Begrijpend lezen is een van de onderdelen van taal waar je kind in alle leerjaren mee te maken krijgt. Maar wat leert je kind eigenlijk tijdens die lessen? Deze reeks artikelen geeft je daar antwoord op. Dit artikel vertelt je alles over begrijpend lezen in groep 7.
In groep 7 heeft je kind al een stevige basis ontwikkeld om de wereld om hem heen steeds beter te begrijpen. Dat gebeurt onder andere door informatie te lezen in diverse teksten. De wereld bestaat namelijk voor een groot deel uit geschreven taal.
Als je kind net leert lezen, is het vooral nog druk met de vaardigheid technisch lezen. Dan is je kind helemaal nog niet bezig met de inhoud van de tekst, maar probeert het te ontcijferen welke woorden er in de tekst staan.
Nu je kind in groep 7 zit, zal hij de leestechniek intussen goed onder de knie hebben. Het kan nu zijn aandacht meer richten op de inhoud van de tekst. Hierdoor is je kind in staat om geschreven taal steeds beter te begrijpen.
Hoe goed dat lukt, wordt op school gemeten met toetsen. De meeste scholen gebruiken hiervoor de Cito-toetsen Begrijpend Lezen.
In dit artikel lees je daarom wat de Cito-toets Begrijpend Lezen groep 7 inhoudt en hoe jij je kind kunt ondersteunen bij het verwerven van deze lastige vaardigheid. Ook delen we links met je naar oefenmateriaal begrijpend lezen, speciaal voor groep 7. Maar voordat we die informatie met je delen, vertellen we wat meer over de leerlijn begrijpend lezen.
Iedere basisschool is verplicht leerstof aan te bieden aan de hand van een leerlijn. Zo’n leerlijn is landelijk bepaald. De CED-groep heeft de leerlijn taal opgesteld, waar begrijpend lezen onder valt.
Leerlijnen voor het basisonderwijs beginnen in groep 1 en lopen door tot en met groep 8. Aan het eind van groep 8 heeft je kind een bepaald uitstroomniveau bereikt. Mede op basis daarvan geeft de leerkracht je kind het schooladvies.
Een leerlijn verplicht leerkrachten niet om stap voor stap een vast programma af te werken. Het is vooral een kapstok waar leerkrachten hun programma aan kunnen ophangen. Welke lesmethodes daarvoor gebruikt worden, maakt niet uit.
Het gaat er vooral om dat leerlingen uiteindelijk de kerndoelen bereiken.
Ons artikel over leerlijnen, kerndoelen en referentieniveaus vertelt hier meer over.
Je kind krijgt in groep 7 veel te maken met begrijpend lezen. De leerlijn taal geeft aan dat kinderen aan het eind van dit leerjaar de volgende vaardigheden moeten beheersen:
Je kind…
Misschien merk je als ouder dat je kind toch soms nog moeite heeft met het soort woorden dat in groep 7 wordt aangeboden. Dan is het van belang dat je daarmee aan de slag gaat. Thuis kan dat ook heel goed! Wil je weten hoe? Bekijk dan deze video over het vergroten van de woordenschat.
Bekijk ook de begrijpend lezen artikelen voor de andere groepen:
Jouw kind krijgt in groep 7 een heleboel verschillende soorten teksten te zien. Dat kunnen informatieve teksten zijn, maar ook meningteksten, verhalen of instructies.
Iedere tekstsoort moet op een andere manier aangepakt worden. Waar bij een informatieve tekst vooral de nadruk ligt op het vergaren van nieuwe informatie, gaat het er bij meningteksten om dat je kind kan inschatten hoe de schrijver over een bepaald onderwerp denkt.
Daarom is het van belang dat je kind verschillende leesstrategieën aanleert. Enkele voorbeelden daarvan zijn vragen stellen, samenvatten en verbanden leggen.
Om je een beter idee te geven van de teksten die je kind in groep 7 voorgeschoteld krijgt, geven we je een paar voorbeelden.
Het eerste fragment komt uit de tekst ‘De luiaard’, een informatieve tekst. Daaronder vind je 1 vraag die bij de tekst hoort. Je krijgt daarmee een beter beeld van de wijze waarop begrijpend lezen wordt aangeboden.
Voorbeeld uit de tekst ‘De luiaard’:
Er zijn onderzoekers die beweren dat een luiaard zo’n 90% van de tijd in een boom hangt. Als wij mensen dat zouden doen, zouden we ons al snel niet meer goed voelen. Luiaards kunnen dit omdat hun organen vastzitten aan hun ribbenkast. Hierdoor kunnen ze rustig blijven ademhalen zonder dat hun longen in de verdrukking komen.
Vraag:
Lees: Hierdoor kunnen … komen.
Wat kun je afleiden uit het signaalwoord ‘hierdoor’?
A. In deze zin staat een oorzaak.
B. In deze zin staat een gevolg.
C. In deze zin staat een tegenstelling.
D. In deze zin staat een uitleg.
In deze vraag wordt gevraagd naar tekstverbanden. Op welke manier zijn 2 zinnen met elkaar verbonden? Als je dat wilt weten, moet je gebruik maken van de informatie die signaalwoorden je geven.
Hier moet je kind bedenken welk signaal het woord ‘hierdoor’ afgeeft. ‘Hierdoor’ geeft aan dat er een gevolg komt van iets wat al eerder is verteld.
In de zinnen ervoor staat dat luiaards lang ondersteboven kunnen blijven hangen, omdat hun organen vastzitten aan hun ribbenkast. Het gevolg daarvan is dat ze rustig kunnen blijven ademhalen zonder dat hun longen in de verdrukking komen. Dat leidt ons naar het juiste antwoord: B.
Bij begrijpend lezen in groep 7 moet je kind niet alleen de zinnen en woorden uit een tekst kunnen begrijpen en signaalwoorden herkennen. Het moet ook kunnen omgaan met meerkeuzevragen.
Een meerkeuzevraag heeft meestal 4 mogelijke antwoorden waaruit je kind moet kiezen. Het beantwoorden van zo’n vraag kan lastig zijn, omdat de antwoorden soms op elkaar lijken.
Je kind moet het antwoord op zo’n meerkeuzevraag bij begrijpend lezen uit de tekst halen. Dus ook al denkt hij het antwoord uit z’n hoofd te weten, hij zal het altijd moeten checken. In de tekst staat misschien een ander antwoord.
Laat je kind eerst zelf een antwoord op de vraag bedenken aan de hand van de informatie uit de tekst. Daarna gaat het op zoek naar het meerkeuze-antwoord dat zo dicht mogelijk bij dat van hemzelf komt. Laat je kind wel altijd alle antwoorden doorlezen; sommige lijken namelijk erg veel op elkaar.
We geven nog een voorbeeld. Dit keer uit de tekst ‘Geiten en schapen helpen de brandweer’. Deze tekst komt uit een krant. Het doel van de tekst is meerledig: je kind ontwikkelt zijn woordenschat en leert samenvatten en verbanden leggen.
Voorbeeld uit de tekst ‘Geiten en schapen helpen de brandweer’:
“Vroeger werd deze manier van voorkomen van bosbranden al ingezet. Er was altijd vee aan het grazen in de bossen. Maar in de afgelopen jaren werd dat steeds minder. Hierdoor kon het gras volop groeien. Door het steeds langer wordende gras kwamen er ook steeds meer bosbranden. Het is dus een traditie die weer in ere is hersteld.”
Vraag:
Wat is een ander woord voor ‘traditie’?
A. oude gewoonte
B. nieuwe gewoonte
C. slechte gewoonte
D. Geen van de antwoorden is goed.
Hier wordt gevraagd naar de betekenis van het woord ‘traditie’. Je kind moet een stukje teruglezen in de tekst om de betekenis van het onbekende woord te herleiden. Daarin staat dat vroeger ook al op deze manier bosbranden werden voorkomen. Het gaat dus om het herstellen van een oude gewoonte. Het juiste antwoord is A.
Voor kinderen is begrijpend lezen in groep 7 niet altijd even makkelijk. Sterker nog, veel kinderen vinden het best moeilijk. Als ouder kun je je kind prima ondersteunen bij het ontwikkelen van deze vaardigheid.
Laat je kind bijvoorbeeld van jongs af aan veel voorlezen en/of stillezen. Lees ook nog regelmatig zelf voor als het daar nog voor openstaat. Zo help je je kind in eerste instantie bij de technisch leesontwikkeling. Ook krijgt je kind meer plezier in lezen, omdat het steeds gemakkelijker gaat.
Als je kind veel leest, ontwikkelt het bovendien zijn woordenschat snel. Dat gebeurt ook wanneer je als ouder regelmatig nieuwe woorden gebruikt. Je kind pikt zonder problemen de betekenis van nieuwe woorden op uit de woorden en zinnen die je eromheen gebruikt. Lukt dat een keer niet? Dan kun je de betekenis altijd uitleggen.
Met lezen oefen je niet alleen de woordenschat, maar kun je ook werken aan de vaardigheid begrijpend lezen. Stel bijvoorbeeld op een speelse manier vragen over het boek. Laat je kind samenvatten wat het heeft gelezen of stel een vraag waarbij je kind het antwoord moet terugzoeken in de tekst.
Het is natuurlijk ook prettig als je thuis kunt oefenen met teksten die qua niveau vergelijkbaar zijn met de teksten op school. Daarom bieden we je een gratis werkblad begrijpend lezen groep 7 aan.
Heeft je kind behoefte aan meer oefenmateriaal? Bekijk dan eens onze oefenboeken Begrijpend Lezen deel 1 + deel 2 met online uitleg. Dit complete pakket voor Begrijpend Lezen Groep 7 geeft je kind een goede basis voor een van de belangrijkste onderdelen in de toetsen (Cito/IEP).
Om de vorderingen van je kind op begrijpend lezen te meten, neemt de leerkracht behalve de methodegebonden toetsen ook 2x per jaar de Cito-toets Begrijpend Lezen af. Dit kan ook een andere, vergelijkbare toets zijn, zoals de IEP.
In groep 4 en 5 wordt vooral gekeken hoe goed je kind de tekst kan begrijpen en interpreteren. Vanaf groep 6 worden er ook andere vaardigheden getoetst. Behalve begrijpen en interpreteren wordt er ook gekeken naar de vaardigheden opzoeken en samenvatten.
Vanaf groep 6 gaan de resultaten van o.a. begrijpend lezen een belangrijke rol spelen in het (voorlopig) advies voor de middelbare school. Hetzelfde geldt voor de resultaten van rekenen.
In groep 7 krijgt de leerkracht met deze Cito-resultaten steeds meer zicht op het uitstroomniveau van je kind. Aan het eind van groep 7 wordt er dan ook al vaak een voorlopig schooladvies gegeven.
Dat advies komt mede tot stand met behulp van de Cito-resultaten. De leerkracht kijkt natuurlijk ook naar de resultaten van de methodegebonden toetsen en naar de manier waarop je kind zich de leerstof eigen maakt.
In groep 7 krijgt je kind tijdens de Cito-toets begrijpend lezen verschillende soorten opgaven. Die opgaven zijn vergelijkbaar met de toets begrijpend lezen van groep 6 . Het gaat om:
Meer informatie over CITO Begrijpend Lezen kun je vinden in dit artikel:
Na de Cito-afnames krijgt je kind een rapport mee naar huis. Daarop kun je als ouder lezen hoe je kind het heeft gedaan. Vaak is er ook een oudergesprek op school met de leerkracht van je kind om het rapport door te spreken.
Als je kind in groep 7 zit, kun je al een goed vergelijk maken met de vorige scores die het eerder heeft behaald. Je kunt dan zien in hoeverre je kind vorderingen heeft gemaakt. Gaat hij in dezelfde ontwikkellijn verder? Of zie je een vooruitgang of misschien wel een achteruitgang in de resultaten?
De uitslag op de Cito kan soms vragen oproepen bij jou als ouder. Wat betekent het als je kind van een II-score naar een III-score is gegaan? En wat zeggen de scores op de Cito-toetsen over het niveau van je kind? In ons artikel over Cito-scores vind je hier meer informatie over.
Bij opvallende scores op het gebied van begrijpend lezen is het belangrijk dat je de leerkracht vraagt naar de andere resultaten op taal, zoals spelling, technisch lezen, woordenschat en begrijpend luisteren.
Als je kind op alle taalonderdelen zwak scoort, is het duidelijk dat je kind moeite heeft met talige opdrachten. Wellicht gaat het rekenen beter en zie je daar dus een verschil.
Zijn de resultaten op begrijpend lezen opvallend zwakker dan de andere taalonderdelen? Bespreek dan met de leerkracht hoe dat kan.
Welke verklaring heeft de hij voor de opvallende score? Wat observeert de leerkracht tijdens de lessen en hoe verhouden de scores zich tot de uitslagen van methodegebonden toetsen? Kortom, bekijk de Cito-score altijd in de context van alle andere resultaten en observaties.
Zoals we al eerder aangaven, is het altijd goed om thuis af en toe de vaardigheid begrijpend lezen te oefenen.
Gebruik daarvoor het gratis werkblad Begrijpend Lezen Groep 7 of bestel ons oefenpakket Begrijpend Lezen Groep 7 Compleet. Samen kunnen jullie onder het genot van een lekker kopje thee aan de slag met de stof.
En wil je nog wat extra uitleg? Abonneer je dan op ons YouTube-kanaal! Daar komen regelmatig filmpjes voorbij over begrijpend lezen.
Veel succes en plezier met oefenen!
Bekijk ook onze andere artikelen
Hoe vind je de hoofdgedachte van een tekst?
Wat zijn sleutelwoorden? (Begrijpend lezen)
Wat is modelen bij begrijpend lezen?
