Letters leren schrijven, hoe help je jouw kind?

Geconcentreerd zie je jouw kind de letters oefenen die de leerkracht heeft aangeboden. Letters leren schrijven, dat is nog niet zo makkelijk.

Zeker als de fijne motoriek nog niet zo sterk ontwikkeld is, kost het best veel energie om die lettervormen goed te schrijven.

Je wilt je kind natuurlijk graag helpen, maar wat is nu de juiste manier om de letters goed aan te leren? In dit artikel lees je hoe je je kind kunt ondersteunen bij het correct leren schrijven van de letters. Wat mag je verwachten van je kind? Wanneer is je kind toe aan het schrijven van letters? En wat kun je als ouder doen als je ziet dat je kind het lastig vindt?

Bekijk ook:

Letters schrijven op de basisschool

Nog voor je kind naar de basisschool gaat, oefent hij al met de voorwaarden voor het kunnen schrijven van letters. Om goed te kunnen schrijven, moet je kind namelijk de fijne motoriek goed beheersen.

Die kleine vingers moeten eerst nog leren een potlood goed vast te houden. Dit doet je kind door te tekenen, te krassen en te krabbelen. En waar het zijn potlood eerst nog stevig in de knuistjes vasthoudt, kan hij het potlood na verloop van tijd steeds beter tussen de vingers klemmen. Als je kind dat nog lastig vindt voordat hij naar de basisschool gaat, is dat niks om je ongerust over te maken.

Wanneer je kind de overstap naar de basisschool maakt, gaat de leerkracht verder met het ontwikkelen van de fijne motoriek. Behalve de fijne motoriek wordt er ook gewerkt aan de grove motoriek. Deze lichamelijke ontwikkeling is belangrijk voor o.a. het leren schrijven van letters en cijfers.

Geen production gevonden

Letters leren groep 1

In groep 1 ligt de nadruk nog niet op het leren schrijven van letters. In deze fase ontwikkelt je kind vooral de fijne motoriek. Er wordt in de klas dan ook volop getekend en geknutseld. Ook het werken met bijvoorbeeld een kralenplank is een belangrijke oefening voor het ontwikkelen van de fijne motoriek. Je kind gebruikt dan zijn vingers om kleine kraaltjes op de juiste plek te leggen.

In de klas is er vaak een schrijfhoekje gecreëerd waar kinderen kunnen oefenen met letters. Je kind kan er stempelen, kleien of op andere manieren knutselen om het letterbeeld en de fijne motoriek te oefenen.

Kinderen vinden het vaak erg leuk om betekenisvolle briefjes te maken voor bijvoorbeeld opa en oma. In de schrijfhoek kan je kind hier volop mee experimenteren. Hij leert hier dat geschreven taal een betekenis heeft. Dat je een boodschap aan iemand kan geven die de ander begrijpt. Zo kunnen kleuters werken aan het thema post, waarbij het volop oefent met het ‘schrijven’ van briefjes. Je kunt er zelfs een wandeling naar de brievenbus aan koppelen om de brief voor opa en oma op de post te doen.

De nadruk in groep 1 ligt dus nog niet zozeer op het correct kunnen schrijven van de letters, maar meer op de bewustwording van het feit dat letters, woorden en zinnen betekenis hebben voor jezelf en de ander. Daarnaast ligt vooral de nadruk op het ontwikkelen van de fijne motoriek. Tekenen, knutselen en werken met ontwikkelingsmateriaal is dus belangrijk.

Letters leren groep 2

In groep 2 neemt het leren schrijven van letters al wat meer vorm aan. Maar ook in deze fase is het vooral belangrijk dat je kind begrijpt waar letters voor bedoeld zijn. En dat de fijne motoriek zich steeds beter ontwikkelt.

Vaak zijn kinderen in groep 2 al in staat om hun eigen naam boven een zelfgemaakte tekening te zetten. Je ziet je kind strepen maken die lijken op herkenbare letters, maar meestal lijkt dit nog meer op tekenen dan op echt vloeiende letters schrijven. Dat is geen enkel probleem. Het echt leren schrijven van de letters komt pas in groep 3 aan de orde.

Ook hangt het aanbod in groep 2 af van de fase waarin je kind zit binnen zijn eigen ontwikkeling. Sommige kinderen zijn totaal nog niet bezig met het schrijven van letters, terwijl andere kinderen al wel interesse tonen en graag willen leren schrijven. De leerkracht van je kind kan hierop inspelen door een gericht aanbod te doen. Er zijn bijvoorbeeld schrijfschriftjes voor kinderen in groep 2 die de leerkracht kan aanbieden.

Als je kind in groep 2 nog niet toe is aan het schrijven van letters, is dat geen probleem. In groep 3 besteedt de leekracht vanaf het begin aandacht aan het schrijven. Het is wel belangrijk dat je kind de voorwaarden voor het leren schrijven goed beheerst. Het hanteren van een juiste pengreep is bijvoorbeeld iets waar in groep 2 al aandacht voor is.

De leerlijnen voor groep 1 en 2:

  • verhalende teksten, vooral expressief
    (bijv. bij tekeningen, briefjes en kaarten voor anderen, verhalen/boekjes)
  • af en toe informatieve teksten
    (bijvoorbeeld berichtjes met eigen nieuws voor op het nieuwsprikbord)
  • af en toe instructieve teksten
    (bijv. recepten)
  • teksten die functioneel zijn voor eigen (spel)activiteiten
    (bijv. een boodschappenlijstje voor de winkelhoek of een bestellijst voor de ‘bakker’, menukaarten, uithangborden, reclameborden)
  • schrijfdoelen hebben vooral betrekking op plezier verschaffen en op informeren
  • (losse) woorden (bijv. labels, lijstjes of bij een tekening)
  • zinnen (bijv. bij een tekening, of op een kaart of briefje)
  • schrijven via tekenen, krabbelen, letterachtige vormen, letter-/tekenreeksen en spontane spelling
  • schrijven is ook naschrijven, nastempelen en typen op de computer

Bekijk ook:

Letters leren groep 3

Als je kind in groep 3 zit van de basisschool, is leren schrijven een belangrijk onderdeel van de dag. Elke dag wordt er geoefend met het correct leren schrijven van de letters en uiteraard ook de cijfers. De vorm wordt belangrijk, net als het kunnen schrijven tussen de lijnen.

De werkboekjes die je kind hiervoor gebruikt hebben in het begin vaak nog grote afstanden tussen de lijnen, omdat de fijne motoriek nog niet altijd even sterk ontwikkeld is. Ook staan er hulplijnen in het schrift, zodat je kind weet hoe lang een lus van bijvoorbeeld de letter ‘j’ moet zijn. Of tot hoe hoog het stokje van de letter ‘h’ geschreven moet worden.

Behalve letters schrijven leert je kind ook de leestekens schrijven, zoals het uitroepteken, het vraagteken en de komma.

Waar moet je kind allemaal op letten tijdens de schrijfles?

  • Rechtop zitten met de rug een klein beetje gebogen.
  • De stoel is netjes aangeschoven.
  • Beide voeten staan stevig op de grond.
  • Houd een beetje ruimte over tussen de tafel en de buik (er moet een vuist tussen passen).
  • Het hoofd mag iets gebogen, maar niet te dicht met de neus op het papier.
  • De ellenbogen een beetje naar buiten gebogen.
  • Het potlood een beetje losjes in de hand. Niet te stevig vastpakken want daar krijg je kramp van in je vingers.
  • De niet-schrijvende hand houdt het blaadje of schriftje vast.
  • Het blaadje of schriftje ligt een beetje schuin op je tafel.

Om een goed handschrift in groep 3 te ontwikkelen, is het belangrijk dat de leerkracht regelmatig ontspanningsoefeningen doet waarbij ook de motoriek aandacht krijgt. Deze oefeningen zijn zo leuk, dat je ze thuis ook met je kind kunt doen:

Letters leren groep 3

Lees ook:

Letters aan elkaar schrijven

Voorheen werd er vaak verbonden schrift (aan elkaar) aan kinderen aangeboden, maar tegenwoordig zijn er ook scholen die ervoor kiezen om de kinderen het blokschrift (los) aan te bieden. In ieder geval hebben kinderen aan het eind van de basisschool, in groep 8, een eigen handschrift ontwikkeld. Dit kan verbonden schrift zijn, blokschrift of zelfs een gemengd handschrift. Een eigen ontwikkeld handschrift zorgt ervoor dat kinderen vlot kunnen schrijven.

Het belangrijkste doel van een handschrift is dat het duidelijk leesbaar is en dat je kind een vlot schrijftempo heeft. Of dat nu verbonden schrift is of blokschrift, dat maakt niet uit. Scholen mogen dan ook zelf bepalen hoe ze kinderen leren schrijven.

Beide manieren van schrijven zijn voor kinderen vaak een motorische uitdaging. Zo vraagt het verbonden schrift meer boogjes en golvende lijnen en het blokschrift meer diagonale lijnen en letters die aan elkaar gespiegeld zijn. Ook zien we bij het blokschrift dat kinderen meer moeten nadenken over het begin van de letter. Er zijn dus geen sterke argumenten waardoor een verbonden schrift de voorkeur heeft ten aanzien van het blokschrift of andersom.

Bekijk ook dit leuke spel:

  1. Carola

    Heel leuk spel! Op verschillende manieren te gebruiken, in de auto, in huis, buiten. Mijn dochters (9 en 11 jaar) zijn erg enthousiast.

Gevonden! – De slimste speurtocht in huis

(9 klantbeoordelingen)

14,95

Op voorraad

Selecteer het aantal

Letters schrijven oefenen

Als je ziet dat je kind moeite heeft met het schrijven van de letters die hij op school krijgt aangeleerd, dan is het goed om dit met de leerkracht te bespreken. Ga dus niet direct zelf aan de slag met je kind, want het is belangrijk dat de letters op de juiste manier worden geoefend. Op school krijgt je kind instructie over de schrijfwijze van een letter. Als je thuis vervolgens jouw eigen manier gaat aanbieden, kan je kind in de war raken.

Overleg dus met de leerkracht wat je kunt doen om je kind te helpen de letters op de goede manier te laten oefenen. Misschien kun je een extra schrijfschriftje meekrijgen waar je kind thuis mee kan oefenen.

Als je kind dat niet fijn vindt, kun je je ook richten op de ontwikkeling van de fijne motoriek. Ga samen knutselen, tekenen en verhaaltjes schrijven. Laat je kind vooral kiezen wat hij zelf leuk vindt, anders zal de motivatie al snel verdwijnen. Ook door het spelen met constructiemateriaal, zoals lego, ontwikkelt je kind zijn fijne motoriek.

Leren schrijven app

Tegenwoordig zijn er ook hele leuke apps ontwikkeld om je kind te helpen bij het leren schrijven. Deze apps bieden spelenderwijs oefeningen voor het schrijven van de juiste letters. Soms worden ook de cijfers erbij aangeboden. Dat is een mooie bijkomstigheid.

De volgende apps zijn erg handig:

  • Letterschool NL
  • Letterschool Blokletters
  • Woordjes leren schrijven
  • ABC Handschrift
  • Letters schrijven met Tracy
  • Letters lezen en schrijven

Letters schrijven werkblad

Op internet zijn veel werkbladen te vinden waarmee je kind het schrijven van letters kan oefenen. Kijk altijd goed naar de manier waarop het werkblad de letters aanbiedt. Als je kind op school bijvoorbeeld het verbonden schrift krijgt aangeboden, dan is het belangrijk dat je thuis dezelfde schrijfwijze aanbiedt. Je kind kan in de war raken als hij verschillende schrijfwijzen krijgt aangeboden. Twijfel je? Overleg dan even met de leerkracht welk werkblad het beste is.

Marja Wouda, BEd Master SEN

Marja (MSEN) is Remedial Teacher, Intern Begeleider, Kindercoach en behaalde een Bachelor of Education (PABO) en een Master SEN.

Gerelateerde artikelen

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *