Cito groep 7 Werkwoordspelling: uitleg en oefenen

Zit jouw kind in groep 7 en komen de Cito-toetsen groep 7 er weer aan? Dan zal je kind ongetwijfeld moeten laten zien wat hij de afgelopen tijd heeft geleerd op o.a. het gebied van werkwoordspelling. In dit artikel alles over de Cito groep 7 werkwoordspelling.

Vanaf groep 3 krijgt je kind al spellingswoordjes aangeboden. Deze woorden worden onderverdeeld in categorieën. Bij elke categorie hoort een regel en zo leert je kind de woorden correct schrijven. Naarmate je kind ouder wordt, zullen er behalve niet-werkwoorden ook werkwoorden worden aangeboden. Maar wat is nu het verschil tussen beide?

Niet-werkwoorden

Als we het op de basisschool hebben over spelling, dan worden de niet-werkwoorden bedoeld. Vanaf een jaar of 6 gaan kinderen aan de slag met het ontwikkelen van het aanvankelijk lees- en spellingsproces. Bij spelling gaat het erom dat je de taal schriftelijk weergeeft. Zo simpel is het. Maar hoe al die woorden geschreven moeten worden, is lang niet altijd simpel. Zowel niet voor kinderen als voor veel volwassenen. Al die regels en uitzonderingen, daar kun je soms best eens van zuchten.

Wist jij dat er zelfs een spellingwet is in ons land sinds 2005? In deze wet worden al onze spellingafspraken vastgelegd. Het onderwijs is verplicht om op deze manier de spelling te gebruiken en aan te leren.

Werkwoorden

In de tweede helft van groep 5 krijgt je kind behalve spelling, ook al enkele oefeningen met werkwoorden. Je kind leert wat werkwoorden zijn en de persoonsvorm herkennen in de zin. Ook leert het zien of een zin in de tegenwoordige tijd of verleden tijd staat. Dit is de basis van het ontwikkelen van de werkwoordspelling. Wil je nog eens zien hoe je een persoonsvorm kunt vinden? Bekijk dan de video hieronder.

Naarmate je kind ouder wordt, wordt de werkwoordspelling ook steeds moeilijker. Er komen steeds meer regels bij die je kind moet toepassen. Zo moet het na verloop van tijd niet alleen de persoonsvorm goed kunnen schrijven, maar ook het voltooid deelwoord.

Bekijk ook:

Werkbladen Werkwoordspelling groep 7/8 downloaden

Werkbladen Werkwoordspelling Groep 7/8 (Gratis)

Leerlijnen werkwoordspelling op de basisschool

Hieronder kun je per groep lezen wat je kind leert m.b.t. de werkwoordspelling. Zo krijg je als ouder inzicht in wat je kind aangeboden krijgt en kun je eventueel gericht met je kind oefenen.

Groep 5

  • Oriëntatie op het kennen van de noodzakelijke begrippen voor werkwoordspelling zoals het onderwerp, het werkwoord en de persoonsvorm.

Groep 6

  • Kinderen kennen de noodzakelijke begrippen voor werkwoordspelling zoals het onderwerp, het werkwoord en de persoonsvorm.
  • Kinderen vervoegen en spellen gewone werkwoorden in de tegenwoordige tijd (ik loop, hij loopt, wij lopen, het gebeurt).
  • Kinderen vervoegen en spellen bijzondere werkwoorden in de tegenwoordige tijd (hij heeft, jij bent).

Groep 7

  • Kinderen vervoegen en spellen werkwoorden op -den in de tegenwoordige tijd (wij vinden, hij vindt).
  • Kinderen vervoegen en spellen werkwoorden zonder klankverandering in de verleden tijd, maar zonder dubbelvormen als praten-praatten en zonder werkwoorden op –ven of –zen (ik maakte, zij hoorden).
  • Kinderen vervoegen en spellen werkwoorden zonder klankverandering in de verleden tijd, met een dubbelvorm van –d of –t (ik raadde, jij stootte, wij landden).
  • Kinderen vervoegen en spellen werkwoorden met klankverandering in de verleden tijd (wij liepen, wij kochten, hij ging). Uitgezonderd werkwoorden op –den of –ten.
  • Kinderen vervoegen en spellen voltooid deelwoorden (gegeten, vergeten, gepakt, gebeld). Uitgezonderd dubbelvormen als gebeurt-gebeurd.
  • Kinderen vervoegen en spellen voltooid deelwoorden, die bijvoeglijk gebruikt worden met wel of geen –n aan het einde (de gekookte eieren, een gekookt ei, het gebraden vlees).
  • Kinderen vervoegen en spellen werkwoorden op –ven/ -fen en –zen/-sen in de onvoltooid tegenwoordige en verleden tijd (ik bonsde, jij beefde, hij geeft, de juf verbaasde zich, jullie verfden).
  • Kinderen vervoegen en spellen werkwoorden met klankverandering op -ten of –den in de onvoltooid verleden tijd (hij vond, zij vergat).

Groep 8

  • Kinderen vervoegen en spellen voltooid deelwoorden van werkwoorden op –ven/-fen en – zen/-sen (beloofd, gereisd).
  • Kinderen vervoegen en spellen werkwoorden op –den in de tegenwoordige tijd bij inversie: persoonsvorm-onderwerp (word jij?, vind jij?, houdt u?).
  • Kinderen vervoegen en spellen bijvoeglijk gebruikte voltooid deelwoorden met dubbelvormen: vergrote-vergrootte (de vergrote foto, het verlichte pad).
  • Kinderen vervoegen en spellen voltooid deelwoorden met dubbelvormen (hij bestelt, hij heeft besteld).

Je ziet dus dat in groep 7 van alle andere groepen de meeste aandacht wordt besteed aan werkwoordspelling.

Vanaf eind groep 6 is werkwoordspelling onderdeel van de Cito-toetsen uit het leerlingvolgsysteem. Dat leerlingvolgsysteem (LVS) heet Leerling in beeld.

Cito-toets Werkwoordspelling

In de LVS-toetsen van Cito komen zowel de niet-werkwoorden als de werkwoorden aan bod bij het onderdeel Taalverzorging. De werkwoorden worden vanaf E6 (eind groep 6) getoetst.

Hieronder vind je een aantal voorbeelden van opgaven zoals die in de Cito-toets Spelling Werkwoorden van midden groep 7 (M7) voorkomen. De leerkracht leest eerst het hele werkwoord uit de zin voor en daarna de zin met daarin de vervoeging van het werkwoord. Bijvoorbeeld:

CITO Toets Werkwoordspelling groep 7

Je kind moet dus goed nadenken over de vervoeging van het werkwoord in de zin. In welke tijd staat de zin, is het meervoud of enkelvoud, komt er een -t of een -d aan het eind van de zin? Enzovoort.

Handige tip! Gebruik het werkwoordspelling schema.

Op de Cito-toets M7 niet-werkwoorden gaat het meer om het correct schrijven van andere woorden dan werkwoorden. Bijvoorbeeld:

CITO Toets M7 spelling

Op de Cito-toets E7 werkwoorden zijn de woorden iets moeilijker dan op de M7. Er zijn nieuwe categorieën bijgekomen. Bijvoorbeeld:

CITO Toets E7 werkwoorden spelling

Ook hier moet je kind goed nadenken over de vervoeging van het werkwoord in de zin. In welke tijd staat de zin, is het meervoud of enkelvoud, komt er een -t of een -d aan het eind van de zin, enz.

Ook de niet-werkwoorden zijn aan het eind van groep 7 weer wat moeilijker. Bijvoorbeeld:

niet-werkwoorden dictee groep 7 spelling

Hoe kun je je kind helpen bij werkwoordspelling?

Werkwoordspelling kan erg lastig zijn voor je kind. Misschien weet je zelf nog wel hoe je hebt geworsteld met die -d’s en -t’s aan het eind van een woord. Allerlei ezelsbruggetjes heb je toegepast, maar toch stond er vaak weer een rode streep door het woord.

Om je kind te helpen met werkwoordspelling is het goed om vanaf het begin op het aanbod in de klas aan te sluiten. Als je weet dat je kind aan het eind van groep 5 bezig is met het herkennen van de persoonsvorm in de zin, dan is het goed om ook thuis dit onderwerp te bespreken.

Als je kind het lastig vindt om de persoonsvorm in de zin te herkennen, dan kun je een eenvoudig stappenplan aanbieden als geheugensteuntje. Zo kan je kind alle stappen doorlopen om uiteindelijk het juiste woord te schrijven.

Weet je trouwens nog hoe het zit met ’t kofschip? Tegenwoordig gebruiken ze ‘he’t ex-kofschip of ‘t sexy fokschaap als ezelsbruggetje om erachter te komen of het werkwoord eindigt op een -d of een -t. Kom je er zelf even niet zo goed meer uit, dan kun je gebruik maken van het filmpje van de NTR:

Problemen met werkwoordspelling

Soms merk je dat je kind moeite blijft houden met spelling of werkwoordspelling. Ondanks extra oefenen zie je dat je kind blijft worstelen en is het net alsof alles wat je kind aangeboden krijgt, niet beklijft. Het is dan raadzaam om met de leerkracht van je kind te gaan praten. Wat ziet die, ervaart die dezelfde problemen? Zijn het fouten die nog bij de ontwikkeling horen of maakt je kind te weinig ontwikkeling door? Samen met de leerkracht kun je erachter komen waar je kind precies moeite mee heeft. Je kunt dan gericht gaan oefenen om de achterstand in te halen. Mocht dat nog steeds lastig zijn, dan kan er eventueel een onderzoek worden gedaan naar de problemen die je kind bij spelling ervaart.

Vaak gaan spellingsproblemen samen met leesproblemen en kan er sprake zijn van dyslexie. Zeker als dat ook in de familie voorkomt, is er een kans dat je kind daar ook mee te maken kan hebben. Een onderzoek kan uitwijzen of dat het geval is. School zal wel moeten kunnen aantonen dat er minstens een half jaar lang extra aanbod is geweest op lezen en spelling en dat de begeleiding hierop geen of onvoldoende effect heeft gehad. Dit moet beschreven staan in een plan.

Ga in ieder geval tijdig met de leerkracht om de tafel zodra je merkt dat je kind opvallend veel moeite heeft met spelling. Extra oefenen kan helpen, maar soms is het nodig dat er verder wordt gekeken.

Tips

Gelukkig is er tegenwoordig genoeg leuk materiaal te vinden, om je kind extra te laten oefenen met werkwoordspelling. Er zijn heel wat apps en websites waar je zowel de uitleg kunt volgen als oefeningen kunt doen. Deze apps zijn gratis te downloaden:

  • Beter spellen
  • Super speller
  • Werkwoorden vervoegen
  • grammatica en spelling
  • Up spelling

Geef je er de voorkeur aan om spelletjes aan tafel te spelen, dan is het spel Warrige woorden – werkwoordspelling een aanrader. Een kwartetspel om spelenderwijs de d, t en dt te oefenen. Zo kun je samen met je kind op een hele leuke manier de werkwoorden oefenen.

Je zou er misschien niet direct aan denken, maar het lezen van boeken kan helpen om het taalgevoel van je kind te stimuleren. Door boeken te lezen gaat je kind woorden herkennen en opslaan in zijn geheugen. Hierdoor onthoudt je kind de woordbeelden en zal het minder fouten maken in de spelling. Ook luisterboeken waarbij je kind meeleest kan helpen om het woordbeeld te ontwikkelen.

Extra oefenen met spelling

Het goed ontwikkelen van niet-werkwoorden en werkwoorden is vooral een kwestie van veel oefenen. Elke dag even aandacht voor spellingsregels kan geen kwaad. Hang bijvoorbeeld de stappenplannen zichtbaar op en herinner je kind regelmatig aan de te nemen stappen als hij een vervoeging lastig vindt.

Om extra te kunnen oefenen met je kind, biedt Wijzer over de Basisschool het Oefenboek Werkwoordspelling. De opdrachten in dit boek sluiten aan bij het niveau van de Cito-toetsen. Zo weet je als ouder zeker dat je het juiste niveau aanbiedt aan je kind. In het Oefenboek Werkwoordspelling groep 7/8 wordt de volledige werkwoordspelling op het niveau van groep 7/8 behandeld. Met dit oefenboek krijg je:

  • stap-voor-stap uitleg van de werkwoordspelling van begin tot eind;
  • na elk stukje uitleg oefeningen op het juiste niveau;
  • veel herhaling en overzichtelijke schema’s.

Het Oefenboek Werkwoordspelling is het enige oefenboek voor de basisschool in Nederland dat zo uitgebreid en stap-voor-stap uitleg en oefening biedt voor werkwoordspelling.

Marja Wouda, BEd Master SEN

Marja (MSEN) is Remedial Teacher, Intern Begeleider, Kindercoach en behaalde een Bachelor of Education (PABO) en een Master SEN.

Gerelateerde artikelen

Reacties

2 reacties op “Cito groep 7 Werkwoordspelling: uitleg en oefenen”
  1. Hebben jullie ook een boek waarin alles over zinsontleding staat? Zoals wat is lijdend voorwerp,meewerkend voorwerp enz enz

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *