Cijfers leren schrijven, hoe help je jouw kind?
Geconcentreerd zit jouw kind te schrijven aan de tafel. Het potlood vastgeknepen tussen zijn vingers en het puntje van zijn tong uit zijn mond. Cijfers leren schrijven is nog niet zo makkelijk.
Daarbij wordt er tegenwoordig steeds meer gebruik gemaakt van de computer, waardoor je je misschien afvraagt waarom er nog steeds schrijfonderwijs wordt aangeboden. Leren schrijven is nog steeds heel belangrijk. Niet alleen voor een leesbaar handschrift, maar ook voor andere ontwikkelgebieden. Zie jij dat jouw kind worstelt met het schrijven van cijfers? Lees dan dit artikel om erachter te komen hoe je thuis je kind kunt helpen.
Bekijk ook:
Cijfers leren schrijven groep 1
Misschien verwacht je het niet, maar al in groep 1 gaat je kind aan de slag met het leren schrijven van cijfers. Dit gaat nog niet volgens het vaste patroon in een schriftje en in hokjes, maar spelenderwijs met verschillende materialen. De aandacht gaat hierbij vooral uit naar de ontwikkeling van de fijne motoriek.
In deze fase leert je kind knippen, plakken, tekenen en kleuren. Allemaal oefeningen voor de ontwikkeling van de fijne motoriek. Ook werkjes op de kralenplank, vingerverven, kleien en propjes crêpepapier plakken bereiden je kind voor op het leren schrijven. Thuis kun je dus ook gerust aan de slag met deze activiteiten. De kleine vingers van jouw kleuter zijn nu volop in ontwikkeling, dus dit is het moment!
Cijfers leren schrijven groep 2
Bij de start van groep 2 heeft je kind dus al volop geoefend met de fijne motoriek. Het voorbereidend schrijven is één van de belangrijkste ontwikkelgebieden waar in de kleuterperiode aandacht aan wordt besteed.
In groep 2 lukt het je kind steeds beter om een potlood op de juiste wijze vast te houden. Met andere woorden: je kind leert de pengreep aan. Waar je kind misschien in groep 1 het potlood nog volledig met zijn knuistje vasthield, leert hij in groep 2 zijn vingers te gebruiken.
Als jouw kind de pengreep nog niet beheerst in groep 2, is dat nog geen probleem. De leerkracht zal hier spelenderwijs steeds meer aandacht aan geven, zodat je kind er bij aanvang van groep 3 geen problemen meer mee heeft.
Voordat je kind de cijfers leert schrijven, is het belangrijk dat er al enig begrip is van de relatie tussen het cijfersymbool en de hoeveelheid. Want wat betekenen tekens als 1, 2, 3 enz. eigenlijk? In groep 2 wordt dan ook volop aandacht besteed aan het herkennen van deze cijfersymbolen en de hoeveelheid die daaraan gekoppeld is.
Thuis kun je samen met je kleuter de herkenning en het benoemen van de cijfersymbolen oefenen. Maar vergeet niet vooral te oefenen met de fijne motoriek. Aan de tafel knutselen, tekenen, kleuren en puzzelen is net zo belangrijk.
Aan het eind van groep 2 kan de school ervoor kiezen om je kind alvast een oefenschriftje te geven met daarin de cijfersymbolen. Hierbij gaat het vaak om het overtrekken van de symbolen, waarbij je kind leert de juiste richting te hanteren. Lees in dit artikel meer over wat je kind moet kunnen eind groep 2.
Oefening Rekenen Groep 2 (Gratis)
Cijfers leren schrijven in groep 3
In groep 3 begint het echte schrijfwerk. Je kind zit aan een tafeltje, heeft een dik schrijfpotlood van de leerkracht gekregen en een schriftje waarin hij de cijfers leert schrijven. De juiste pengreep is belangrijk en de leerkracht houdt goed in de gaten of je kind die hanteert. Waar nodig zal hij corrigeren.
Ook de juiste schrijfhouding is belangrijk. Je kind hoort met een licht gebogen rug te zitten, niet te dicht met de neus op het papier. Het schriftje ligt een beetje scheef op de tafel. Ook zal je kind steeds meer aangeven welke hand zijn voorkeur heeft om mee te schrijven. Sommige kleuters laten vrij lang geen voorkeur zien, maar meestal is die in groep 3 wel duidelijk.
Het oefenen van de cijfers vindt plaats in het rekenschriftje. In groep 3 wordt vaak eerst gewerkt met een werkboek waarin je kind alleen maar de cijfers hoeft in te vullen. Het schrijven van de cijfers in hokjes op ruitjespapier komt pas later. Thuis kun je je kind stimuleren om de juiste schrijfhouding aan te nemen. Dus niet hangen over de tafel of het hoofd laten ondersteunen door de andere hand. Corrigeer op positieve wijze, zodat je kind leert dat dit belangrijk is.
Cijfers leren schrijven in groep 4 en 5
Nu je kind steeds beter kan schrijven, zie je ook het verschil in de motoriek ontstaan. Waar je kind eerst nog de hele arm gebruikte om te schrijven, gebruikt het in groep 4 steeds vaker alleen zijn pols. Daardoor lukt het nu ook beter om van een werkschrift over te stappen naar een rekenschrift met ruitjes.
In het begin is dit vaak nog een hele toer. Niet alleen het schrijven in een hokje is lastig, maar ook de structuur aanbrengen in een leeg schriftje kost moeite. In groep 4 zijn de hokjes in het rekenschrift vaak nog groot, maar in de loop van het jaar worden ze steeds kleiner. Bij sommige kinderen duurt het wat langer voordat ze de cijfers netjes in hokjes schrijven. Met name jongens hebben vaak meer tijd nodig dan meisjes.
In groep 5 werkt je kind voornamelijk in rekenschriftjes met ruitjes. Tegenwoordig wordt er ook veel gerekend met een Chromebook, maar het schrijven van cijfers met een potlood blijft toch een belangrijke oefening.
Zie jij dat jouw kind nog steeds veel moeite heeft met het leesbaar schrijven van de cijfers? Besteed dan thuis extra aandacht aan het schrijven van de cijfersymbolen. Waar begin je als je een 2 of een 8 schrijft?
Het oefenen van de schrijfrichting is belangrijker dan alleen het oefenen van de fijne motoriek door tekenen of knippen. Je kind moet leren hoe een cijfer op de juiste manier moet worden geschreven. Thuis kun je je kind helpen bij het oefenen van de juiste schrijfwijze.
Cijfers schrijven groep 6 t/m 8
Je kind zit inmiddels in de bovenbouw van de basisschool en kan behalve de cijfersymbolen 1 t/m 9 ook de grotere getallen herkennen, benoemen en schrijven. Omdat de getallen steeds meer oplopen in waarde, is het belangrijk dat je kind de cijfers goed heeft leren schrijven.
Als je merkt dat het nog steeds veel moeite kost om leesbaar te schrijven, geef dan vooral inhoudelijk feedback. Dus niet: “wat schrijf je slordig” of “ik kan het niet goed lezen”, maar wel: “de 3 heb je in spiegelbeeld geschreven” of “bij de 9 moet je het bochtje wat langer maken”. Inhoudelijke feedback heeft veel meer waarde, omdat je kind dan direct weet wat en hoe hij zijn werk moet corrigeren.
Oefenbladen Groep 3 Rekenen (Gratis)
Oefenbladen Rekenen Groep 4 (Gratis)
Oefenbladen Rekenen Groep 5 (Gratis)
Cijfers leren schrijven
Thuis kun je dus je kind helpen bij het aanleren van alle cijfersymbolen 0 t/m 9. Zoals al eerder aangegeven in dit artikel, is het vooral belangrijk dat je kind de juiste schrijfwijze van de cijfers hanteert. Dit vraag soms om meer oefening. Hieronder kun je lezen hoe je je kind kunt helpen en de juiste instructie geeft bij het schrijven van de cijfersymbolen.
Cijfer 0 leren schrijven
Bij het cijfer 0 geef je de volgende instructie: “Bovenaan beginnen en dan zo rond als een ei maken.”
Cijfer 1 leren schrijven
Bij het cijfer 1 geef je de volgende instructie: “Begin bovenaan en trek een lijntje naar beneden.”
Cijfer 2 leren schrijven
Het cijfer 2 lijkt op een zwaan. Geef je kind de volgende instructie: “Eerst de kop en dan de nek en afsluiten met een golvend streepje.”
Cijfer 3 leren schrijven
Bij het cijfer 3 kun je de volgende instructie geven: “Bovenaan beginnen, dan een kleine boog en dan een grote boog.”
Cijfer 4 leren schrijven
Bij het cijfer 4 kun je de volgende instructie geven: “Bovenaan beginnen. Dan een schuine lijn, een rechte lijn en een streepje erdoor van boven naar beneden.”
Cijfer 5 leren schrijven
Bij het cijfer 5 kun je het cijfer symboliseren met een poppetje met een petje. Geef de volgende instructie: “Eerst zijn nek van boven naar beneden, dan zijn lijf en een petje bovenop.”
Cijfer 6 leren schrijven
Bij het cijfer 6 geef je de volgende instructie: “Bovenaan beginnen, schuin naar beneden en dan een rondje eraan vastmaken.”
Cijfer 7 leren schrijven
Bij het cijfer 7 geef je de volgende instructie: “Bovenaan beginnen, van links naar rechts en dan schuin naar beneden.”
Cijfer 8 leren schrijven
Bij het cijfer 8 geef je de volgende instructie: “In het midden beginnen, dan eerst een rondje naar beneden en dan door naar boven en nog een rondje.”
Cijfer 9 leren schrijven
Bij het cijfer 9 geef je de volgende instructie: “Bovenaan beginnen met een rondje en dan schuin naar beneden en eindigen met een boogje.”
Mijn kind heeft moeite met het schrijven van de cijfers
Ervaar jij dat je kind veel moeite heeft met het schrijven van de cijfers? Dat de fijne motoriek veel moeite kost en zelfs tot frustratie leidt? Dan is het goed om te kijken of er meer hulp nodig is. Ga in gesprek met de leerkracht en vraag of je thuis nog iets extra’s kan doen met je kind. Of je bijvoorbeeld schrijfbladen met daarop de cijfersymbolen mee naar huis kunt krijgen.
Het kan ook zijn dat je thuis al extra hulp hebt geboden en dat de leerkracht ook signaleert dat de schrijfontwikkeling niet goed op gang komt. Je kunt dan doorverwezen worden naar de motorisch remedial teacher. Sommige scholen hebben deze expert zelf in huis, maar er kan ook doorverwezen worden naar een praktijk bij jou in de buurt.
De motorisch remedial teacher werkt samen met je kind aan de fijne motoriek en het schrijven van zowel letters als cijfers. Ook een fysiotherapeut kan gerichte oefeningen doen met je kind. Kijk gerust in de buurt wie jouw kind kan helpen.
In geval van hardnekkige schrijfproblemen bij de cijfers, is er mogelijk sprake van dyscalculie. Dit is een stoornis in het brein waarbij je kind moeite heeft met rekenen. Het probleem van het schrijven van de cijfers wordt dan daardoor veroorzaakt. Vaak worden getallen omgedraaid, bijvoorbeeld 65 wordt 56. Ook kan je kind moeite hebben met links en rechts, waardoor het correct schrijven van de cijfers lastig is.
Mocht je merken dat je kind hardnekkige problemen blijft houden met het correct schrijven van de cijfers en veel moeite heeft met rekenen, kijk dan in overleg met de leerkracht of het mogelijk is om je kind te laten testen op dyscalculie. Voor je kind kan het fijn zijn om te weten dat hij er zelf niets aan kan doen dat hij moeite heeft met cijfers, getallen en het rekenen. Net als met dyslexie kan een diagnose je kind helpen om te accepteren dat dit bij hem hoort en dat het mogelijk is om hier gerichte hulp voor te krijgen.
Misschien vind je dit ook interessant:
- Typecursus kind: de beste cursussen op een rij
- Op zoek naar een leuke activiteit? Ga thuis handletteren!
Marja Wouda, BEd Master SEN
Marja (MSEN) is Remedial Teacher, Intern Begeleider, Kindercoach en behaalde een Bachelor of Education (PABO) en een Master SEN.
Gerelateerde artikelen
Letters leren schrijven, hoe help je jouw kind?
Wat is Leren Leren en hoe kun je jouw kind daarmee helpen op de basisschool?
Complimenten! Door overdreven gebruik van tablet èn het ontbreken van goede feedback, degelijke correctie en inoefening tijdens het aanleren van letters en cijfers, ontspoort het handschrift van de hedendaagse basisschoolleerlingen steeds meer. Pengreep, lettervormen en – verbindingen gaan alle kanten op.
Heel goed, Maaike, dat je probeert deze bijna verdwenen vaardigheid – gewoon fatsoenlijk kunnen schrijven – weer op de kaart te zetten.
Men ziet in het onderwijs óók nog over het hoofd dat de neurologische effecten van handmatig (!) geschreven teksten sterk bijdraagt aan een stevig woordbeeld en spellingvaardigheid.
Tablet? Kan een goed leerhulpmiddel zijn, maar men slaat weer eens door in het basisonderwijs.
Dank voor je reactie Peter!