Verlegen kind op school: zo help je hem of haar een handje

Is jouw kind verlegen en kan het meer zelfvertrouwen gebruiken? Timide gedrag bij een verlegen kind kan te maken hebben met faalangst. Hoe kun je als ouders nu je kind een handje helpen? We willen je in dit artikel tips geven om je kind een zetje in de juiste richting te geven, zodat hij zich op dit gebied verder kan ontwikkelen.

Herkennen of je kind verlegen is op school

Een verlegen kind op school herkennen, lukt dat de juf of meester wel? Deze gedachten hebben veel ouders. Verlegen kinderen kunnen heel stil en timide gedrag laten zien. Ze staan liever niet in het middelpunt, luisteren goed en lijken wel de ideale leerling. Hulpvaardig en bescheiden stellen ze zich in de groep op.

Het kan ook zijn dat een extreem verlegen kind dit op een andere manier uit. Het gaat bijvoorbeeld veel grapjes maken of juist zichzelf overschreeuwen. Dit kan letterlijk zijn, door baldadig gedrag te laten zien of brutaal te zijn en zo de aandacht van zijn verlegenheid af proberen te wenden.

Hoe herken je nu of je kind verlegen is op school? Verlegen kinderen op school kunnen het eng vinden om de juf iets te vragen. Of om een hand te geven bij binnenkomst, iets wat veel scholen ingesteld hebben bij het ochtendritueel. Oogcontact maken met volwassenen is ook iets wat verlegen kinderen mee kunnen struggelen. Zie je dat je kind dit doet of dat je kind het lastig vindt om iets aan de juf of een klasgenoot te vragen? Vraag de leerkracht eens hoe dit in de klas gaat. Is deze drempel er dan ook? Dan kan het goed zijn dat je kind verlegen is op school.

Verlegen kinderen hebben de angst om beoordeeld te worden. Dit kan ervoor zorgen dat ze extreem gaan nadenken over elke beweging en actie die ze uitvoeren. De lat ligt zo hoog om dit foutloos te doen -en dus niet op te vallen- dat ze juist fouten gaan maken. Wat weer leidt tot een vicieuze cirkel: nog minder durven doen.

Verlegen kinderen hebben angst om beoordeeld te worden. Dit leidt tot overmatig nadenken over hun eigen houding en acties. 

gevolgen verlegen kind op school

Probeer je kind te begrijpen

Verlegen kinderen hebben vaak te maken met faalangst. Ze willen absoluut niet opvallen of in het middelpunt van de belangstelling staan. Als gevolg hiervan proberen ze alles zo goed mogelijk te doen.

Verlegenheid bij oudere kinderen komt voort uit het feit dat ze zich meer bewust van zichzelf als individu zijn. De kans dat een ander iets van je vindt is groot. Ze zijn hier veel mee bezig. Hoe kijken anderen naar mij? Hoe doe ik het ‘goed’ in de ogen van de klas en de leerkracht?

Dit kan ervoor zorgen dat een kind zich vaak angstig voelt en erdoor belemmerd wordt. Het durft bijvoorbeeld niet bij een ander kind te spelen of aan te geven dat het iets niet wil. De wereld van je kind wordt letterlijk kleiner door verlegenheid.

Het helpt als je in gesprek gaat met je kind. Vraag of het kan vertellen wat hem bang of angstig maakt. Zijn het andere mensen, gebeurtenissen in de klas of een mix van beiden? Vertel dat je zelf ook wel eens dingen spannend vindt en hoe je hiermee omgaat. Zo weet je kind dat het niet gek is om dingen spannend te vinden. 

In gesprek met verlegen kind

Oefening Rekenen Groep 2 (Gratis)

Oefenbladen Groep 3 Rekenen (Gratis)

Oefenbladen Groep 3 Spelling (Gratis)

Verlegenheid vs. onzekerheid

Er is een verschil tussen verlegenheid en onzekerheid. Bij verlegenheid kun je best realistisch denken over je eigen mogelijkheden. Je kind houdt alleen niet van aandacht krijgen in de groep. Of van ineens iets vertellen voor de hele groep.

Onzekere kinderen denken vaak niet realistisch over hun eigen kunnen. Ze hebben naast angst ook een groot schaamte gevoel. Waar verlegen kinderen dus wel in zichzelf kunnen geloven, is dit voor onzekere kinderen een uitdaging. Onzekere kinderen hebben veel baat om eerst het geloof in hun eigen kunnen op te bouwen. 

Onzekere kinderen die werken aan geloven in zichzelf hebben hier veel baat bij.

Zo kun je je kind een handje helpen

Ga in gesprek met de leerkracht. 

Een leerkracht ziet je kind veel, vaak nog meer uren op een dag als ouders dit kunnen. Vraag hoe het op school gaat, zowel in de klas als in het schoolplein. Speelt je kind bijvoorbeeld veel met anderen of heeft het een vast vriendje/vriendinnetje? En zijn er wel eens signalen van verlegen gedrag waarneembaar? Heeft school hier een aanpak voor of kan de Kanjertraining of andere sociaal-emotionele methode die school toepast nog handvaten bieden?

Probeer je kind zo veel mogelijk voor te bereiden

Van een schoolreis, excursie tot een boekpresentatie. Bereid je kind voor op schooldagen die anders gaan. Probeer het luchtig en positief te benaderen. Als je er zelf ontspannen over praat, zal je kind dit vaak ook als stressverlagend ervaren.

Vertel over je eigen onzekerheid of angst

Iedereen heeft wel iets wat hij spannend vindt. Het helpt als je durft te delen als ouder wat je zelf spannend vindt. ‘Met de nieuwe buren kennismaken vind ik spannend. Ik ken ze nog niet en ik wil graag dat we fijn naast elkaar wonen. Maar weet je, ik zorg dat ik een afspraak maak om ze te leren kennen. En ik denk altijd dat ze het zelf waarschijnlijk ook spannend vinden’. Dit is een voorbeeld van een gedachte die je met je kind kunt delen.

Leer helpende gedachten aan

Een verlegen kind heeft enorm veel aan een growth mindset. Helpende gedachten als: ‘Ik vind een boekpresentatie spannend, maar dat vinden anderen ook’. Of: ‘Ik kijk naar de wenkbrauwen van mensen als ik het eng vind’ kunnen helpen.

Beloon succeservaringen

Heeft je kind een speelafspraak gemaakt? Vertel hoe knap je dit vindt. Bespreek wat er goed ging. Gaat iets niet zoals gepland? Relativeer en vertel wat je kind hiervan kan leren. 

Hou rekening met de impact van grote veranderingen

Het veranderen van school of een andere onvoorspelbare situatie is voor alle kinderen spannend. Voor verlegen kinderen kan dit sterker binnenkomen. Nieuwe klasgenoten leren kennen, de route naar school uit je hoofd leren. Allemaal dingen waar een zekere angst achter schuilt. 

Als je gaat verhuizen of als je kind de scheiding van ouders doormaakt, helpt het als je dit samen bespreekt. Bereid je kind zo goed mogelijk voor op de nieuwe situatie. Er zijn veel prentenboeken die jongere kinderen meer vertellen over verhuizen, scheiden of het verlies van een dierbare. Als het lukt, laat dan foto’s zien van het nieuwe huis en kies samen de verf uit voor op de nieuwe kamer. Zo maak je in stapjes je kind steeds meer eigen met de nieuwe situatie. 

Stimuleer sociaal contact

Verlegen kinderen helpt het als je leert om naar de wenkbrauwen van een volwassene te kijken, als ze dit lastig vinden. Leer ze aan dat ze een ander groeten en bij het weggaan ook iets zeggen. Deze sociale regels geven je kind houvast. 

Dit moet je juist niet doen

Het helpt niet door je kind zoveel mogelijk te ontzien. Bijvoorbeeld door je kind niet op een teamsport te doen of veel te laten gamen thuis. Hierdoor mist je kind de kans om zichzelf te ontwikkelen in sociale contacten opdoen en ervaring te krijgen met communiceren met anderen.

Het helpt ook niet om boos te worden op je kind omdat het zo verlegen is. Of strenge eisen te stellen, dit kan juist voor meer druk zorgen.

Probeer om ‘doe eens normaal’ te vermijden. Een verlegen kind heeft vaak goed door wat er niet lukt. Praat ook zeker niet alles goed, maar begeleid je kind stapje voor stapje in het ontdekken van deze mooie wereld.

Lees ook:

Mirjam de Stigter, BEd

Mirjam heeft 13 jaar onderwijservaring in het basisonderwijs. Zo heeft ze ruim 8 jaar gewerkt in het fase onderwijs en draaide ze daar ieder half jaar fase 4/5 (2e half jaar groep 2 en 1e half jaar groep 3) of fase 5/6. ( 1e en 2e helft groep 3).

Gerelateerde artikelen

Reacties

Eén reactie op “Verlegen kind op school: zo help je hem of haar een handje”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *