Alles over het dictee groep 4

In groep 4 komt je kind regelmatig in aanraking met dictees. De leerkracht leest woorden of zinnen voor die je kind vervolgens moet opschrijven. Dit soort oefeningen is van groot belang bij het aanleren van een goede spellingvaardigheid. In dit artikel lees je alles over dictees in groep 4.

Wat is spelling?

Voordat we dieper ingaan op dictees, kijken we kort naar spelling in het algemeen.

Bij spelling schrijft je kind de klanken op die het hoort. In feite is spelling het tegenovergestelde van lezen. Daar ziet je kind de letters en moet het bedenken welke klanken erbij horen.

Het is erg belangrijk dat je kind een goed spellingbewustzijn creëert. Daarmee bedoelen we dat je kind zelf snel kan inschatten of het een woord goed of fout heeft gespeld.

Voor een goed spellingbewustzijn heeft je kind inzicht nodig in de klankstructuur. Dat wil zeggen dat het weet welke letters bij bepaalde klanken horen.

Dit artikel van Leraar 24 vertelt dat je kind ruim de tijd moet krijgen om na te denken over de schrijfwijze van een uitgesproken woord. Als de leerkracht het woord te snel opschrijft, krijgt je kind die tijd niet. In dat geval ontwikkelt het zijn spellingbewustzijn minder goed.

Ook als je thuis spelling (dictees) gaat oefenen, is het dus van belang dat je je kind de tijd geeft na te denken over de juiste schrijfwijze van de klanken die het hoort.

Wat is een dictee?

Bij een dictee leest iemand woorden of zinnen voor. Die moet je kind dan zelfstandig omzetten naar de juiste letters.

In groep 4 ligt de nadruk nog op woorden in plaats van zinnen. De leerkracht leest in de meeste gevallen een zin voor en vraagt vervolgens om 1 woord uit die zin op te schrijven.

Als er al zinnen gevraagd worden, zijn die in groep 4 nog kort.

Een dictee daagt je kind uit zelf na te denken over spellingregels die bij bepaalde woorden horen. Het woord is onzichtbaar en moet letterlijk zichtbaar gemaakt worden. Dat lukt alleen als je kind weet hoe het dit aan moet pakken.

Stappenplan voor goed spellen

Voor de juiste aanpak kan je kind onderstaand stappenplan toepassen. Het geeft een houvast bij het maken van dictees.

Nodig je kind thuis dan ook altijd uit om met dit stappenplan voor spelling te werken. Dat houdt ook in dat je je kind de tijd geeft de tussenstappen te maken. Vraag desnoods of het die stappen hardop kan maken.

Woordcategorieën in groep 4

Bij de dictees in groep 4 oefent je kind met 3 verschillende woordcategorieën.

• Luisterwoorden: dit zijn de woorden die je schrijft zoals je ze uitspreekt. Denk aan ‘plat’ en ‘dik’.
• Regelwoorden: deze woorden moet je spellen volgens bepaalde regels. Het is dus belangrijk dat je kind die regels kent voordat deze woorden gevraagd worden. Een voorbeeld van zo’n regel: de verlengingsregel (je schrijft ‘land’ met een -d, omdat je ook een
  -d hoort als je het woord langer maakt).
• Weetwoorden: voor deze woorden bestaan geen regels. Die moet je uit je hoofd leren; je moet ze weten. Denk aan woorden met een ei/ij of ou/au.

Spellingcategorieën in groep 4

De woordcategorieën zijn nog erg breed. Daarom zijn deze groepen onderverdeeld in veel specifiekere spellingcategorieën.

Per schooljaar leert je kind een aantal nieuwe spellingcategorieën bij. Dat gaat van makkelijk naar moeilijk.

Voor dictees in groep 4 moet je kind standaard een aantal van die categorieën kennen. Halverwege groep 4 moet het onder meer woorden uit de volgende categorieën correct kunnen spellen:

• woorden met meer dan 2 medeklinkers na elkaar: ‘korst’ en ‘stro’.
• woorden met –ng of –nk: ‘slang’ en ‘mank’.
• woorden van 1 lettergreep met aai, ooi of oei: ‘boei’, ‘kraai’.

Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de spellingcategorieën die in de eerste helft van het schooljaar aan bod zijn gekomen. In ons artikel over spelling in groep 4 vind je het volledige overzicht.

In dat artikel vind je ook welke spellingcategorieën je kind aan het eind van groep 4 moet beheersen.

Enkele voorbeelden:

• woorden van 1 lettergreep met ei of ij: ‘klein’, ‘fijn’.
• woorden met –ch of –cht: ‘kuch’, ‘macht’
• woorden met eeuw, ieuw of uw: ‘leeuw’, ‘kieuw’, ‘ruw’.

Dictee groep 4 Cito

In groep 4 oefent je kind niet alleen met spelling; het krijgt ook zo nu en dan toetsen voorgeschoteld, meestal in de vorm van dictees.

Soms zijn dat methodegebonden toetsen. Die horen bij de spellingmethode waar je kind dagelijks mee werkt.

Daarnaast krijgt je kind 2 keer per jaar te maken met dictees van Cito: eentje in het midden van het schooljaar (M4, meestal rond januari) en eentje aan het eind van het schooljaar (E4, rond juni).

In een dictee groep 4 van Cito zijn verschillende woord- en spellingcategorieën gecombineerd.

Het niveau van de gevraagde woorden ligt aan het einde van het jaar uiteraard iets hoger dan halverwege het schooljaar.

Tijdens een dictee van Cito leest de leerkracht steeds een zin voor, waarna hij aangeeft welk woord uit die zin je kind moet opschrijven.

De leerkracht leest bijvoorbeeld voor:

– De leeuw lag heerlijk te rusten. Schrijf op: leeuw.

Je kind hoeft dus niet de hele zin over te nemen, maar enkel het woord dat de leerkracht herhaalt.

Uiteraard worden in groep 4 de spellingcategorieën getoetst die je kind dit schooljaar leert.

Dictee groep 4 zinnen

Je kind krijgt in groep 4 hoogstwaarschijnlijk ook weleens te maken met zinnendictees. Daarbij moet het wél de hele zin opschrijven.

De leerkracht leest zo’n zin eerst helemaal voor, waarna hij hem langzaam, in stukjes, herhaalt.

Ook deze zinnen bestaan uit woorden die vallen binnen de geleerde spellingcategorieën.

Voorbeelden van zinnen in een zinnendictee groep 4 zijn:

• De veren van de kraai zijn zacht.
• De schaar ligt op de bank.
• Het kind heeft een voetbal.

Je ziet dat de zinnen nog niet erg lang zijn. Zo zorgt de leerkracht ervoor dat je kind altijd begrijpt wat het opschrijft. Dat is belangrijk voor de ontwikkeling van de spellingvaardigheid.

Spelling dictee oefenen groep 4

Natuurlijk kun je ook thuis oefenen met dictees. Dat is vooral goed als je kind spelling moeilijk vindt.

Maak van zo’n dictee een leuk moment. Kies een tijdstip uit waarop je dagelijks een paar woorden en zinnetjes oefent. Maak het dictee niet te lang, want dan ontstaat er al gauw weerstand.

Geef je kind bovendien de tijd om de stappen van het stappenplan zelfstandig te doorlopen. Zeg dus niet te snel voor hoe het woord eruit moet zien. Je kind geeft vaak zelf wel aan wanneer het klaar is.

Je kunt deze spellingcategorieën gebruiken om een dictee te maken dat aansluit bij het niveau van groep 4.

Vind je het fijner om een kant-en-klaar dictee voor te lezen en wil je daarnaast dat je kind ook op andere manieren met spelling oefent? Download dan de gratis oefenbladen spelling groep 4 van Wijzer over de Basisschool via de knop hieronder.

Jullie kunnen met behulp van deze oefenbladen direct aan de slag met de verschillende spellingcategorieën.

Oefenbladen Spelling Groep 4 (Gratis)

Download

Ben je op zoek naar uitgebreider oefenmateriaal? Onze oefenboeken spelling voor groep 4 geven je kind alle houvast die het nodig heeft.

Bestel hier:

• het Oefenboek Spelling Groep 4 voor de 1e helft van het schooljaar
• het Oefenboek Spelling Groep 4 voor de 2e helft van het schooljaar

Met dit oefenmateriaal weet je zeker dat het straks wel goed zit met de dictees die je kind in groep 4 voor zijn neus krijgt!

Meer lezen over dit onderwerp? Bekijk ook deze artikelen:

• Wat je moet weten over het dictee in groep 5
• Dictee groep 7
• Dictee groep 8
• Spelling oefenen: de ultieme handleiding voor ouders
• Verkleinwoorden gebruiken doe je zo
• Alle spellingsregels op een rij
• Open en gesloten lettergrepen: een stappenplan
• Korte en lange klankgroepen
• Wat is een lettergreep?
• Hoe gebruik je leestekens?
• Hoofdletters uitleg
• Leenwoorden

Judith Kimenai, BEd

Judith was jarenlang docente Nederlands en (tweetalig) biologie binnen het voortgezet onderwijs. Tijdens haar onderwijscarrière was ze naast docente ook een bevlogen brugklasmentor en intern begeleider. Tegenwoordig is Judith freelance tekstschrijfster en richt ze zich voornamelijk op de educatieve sector.

Over Judith