Ervaringsgericht onderwijs: een ander type onderwijs in Nederland

Dalton-onderwijs, montessori-onderwijs, freinet-onderwijs… Er zijn veel verschillende soorten basisscholen in Nederland. In dit artikel vertellen we meer over het Ervaringsgericht onderwijs, ook wel EGO-onderwijs genoemd. In dit blog vertellen we je alles wat jij als ouder hierover moet weten. Je leest wat het is, hoe het is ingericht en wat de voor- en nadelen ervan zijn. Nieuwsgierig geworden? Lees gauw verder!

Lees ook:

• Wat is jenaplan-onderwijs?
• Gaat je kind naar een huiswerkvrije school? Dan moet je dit blog lezen
• Openbaar onderwijs: dit moet je weten

Oefening Rekenen Groep 2 (Gratis)

Download

Oefenbladen Groep 3 Rekenen (Gratis)

Download

Oefenbladen Groep 3 Spelling (Gratis)

Download

Oefenbladen Rekenen Groep 4 (Gratis)

Download

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 4 (Gratis)

Download

Oefenbladen Spelling Groep 4 (Gratis)

Download

Wat is EGO-onderwijs?

EGO staat voor Ervaringsgericht Onderwijs. Deze vorm van onderwijs bestaat sinds eind jaren 60 van de vorige eeuw. De Belgische hoogleraar Ferre Laevens staat aan de basis van EGO.

Laevens vond (en vindt) het vooral belangrijk dat kinderen betrokken zijn bij het leerproces en dat ze zich goed voelen in de klas. Pas als welbevinden en betrokkenheid op orde zijn, kunnen kinderen zich maximaal ontwikkelen. Daarom is er in het EGO-onderwijs veel ruimte voor deze zaken.

Ervaringsgerichte dialoog

Het woord ‘ervaringsgericht’ komt vooral voort uit de manier waarop kinderen zich kunnen inleven in elkaar. Daar hebben ze hun eigen ervaringsstroom voor nodig.

De ervaringsstroom is de steeds veranderende stroom aan gevoelens, gedachten en waarnemingen die iemand ervaart. Vanuit die eigen ervaringsstroom worden kinderen binnen het EGO-onderwijs gestimuleerd in de huid van de ander te kruipen.

Op die manier ontstaat een ervaringsgerichte dialoog. Er is veel ruimte voor elkaars ervaring, waardoor alle betrokken kinderen zich echt gezien en gehoord voelen.

Ook leerkrachten bekijken op deze manier hun leerlingen. Zo weten ze het beste wat ieder kind nodig heeft om zich goed te ontwikkelen.

Betrokkenheid en welbevinden

Laevens heeft in de ontwikkeling van het EGO-onderwijs altijd vooropgesteld dat kinderen betrokken moeten zijn bij wat ze doen. Want pas als kinderen plezier beleven aan hun schoolwerk, zullen ze bereid zijn die extra stap te zetten.

Om de betrokkenheid te vergroten, zijn binnen het EGO-onderwijs een aantal factoren aanwezig.

Allereerst is dat een positief klasklimaat. Kinderen moeten zich goed voelen in de groep en daar wordt dan ook hard aan gewerkt.

Ook kijkt de leerkracht naar de ontwikkelmogelijkheden die een kind heeft. Niet ieder kind krijgt daarom precies dezelfde leerstof.

Een andere belangrijke factor is die van het leerlingeninitiatief. Kinderen mogen zelf (tot op zekere hoogte) projecten aandragen waar ze aan willen werken.

Werkvormen in het EGO-onderwijs

Zowel leerkracht als leerling bepaalt dus een gedeelte van de leerstof. De leerkracht werkt met verschillende werkvormen, waarbij het eigen initiatief van de leerlingen in meer of mindere mate aan bod komt.

We bespreken een paar van de belangrijkste werkvormen binnen het EGO-onderwijs.

Kring en/of forum

De kring- en forumbijeenkomsten komen het groepsproces ten goede. In de kring bespreekt de leerkracht met de kinderen binnen de eigen klas wat hen bezighoudt.

Een forum is wat grootser opgezet; hierbij bespreken kinderen van verschillende klassen belangrijke zaken met elkaar.

