Taal oefenen in groep 3? Zo help jij je kind
Taal neemt, naast rekenen en schrijven, een groot deel van het lesprogramma van groep 3 in. Dat is niet voor niets. Taal is nodig om te communiceren. In groep 3 leren kinderen losse letters samen te voegen tot nieuwe woorden en zinnen. In dit blog vertellen we je alles over taal in groep 3.
Naast dat er op school veel met leren lezen, schrijven en spelling geoefend wordt, is oefening thuis met deze onderdelen ook aan te raden. Hoe meer een kind oefent met taal en taalspelletjes, hoe vlotter het leren lezen gaat.
Oefenbladen Groep 3 Spelling (Gratis)
De taalontwikkeling in groep 3
Taal bestaat uit vier domeinen. Dit zijn schrijven, mondelinge vaardigheden, taalbeschouwing en lezen. In groep 3 leert een kind allereerst bij schrijven om de juiste pengreep te hanteren. Veel kleuters en groep 3 leerlingen houden hun potlood nog met hun hele vuist vast. Een juiste potloodgreep helpt om de spieren in de hand, arm en vingers beter te sturen.
In groep 3 worden de letters in verbonden schrift – ook wel schrijfletters genoemd – geschreven. Later komen daar vaak de blokletters bij. Het verbonden schrift leert kinderen om de losse letters op de juiste wijze aan elkaar te verbinden tot een woord. Bij mondelinge vaardigheid kun je denken aan het voeren van gesprekken, maar vooral om de uitspraak. Weet je kind de betekenis van de woorden? En kan deze de woorden op de juiste wijze gebruiken in een gesprek?
Taalbeschouwing gaat ook over het vermogen om taalstrategieën in te zetten. De spellingregels dus correct toepassen en reflecteren op je eigen werk en handelen. Maar ook: de vervoegingen van een werkwoord begrijpen en toepassen. In groep 3 gaat taalbeschouwing bijvoorbeeld over woorden met tweeklanken op de correcte wijze schrijven. Dus hout in plaats van haut en riem in plaats van reim.
Tot slot is lezen heel belangrijk. Het snel omzetten van losse klanken in één klank of woord, gebeurt door allerlei taaloefeningen en spelletjes. Wie de letters herkent, kan benoemen én kan samenvoegen tot een woord heeft de technieken om te leren lezen al onder de knie.
Wat kun je als ouders doen om taal in groep 3 te bevorderen?
Voorlezen is en blijft belangrijk, ook in groep 3. Door voor te lezen wordt de woordenschat uitgebreid, kun je je eigen leesplezier overdragen en het geeft een ingang om samen op zoek te gaan naar bekende letters bijvoorbeeld.
De leerdoelen waar je kind aan werkt bij taal in groep 3 zijn:
- De letters van het alfabet
- De tweetekenklanken zoals; ui, eu, ie, ei, ou, au
- De letterklanken zoals; -aai, -ooi, -oei, -eeuw, -ieuw, -uw
- Woordjes met -ng, -nk
- Mkm woordjes zoals; kim, mos, bus
- Mkmm woordjes zoals; kort, vals, kist
- Mmkm woordjes zoals; stuk, trap, klus
- Mmkmm woordjes zoals; krant, stomp, flink
- Woordjes lezen met meer lettergrepen zoals; lopen, pakken, gevaarlijk
Het helpt je als ouder, als je weet welke doelen er behaald moeten worden. Zo kun je er spelenderwijs steeds mee bezig zijn.
Er zijn veel taalspelletjes die je thuis op eenvoudige wijze kunt doen. Als je kind al enkele letters kan lezen, maak dan een woordzoeker met eenvoudige woorden. Denk aan woorden als kat, tak, aap, riem, ik, roos enzovoorts. Een ander geschikt taalspel voor groep 3 is de losse letters thuis ergens ophangen. Wijs de losse letters aan en laat je kind deze hardop benoemen, maak er zo een woord van. Wissel dit ook eens om. Kan jouw kind losse letters aanwijzen en zo een woord voor jou maken?
Volg het thema van de klas thuis mee en zoek samen naar plaatjes en voorwerpen die hierover gaan. Of: ga op zoek naar voorwerpen waar de letter van de week in terugkomt. Leert je kind de letter r? Stop dan een rode rups (van papier) in een insteekhoes. Schrijft het woord met een plakbriefje op en lees en herhaal dit elke dag. Zo maak je samen je eigen boekje.
En vooral: bezoek de bibliotheek en lees voor het slapengaan een paar minuten samen of voor uit dit boek.
Oefeningen voor Taalbegrip en Woordenschat
Taalbegrip kun je stimuleren door verhalen voor te lezen en hierover te praten. Dit noemen we ook wel ‘interactief voorlezen’. Bespreek met je kind waar deze denkt dat het verhaal of boek over gaat. Kijk samen naar de plaatjes en bespreek wat jullie zien.
Stel vragen tijdens het lezen of laat je kind een vraag voor jou bedenken. Allemaal mooie manieren van taalspellen in groep 3, die het taalbegrip van je kind ontwikkelen.
Aan het einde van groep 2 bezit je kind een passieve woordenschat van gemiddeld 7000 woorden en een actieve woordenschat van gemiddeld 3500 woorden. Om de woordenschat van je kind te stimuleren, is lezen en voorlezen heel belangrijk. Ook het bedenken van synoniemen voor woorden, helpt de ontwikkeling van de woordenschat enorm. Verwoord plaatjes op de puzzel of praat over de betekenis van woorden in alledaagse situaties. Sta je in de rij bij de kassa en vraagt je kind iets over de kassa? Door meerdere woorden of een kort verhaaltje hierover te vertellen, ben je ongemerkt bezig met de uitbreiding van de woordenschat.
‘Interactief voorlezen en werken aan de woordenschat is van belang voor het taalbegrip van een kind’.
Spelling en Grammatica in groep 3
In het tweede half jaar van groep 3 komt er steeds meer aandacht op spelling te liggen. Zo krijgen kinderen in groep 3 ook hun eerste Cito toets Spelling. Een kind heeft de meeste letters geleerd. Nu is het tijd voor de volgende stap: het correct schrijven van woorden. Ook hier is aanbieden mét veel herhaling een effectief middel.
Neem het voorbeeld ‘bank’. Een kind hoort bijvoorbeeld: ‘banGk’. Een spellingsstrategie kan zijn: ‘De G en de K, die schoppen elkaar’. Zo leert een kind: ‘Ik hoor wel een G en K, maar ik schrijf alleen de K’. Een verhaaltje, tekening of uitleg helpen zo verhelderend.
Schrijft je kind een woord verkeerd? Kijk er samen naar. Kleur welke letters goed zijn. En laat je kind het woord een aantal keren goed overschrijven. Dit helpt in de inoefening en het automatiseren van het woordbeeld mee.
Het bevorderen van schrijfvaardigheden
Van strijkkralen, kettingen rijgen, vetters strikken, tekenen op groot en klein papier tot diamond painting: allemaal manieren om aan de schrijfvaardigheden te werken. Schrijfvaardigheid heeft ook te maken met een goede aansturing van de pols en armspieren. Kinderen in groep 3 beginnen met het schrijven van een letter in het groot en dan steeds kleiner. De beweging die ze maken wordt dan ook kleiner en fijner.
Laat je kind eens met scheerschuim oefenen en zo de schrijfletters schrijven. Klei de letters van je naam in zowel blok- als schrijfletters. Koop een uitwisbaar tekenbord en oefen daar met schrijfletters van groot naar klein schrijven. Gebruik lekker je fantasie en varieer!
Omgaan met uitdagingen in de taalontwikkeling
Het leren lezen komt niet altijd vlot op gang. Gelukkig is er heel veel aan te doen. Zo kan visuele ondersteuning veel helpen. Veel scholen werken met gebarenkaartjes, zoals de methode Spreekbeeld. Kinderen leren zo het gebaar voor de b of de d aan. Er is een gebaar voor iedere letter van het alfabet.
Plak dit op zichtbare plekken, die je kind veel ziet. De leerkracht kan het op het tafeltje van je kind plakken. Herhalen is hierbij de sleutel. Is het voor je kind lastig om het hele woord te lezen en te onthouden? Lees het dan zingend voor. Maak de klanken lang tot ze één woord vormen. Dus p-a-k wordt dan paaaaahk. En r-eu-s wordt dan reeeeeuuuus.
Veel scholen werken met BOUW. Dit is een preventief programma, wat een kind op een visuele manier helpt om de letters goed te onthouden, te spellen en de woordenschat uitbreidt. Je kind kan dit ook via de tablet thuis oefenen. Tip: zorg er als ouder wel voor dat je erbij zit en lees opdrachten hardop voor.
Blijft je kind letters omdraaien, is het tempo te laag van het verklanken of maak je je zorgen? Vraag dan eens aan de leerkracht hoe deze de taalontwikkeling ziet. Elke school heeft een intern begeleider in dienst. Deze kan meedenken en professionele hulp inschakelen, zoals een extra leestoets afnemen. Soms kan een vermoeden van dyslexie meespelen. De intern begeleider weet waar deze op moet letten en ook welke instanties vanaf groep 4 hierin mee kunnen denken.
Ouders doen ertoe
Leren lezen, schrijven en spellen. Best wel spannende dingen voor een gemiddelde groep 3 leerling. Gelukkig hebben ze jou als ouder. Die ze meeneemt naar de schoolbibliotheek, voorleest, met geduld wacht tot ze de eerste letters tot een woord maken en hiervan mee geniet. En ook die het gesprek op school aangaat, als het langer duurt dan gehoopt. Hoe dan ook: je inspanningen als ouders doen er toe. Veel.
Hoe help jij je kind in diens taalontwikkeling in groep 3?
Ontdek ook:
Mirjam de Stigter, BEd
Mirjam heeft 13 jaar onderwijservaring in het basisonderwijs. Zo heeft ze ruim 8 jaar gewerkt in het fase onderwijs en draaide ze daar ieder half jaar fase 4/5 (2e half jaar groep 2 en 1e half jaar groep 3) of fase 5/6. ( 1e en 2e helft groep 3).
Gerelateerde artikelen
Taal oefenen in groep 6? Zo help jij je kind
Taal oefenen in groep 4? Zo help jij je kind
