Je kind zit nog maar net op de basisschool en het krijgt nu al rekenen? Lees hier alles over Rekenen groep 1. We leggen je de belangrijkste begrippen uit en je krijgt tips voor leuke spelletjes die je thuis kunt doen.
Maak je geen zorgen: je kind hoeft in groep 1 nog geen ingewikkelde sommen te maken. Wél komt het spelenderwijs in aanraking met allerlei begrippen die bij het vak rekenen terugkomen.
En dat is precies de reden dat je kind al in groep 1 met rekenen aan de slag gaat. Je kind doet in groep 1 kennis op die het in de volgende jaren nodig heeft.
Het gaat dit jaar vooral om de ontwikkeling van rekenbegrippen (groot/klein, boven/beneden, hoger/lager, voor/achter enz.) en om het tellen tot 10. De leerkracht biedt deze leerstof spelenderwijs aan.
Als je je kind in groep 1 thuis wilt helpen met rekenen, staat 1 ding voorop: plezier. Zet je te veel druk op je kind, dan stuit je waarschijnlijk al snel op weerstand. En dat wil je voorkomen; rekenen moet op deze leeftijd vooral leuk zijn.
Plezier creëer je met leuke activiteiten. Dat die activiteiten ook nog eens leerzaam zijn, is natuurlijk mooi meegenomen.
Een aantal dingen die je thuis kunt doen:
Dit artikel over rekenspelletjes voor groep 1 en 2 geeft je alle tips die je nodig hebt.
Informeel rekenen houdt in dat je kind spelenderwijs in aanraking komt met de rekenbegrippen en getallen. Het is de voorbereiding op het rekenen in de volgende jaren.
Een paar voorbeelden:
Rekenen in groep 1… Dat klinkt bijna alsof je kind met een rekenwerkboek, zittend aan een tafeltje, leert rekenen… Gelukkig ziet dat er in de praktijk toch een beetje anders uit.
Wat leren kinderen in groep 1, zodat ze zich goed voorbereiden op het toekomstige vak rekenen? En, misschien nog wel belangrijker, wat kun je thuis oefenen?
(bron: gratis pictogrammen via www.sclera.be)
De voorbereiding op rekenen noemen we informeel rekenen. Tijdens het informeel rekenen breidt de leerkracht de rekenvaardigheid van de leerlingen uit, zodat zij een goede basis krijgen voor de overgang naar groep 2.
Informeel rekenen gebeurt spelenderwijs. Kinderen leren tijdens vrij spel of door te spelen in een themahoek van de klas. Zo’n themahoek kan bijvoorbeeld een winkel zijn waar kinderen in aanraking komen met geld en met de prijzen van artikelen. Zo’n speelplek kun je thuis natuurlijk ook inrichten (daarover later in dit artikel meer)!
De voorbereiding op rekenen is niet alleen spelen met cijfers, leren tellen (in het begin nog als opzegversje), getallen herkennen of weten hoeveel jaar je bent. Het is ook kennis hebben van rekenbegrippen als: hoog/laag, meer/minder, voor/achter of zwaar/licht. Je kunt je kind met behulp van prentenboeken, voorleesboeken, dagelijkse situaties en spelmateriaal helpen zich voor te bereiden op het vak rekenen.
(bron: gratis pictogrammen via www.sclera.be)
In opdracht van het ministerie van OCW zijn er afspraken gemaakt over wat een leerling in groep 1 moet leren. Onderstaande doelen gelden voor kinderen die starten in groep 1 (aug.) tot en met november van het schooljaar. In veel gevallen hebben kinderen al een aantal van onderstaande doelen geleerd. Je kunt dan natuurlijk gerust verder gaan met het aanbieden van moeilijkere opdrachten en spelletjes, zolang je ziet dat je kind er plezier in heeft.
(bron: gratis pictogrammen via www.sclera.be)
Sorteren en ordenen
Getalbegrip
Tijdsbesef
Ruimtelijke oriëntatie
(bron: gratis pictogrammen via www.sclera.be)
Meten en wegen
(bron: “Van kerndoel tot leerlijn” (M. v.d. Stap))
Wil je weten wat je kind vanaf ongeveer december tot eind groep 1 aangeboden krijgt en dus gaat leren?
Dan kan je het aanbod doelen van rekenen groep 1-2 inzien dat op de website van CED te vinden is.
Dit artikel begon met:
“Rekenen in groep 1… Dat klinkt bijna alsof je kind met een rekenwerkboek, zittend aan een tafeltje, leert rekenen… Gelukkig ziet dat er in de praktijk toch een beetje anders uit.”
Toch waren er voorheen nog veel basisscholen die vanaf groep 1 2 x per schooljaar de Cito-toets afnamen. De Cito rekentoetsen van groep 1 bevatten vooral plaatjes. De vraag die er bij hoorde, las de leerkracht klassikaal voor. Een kind kruiste het goede antwoord aan op het formulier.
Sinds 2022 worden deze toetsen niet meer afgenomen bij kleuters. De leerkracht kan de ontwikkeling wel op een andere manier volgen, namelijk door middel van observaties. De overheid zegt hierover het volgende:
“De kleutertoetsen waren al niet verplicht, maar worden nu helemaal uit de leerlingvolgsystemen gehaald. Tegelijkertijd houdt een school of de leraar wel de ruimte voor leraren om de ontwikkeling van kleuters op een andere manier te volgen. Leraren kunnen bijvoorbeeld aan de hand van observaties, gesprekjes of spelletjes nagaan hoe hun kleuters er nu voor staan. Scholen en leraren mogen zelf bepalen op welke manier ze dit willen doen.”
Speelhoek(en)
In de klas zal je de thema- of speelhoeken wel eens gezien hebben. Die kun je thuis natuurlijk ook maken! Je kunt denken aan een cijferwinkel gebaseerd op het boek:
In een cijferwinkel kun je materiaal neerleggen als cijferstempels, cijfermallen, papier + kleurpotloden en viltstiften, een rekenmachine, klok, stopwatch, klei om cijfers mee te maken enz. enz.
Je kind kan eindeloos experimenteren met cijfers. Speel af en toe mee, zodat je het spel ongemerkt educatiever maakt. Benoem vooral wat je aan het doen bent en maak daarbij gebruik van begrippen als: meer/minder, kort/lang enz.
Andere leuke rekenspelletjes voor groep 1, die je thuis kunt doen, vind je in ons artikel 10 Telspelletjes groep 1 voor thuis.
(Prenten)boeken
Voorlezen over cijfers, tijd, begrippen of ruimte helpt je kind zich voor te bereiden op het toekomstig rekenen. Een aantal suggesties:
“Het cijferwinkeltje van oma Brom” van Marianne Busser en Ron Schröder.
“Rupsje Nooitgenoeg, Hoe laat is het?” van Eric Carle
“Vijfde zijn” van Ernst Jandl en Norman Junge (over rangtelwoorden)
“Prinses Pien telt tot tien” van Thaïs Vanderheyden
“Wie is de grootste?” van Petr Hoácek (over ruimtelijke begrippen)
Leerzaam is ook wanneer je het verhaal samen naspeelt met poppen, knuffels of speelgoed dieren.
Kalender
De dagen van de week leren, het verschil tussen ochtend, middag of avond en de relatie tussen de tijd van het jaar en het weer…. Alles van tijdsbesef kan aan bod komen als je dagelijks, samen de kalender bespreekt en bijwerkt.
Opzegversjes en liedjes
Met behulp van YouTube kan je heel veel liedjes vinden over elk gewenst onderwerp. Vooral automatisch leren tellen is heel goed te leren met behulp van liedjes of opzegversjes.
Schooltelevisie
Is niet alleen beschikbaar voor scholen. Ook thuis kan je afleveringen samen bekijken via
YouTube. Via deze link vind je Koekeloere, een educatieve School tv-serie voor jonge kinderen.
Vakantieboeken
Je vindt ze in de boekenwinkel en op rommelmarkten. Let er wel op dat je boeken koopt die bij de leeftijd van je kind passen. In de boeken staan eenvoudige opdrachten over meer/minder, veel/weinig etc. Ook staan er vaak opdrachten in waarbij bijvoorbeeld een konijntje via een doolhof naar een wortel gebracht moet worden. Niet alle kinderen vinden dit soort boeken leuk. Maar misschien wordt het wel veel leuker wanneer je er samen in werkt. Maak er geen strijd van; kinderen van deze leeftijd leren vooral door middel van spel en in dagelijkse situaties!
Gezelschapsspelletjes waarbij een dobbelsteen gebruikt wordt
Alle spelletjes die je kind leuk vindt en die passen bij de leeftijd, zijn geschikt! Spelletjes met dobbelstenen helpen om kinderen te laten wennen aan het ‘herkennen van handige structuren van een klein aantal hoeveelheden’ en ‘verkort tellen’. Ook komt bij elke beurt het tellen (tot 6) aan bod. En tegelijkertijd oefent je kind met de concentratie, leert het omgaan met beurtgedrag en met winnen/verliezen.
(bron: gratis pictogrammen via www.sclera.be)
Turven: een spel waarbij je 4 of 6 dobbelstenen gebruikt. Je kunt het met 2 of meerdere personen spelen.
Nodig: 6 dobbelstenen, een potlood voor elke speler en een blaadje waarop voor elke speler het volgende is getekend:
| cijfer | Spel 1 | Spel 2 | Spel 3 |
| 1 | |||
| 2 | |||
| 3 | |||
| 4 | |||
| 5 | |||
| 6 |
Uitleg: Je mag 3 keer per beurt met de dobbelstenen gooien. De bedoeling is dat je per ronde een getal uitzoekt dat je gaat ‘turven’. Van te voren spreek je met elkaar af na hoeveel keer gooien het vakje achter het cijfer als vol beschouwd mag worden. Bijvoorbeeld na 5 keer of na 10 keer.
Je gooit met alle dobbelstenen. Je kijkt welke aantallen (ogen) je het meest hebt gegooid (bijv. de stenen met daarop 3 ogen). Die dobbelstenen leg je apart. Vervolgens gooi je nogmaals met de overgebleven dobbelstenen. Je probeert ook daar 3 mee te gooien. Lukt dat bijv. met 1 of meerdere stenen, dan mag je die opnieuw apart leggen. Na de derde poging moet je stoppen en tel je met hoeveel dobbelstenen je 3 hebt kunnen gooien. Zoveel streepjes mag je in het vakje zetten achter het juiste getal. Na vier streepjes zet je de vijfde er dwars doorheen zodat je groepjes van 5 krijgt.
Leerdoelen: zijn dezelfde als bij gezelschapsspelen.
Ik zie, ik zie
Een spelletje dat je in de auto kunt doen. Je zegt: “Ik zie, ik zie wat jij niet ziet en het cijfer is …” Jouw kind mag dan het cijfer opzoeken. Je kunt de cijfers zowel binnen als buiten de auto vinden.
Leerdoel: herkennen van cijfers en benoemen van cijfers.
Telspelletjes
Dit soort spelletjes kun je overal spelen; in de auto, thuis, in de wachtkamer… Je neemt de cijferrij tot bijv. 10 of als je kind daar aan toe is, tot 20 (meestal zijn kinderen in groep 2 hier aan toe).
Je telt eerst zelf van 1 tot en met 5. Daarna mag je kind het proberen.
Je telt zelf van 1 tot en met 10. Daarna mag je kind het proberen.
Je telt van 5 tot en met 1 terug. Daarna mag je kind het proberen.
Je telt van 10 tot en met 1 terug. Daarna mag je kind het proberen.
Nog een moeilijkere variant:
Je noemt een getal en van daar af mag je kind verder tellen. Of terug tellen, wat natuurlijk nóg moeilijker is.
“Dag meneer / dag mevrouw”
Nodig: losse kaartjes met daarop 1 cijfer, van 1 tot en met 10 of 20.
Je zegt: “Dag meneer, welk cijfer geeft dit kaartje weer?”
Je zoon mag antwoorden door het cijfer te benoemen. Is het antwoord goed, dan krijgt je kind het kaartje. Is het antwoord niet goed, dan zeg je het goede antwoord, maar gaat het kaartje achter de andere kaartjes zodat deze later nogmaals terugkomt en je kind het opnieuw kan proberen.
Speel je het spel met je dochter dan gaat het rijmpje als volgt:
“Dag mevrouw, zeg het cijfer op mijn kaartje maar gauw!”
Kijk hier voor meer spelletjes:
De informatie en werkbladen voor de andere groepen bekijken?