Projectwerk

Kinderen hebben inspraak in het onderwerp van het projectwerk dat wordt aangeboden. Daarbij onderzoeken leerlingen gedurende een aantal weken een bepaald onderwerp, zoals verhuizen of herfst.

Projecten zijn vakoverstijgend. Kinderen sluiten een project meestal af met een presentatie of werkstuk.

Contractwerk

Contractwerk betekent dat kinderen (vaak zelfstandig) werken aan hun eigen taak. Dat kan een dagtaak zijn, maar ook een weektaak. Niet ieder kind heeft dezelfde taak, maar de basisleerdoelen binnen het contractwerk zijn voor iedereen hetzelfde. De moeilijkheidsgraad van de stof is afhankelijk van wat een kind aankan.

Ateliers

In de atelier-uren staan creativiteit en expressie centraal. Kinderen onderzoeken een bepaalde activiteit door er daadwerkelijk mee aan de slag te gaan.

Vrije activiteiten en hoekenwerk

Naast bovengenoemde werkvormen zijn er nog de vrije activiteiten, waarin kinderen zelf bepalen waar ze aan willen werken. Ook wordt het hoekenwerk aangeboden. Kinderen leren dan in verschillende ingerichte hoeken over bepaalde thema’s.

Voordelen ervaringsgericht onderwijs

Een groot voordeel van EGO-onderwijs is het feit dat kinderen zo betrokken worden gemaakt. Doordat ze zich zo betrokken voelen bij hun lesstof, zijn ze bovengemiddeld gemotiveerd.

Ook de focus op het welbevinden zorgt voor een hogere motivatie. Je kunt je voorstellen dat een kind zich pas echt goed op zijn taak kan richten als hij zich veilig en vertrouwd voelt in de groep.

Verder is het natuurlijk geweldig dat ieder kind op zijn eigen niveau wordt aangesproken.

Nadelen ervaringsgericht onderwijs

Het belangrijkste nadeel van EGO-onderwijs is het feit dat niet ieder kind gedijt in deze vrijere onderwijsvorm. Kinderen die meer structuur nodig hebben, hebben meer baat bij een meer gestructureerde aanpak. 

Ervaringsgericht onderwijs versus ontwikkelingsgericht onderwijs

Naast EGO-onderwijs bestaat ook het OGO-onderwijs. OGO staat voor OntwikkelingsGericht Onderwijs.

Deze 2 zijn in veel opzichten aardig vergelijkbaar met elkaar. Zo gaan beide onderwijsvormen uit van betrokkenheid bij het leerproces. Ook is er in beide gevallen best veel ruimte voor de eigen inbreng van kinderen en gebeurt leren in de meeste gevallen niet klassikaal.

Het EGO-onderwijs focust zich voornamelijk op het vormen van de betrokkenheid. Daarvoor gebruikt het onder meer de bovengenoemde werkvormen en wordt veel aandacht besteed aan onderlinge relaties.

Bij OGO-onderwijs zijn die relaties ook belangrijk, maar wordt nog wat dieper ingegaan op het eigen handelen. Feedback en reflectie spelen daarbij een belangrijke rol.

Scholen kiezen er soms voor om zowel EGO- als OGO-onderwijs te bieden, omdat de 2 stromingen in elkaars verlengde liggen.

EGO-onderwijs passend voor jouw kind?

Vraag je je af of het EGO-onderwijs bij jouw kind past? Kijk dan vooral eens of er in de buurt een school zit die deze onderwijsvorm aanbiedt. Ga er eens langs en bepaal zelf of dat wat je ziet aansluit bij de behoeften van jouw kind.

Ontdek ook:

• Hoe kies je een goede basisschool voor je kind?
• Wat is een ouderavond?
• Wat kost de basisschool?
• Wat is een kopklas?
• Wat is een BSO?

Judith Kimenai, BEd

Judith was jarenlang docente Nederlands en (tweetalig) biologie binnen het voortgezet onderwijs. Tijdens haar onderwijscarrière was ze naast docente ook een bevlogen brugklasmentor en intern begeleider. Tegenwoordig is Judith freelance tekstschrijfster en richt ze zich voornamelijk op de educatieve sector.

Over Judith