken met deze hele getallen is de belangrijke basis voor andere rekenonderdelen. De kinderen maken ook een begin met rekenen met geld, meten, tijd en ruimtelijk inzicht. Je kunt hier rekening mee houden door hier thuis spelenderwijs met je kind mee bezig te zijn.

rekenen geld groep 3

Ga bijvoorbeeld met je kind winkeltje spelen met geld (of plastic geld). Dit kun je doen met 1 euromunten, 2 euromunten, briefjes van 5 euro en briefjes van 10 euro. Stel je kind ook vragen over voorwerpen, zoals: ‘Welke is langer of korter?’.

Kinderen krijgen zo langzaam maar zeker inzicht in afmetingen en verhoudingen. Of speel het spel ‘De Rekenrups’ om het optellen tot 10 te oefenen. Je kunt alle materialen onder de video gratis downloaden en printen.

 

 

Aantal spelers: 2 of meer personen 

Wat heb je nodig?

Hoe speel je dit spel?

Zet alle pionnen op het vakje met het getal 0.

Speler A gooit met de dobbelsteen en zet met zijn pion de stappen die hij gegooid heeft. Bijvoorbeeld:

sprong met twee

Speler A rekent nu de som 0 + 2 uit en zet zijn pion op het getal 2.

Speler B gooit met de dobbelsteen en zet met zijn pion de stappen die hij gegooid heeft. Bijvoorbeeld:

sprong met een 

Speler B rekent nu de som 0 + 1 uit en zet zijn pion op het getal 1. 

Speler A is aan de beurt. Hij gooit met de dobbelsteen en zet met zijn pion de stappen die hij gegooid heeft. Bijvoorbeeld:

plus een

Speler A staat met zijn pion op 2, dus de som wordt nu: 2 + 1 = 3. Hij zet zijn pion op het getal 3.

Speler B is aan de beurt. Hij gooit met de dobbelsteen en zet met zijn pion de stappen die hij gegooid heeft. Als speler B nu +2 gooit, komt hij met zijn pion terecht op het getal 3 (hij stond op 1, hij gooit 2, dus de som wordt: 1 + 2 = 3).

Er mag maar 1 pion in ieder vakje staan. Degene die als eerste in het vakje stond, moet terug naar 0 en weer opnieuw beginnen. 

Wie als eerste precies op nummer 10 uitkomt, heeft gewonnen. Sta je op 9 en gooi je +2? Dan zet je 1 stap vooruit én eentje terug. In totaal zet je 2 stappen. Je staat weer op 9. Sta je op 7 en gooi je +3? Dan kom je op 10 en heb je gewonnen!

 

6. Mijn kind met rekenen in groep 3 helpen?

Het is nuttig en zinvol om meteen vanaf groep 3, bij de start van het formele rekenen, nauw betrokken te zijn bij de vorderingen van je kind. Als het in het begin van groep 3 niet goed gaat met rekenen, is het van belang om snel in te grijpen.

rekenen oefenen groep 3

Oefenboek Rekenen Groep 3 – 2e helft schooljaar

Het kan zijn dat de voorbereidende rekenvaardigheden (uit groep 1 en 2) niet voldoende ontwikkeld zijn. Ook kunnen er rekenproblemen ontstaan door het ontbreken van goede uitleg en oefening.

Het hoeft natuurlijk niet altijd om echte problemen met rekenen in groep 3 te gaan. Je kunt je kind ook helpen en ondersteunen als het gewoon goed gaat, maar je het gevoel hebt dat er misschien wel meer in zit.

Extra oefening bij rekenen is altijd zinvol, mits je op het juiste niveau oefent.

De oefenboeken zijn hiervoor het meest geschikt. Bekijk hier de informatie over deze oefenboeken rekenen groep 3:

Een goede opbouw van de rekensommen is ook van belang. Soms denk je als ouder: er klopt iets niet. Ik begrijp niet dat mijn zoon of dochter deze fouten maakt in deze sommen. In dat geval raad ik je aan om eerst te controleren of je kind het tellen wel echt goed begrijpt. Heeft je kind moeite met verhaaltjessommen? Bekijk dan deze tips over redactiesommen groep 3.

 

7. De Cito-toets rekenen groep 3, een D- of E-score?

Op veel scholen in Nederland wordt 2 keer per jaar een Cito-toets rekenen groep 3 afgenomen. De toets die rond januari/februari wordt afgenomen, wordt Cito Rekenen M3 genoemd. M3 staat voor ‘midden groep 3’. De toets die rond juni aan de kinderen wordt voorgelegd, heet Cito Rekenen E3 (eind groep 3).

De uitslagen van deze Cito-toetsen rekenen worden meestal op het rapport weergegeven met de scores A t/m E en/of I t/m V.

Als je kind een D- of een E-score heeft behaald op de Cito-toets in groep 3, dan raad ik je aan in ieder geval in gesprek met de leerkracht van je kind te gaan om samen te bekijken met welke rekenonderdelen je kind moeite heeft. Misschien heeft je kind behoefte aan extra uitleg of kan met wat extra oefening resultaat worden behaald.

In de meeste rekenmethoden op school is er naast de ‘gewone lesstof’ ook herhalingsstof voor de kinderen die het moeilijk vinden en er is extra lesstof voor de kinderen die meer uitdaging nodig hebben.

De rekenproblemen kunnen ontstaan zijn door een onvoldoende ontwikkelde voorbereidende rekenvaardigheid (in groep 1 en 2). De Cito-toetsen rekenen groep 3 toetsen weinig op de voorbereidende rekenvaardigheid. Er zijn toetsen beschikbaar die specifiek de voorbereidende rekenvaardigheid toetsen, waardoor duidelijk wordt of dit voldoende is ontwikkeld. Je kunt dit navragen op school of bij een extern bureau.

Het hoeft natuurlijk niet zo te zijn dat een lage score altijd verband houdt met een slecht ontwikkelde voorbereidende rekenvaardigheid. Als dit echter wel het geval blijkt te zijn dan is het goed om hier meteen aandacht aan te besteden. Meer weten over de Cito-toetsen in groep 3 over wat die cito toetsscores in groep 3 betekenen? Klik dan hier: Cito toetsen groep 3

Bekijk ook: checklist overgang van groep 2 naar 3

 

8. Rekenen groep 3 oefenen

Kinderen van 6 jaar zijn enorm leergierig. Als je het rekenen leuk maakt, zullen ze dan ook niet opzien tegen het oefenen met rekenen in groep 3. Een rekenvoorwaarde is dat je kind goed kan tellen tot 10. Hierbij is het belangrijk dat je kind de plaats van de getallen weet. Hij of zij moet bijvoorbeeld begrijpen dat 6 meer is dan 3.

Je kunt ook rekenen groep 3 oefenen met een oefenboek. Het tellen is iets wat je heel goed elke dag even kunt oefenen. Ook eenvoudige rekensommen zijn goed dagelijks kort te oefenen.

Een goed uitgangspunt is om kinderen in groep 3 10 minuten per dag te laten oefenen. Per groep kun je daar steeds 10 minuten bij optellen, dus een kind in groep 6 zou per dag veertig minuten aan huiswerk en oefenen kunnen besteden. (Bron: ‘Wat écht werkt, 27 evidence based strategieën voor het onderwijs’, David Mitchell, 2015)

 

Tips om rekensommen groep 3 thuis te oefenen

Als je rekensommen (niveau ‘rekenen groep 3’) met je kind gaat oefenen, is het wel belangrijk om sommen op het juiste niveau te oefenen en met een goede opbouw. De sommen aan het begin van groep 3 zijn natuurlijk makkelijker dan aan het einde van groep 3. Als je je kind sommen voorschotelt die nog te moeilijk zijn, is dat niet goed voor het zelfvertrouwen en het plezier in het rekenen.

Verder is het goed om samen met je kind te oefenen om zo goed in de gaten te houden welke sommen je zoon of dochter lastig vindt. Zet je kind dus niet alleen achter een oefenprogramma op de computer. In de Cito-toetsen rekenen in groep 3 worden veel rekensommen in de vorm van een plaatje weergegeven. Dat vinden sommige kinderen een stuk lastiger dan een ‘kale som’. Ook hier kun je mee oefenen.

Tip: De oefenboeken rekenen voor groep 3.

De informatie en werkbladen voor de andere groepen bekijken?