Wat is het freinet-onderwijs?

Het freinet-onderwijs is een onderwijsvorm die niet uitgaat van vaste lesmethodes, maar van de leefwereld van kinderen. De leerkracht kijkt samen met de kinderen naar een zinvolle invulling van een thema.

Ben je benieuwd naar deze creatieve vorm van onderwijs? In deze blog geven we je meer informatie. 

Freinet visie uitgelegd

Célestin Freinet (1896 – 1966) is de grondlegger van het freinet-onderwijs. Hij begon zijn loopbaan als leraar op een reguliere basisschool. Daar merkte hij op dat zijn leerlingen totaal niet gemotiveerd waren in de leerstof uit de standaard schoolboeken.

Freinet kwam erachter dat zijn leerlingen best wilden leren, maar dat de manier waarop dat gebeurde niet aansloot op hun belevingswereld. De klassikale lessen in de lesmethodes waren niet wat de kinderen zochten.

Freinet koos er daarom voor met de leerlingen naar buiten te gaan. Over hun ervaringen moesten de kinderen verslagen schrijven. De leerlingen leverden hun verslagen niet alleen in, maar presenteerden ze ook aan hun klasgenoten.

Langzaam maar zeker ontstond de visie die tegenwoordig aan de basis ligt van het freinet-onderwijs: kinderen moeten vooral kunnen leren over dingen die voor hen interessant en zinvol zijn.

In 1950 opende de eerste freinetschool in Nederland haar deuren. Op dit moment zijn er 11 freinetscholen in Nederland. In Vlaanderen zijn dat er heel wat meer: zo’n 95.

De visie van Freinet samengevat

In het kort komt de visie van het freinetonderwijs op het volgende neer:

• Deze vorm van onderwijs gaat niet uit van opgelegde lesdoelen, maar van de belevingswereld van de kinderen. Datgene wat leeft, behandelt de leerkracht in de les.
• Kinderen stellen zelf hun leerplan op. Dit doen ze gezamenlijk, in overleg met de leerkracht.
• De leerlingen leren voornamelijk door zelf op onderzoek uit te gaan.
• Leerlingen leren niet alleen met elkaar, maar ook van elkaar.
• Ieders mening wordt serieus genomen: die van leerlingen, leerkrachten én ouders. Alles wordt op democratische wijze bepaald en iedereen draagt een deel van de verantwoordelijkheid.

Alle pedagogische principes van Freinet lees je in de vertaalde versie van ‘Les invariants pédagogiques’ van Célestin Freinet.

Oefening Rekenen Groep 2 (Gratis)

Download

Oefenbladen Groep 3 Rekenen (Gratis)

Download

Oefenbladen Groep 3 Spelling (Gratis)

Download

Oefenbladen Rekenen Groep 4 (Gratis)

Download

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 4 (Gratis)

Download

Oefenbladen Spelling Groep 4 (Gratis)

Download

Voor- en nadelen freinet-onderwijs

Elke vorm van onderwijs kent natuurlijk voor- en nadelen voor je kind. We zetten de voor- en nadelen van het freinet-onderwijs voor je op een rijtje. Op basis hiervan kun je (gedeeltelijk) bepalen of het freinet-onderwijs bij jouw kind past. Meer tips? Lees dan het artikel Hoe kies je een goede basisschool voor je kind?

Voordelen freinet-onderwijs

Je kind…

• houdt zich bezig met onderwerpen die echt bij hem passen.
• leert hoe het onderzoekend kan werken. Dit is een groot voordeel in het vervolgonderwijs. Daar wordt steeds vaker een vergelijkbare werkvorm gebruikt.
• leert zich te uiten. In veel gevallen vraagt de leerkracht zijn leerlingen een schriftelijke of mondelinge presentatie te maken. Daardoor oefent je kind regelmatig met deze werkvormen.
• ziet al op jonge leeftijd wat het belang is van democratie.

Nadelen freinet-onderwijs

Op een freinetschool…

• ontbreekt de structuur die een school normaal gesproken biedt. Je kind moet dus om kunnen gaan met die vrijheid en verantwoordelijkheid.
• wordt anders lesgegeven dan op de gemiddelde middelbare school in Nederland. De overstap naar het voortgezet onderwijs wordt daardoor groter.

Zo is het om naar een freinetschool te gaan

Het freinet-onderwijs kent andere regels dan regulier basisonderwijs. Deze vorm van onderwijs gaat ervan uit dat elk kind verschillend is. 

Tegelijkertijd worden kinderen gezien als jonge mensen, mét een eigen mening. Kinderen zijn dus niet minder belangrijk dan de leerkrachten.

Een schooldag op een freinetschool begint bijvoorbeeld met een klassenvergadering. Hierin worden de werkafspraken en het programma van de dag besproken. Ook delen de leerkracht en de leerlingen hun ervaringen.

Gedurende de dag houden kinderen zich met hun werk bezig. Vragen of opmerkingen die ze hebben schrijven ze op in de muurkrant. Die hangt standaard op het bord.

Daarnaast houdt de groep een klassendagboek bij. Daarin schrijven kinderen om en om wat hen die dag heeft beziggehouden. In het klassendagboek komen niet alleen teksten, maar ook tekeningen en foto’s.

De dag eindigt met een korte terugblik. Hierin worden de punten besproken die de leerlingen en leerkrachten op het vragenbord hebben geschreven.  

Freinetonderwijs in Nederland

Het freinet-onderwijs bestaat in Nederland dus sinds 1950. De 11 scholen die werken volgens de ideeën van Célestin Freinet zijn verspreid over het hele land.

Ben je na deze blog geïnteresseerd geraakt in het onderwijs op een freinetschool en wil je graag meer informatie? Sommige freinetscholen in Nederland geven je de kans op bepaalde data deel te nemen aan een informatiebijeenkomst. Daar kun je al je vragen over het freinet-onderwijs stellen. Zo weet je zeker dat je een weloverwogen en passende keuze maakt voor jouw kind.

Lees ook:

• Wat is een ouderavond?
• Wat is een kopklas?
• Wat is een BSO?
• Openbaar onderwijs: dit moet je weten
• Wat is dalton-onderwijs?
• Wat is jenaplan-onderwijs?
• Ervaringsgericht onderwijs: een ander type onderwijs in Nederland
• Gaat je kind naar een huiswerkvrije school? Dan moet je dit blog lezen
• Wat kost de basisschool?

Bronnen:

Freinet, C. (1964). Les invariants pédagogiques (vertaling)

Jessie Bom

Jessie studeerde in 2016 af als onderwijsassistente. Tijdens deze opleiding liep ze interessante stages op verschillende basisscholen. Een paar jaar later rondde ze de opleiding Social Work af. Na die opleiding werkte Jessie een tijdje als onderwijsassistente. Momenteel is ze werkzaam als commercieel administratief medewerker. Daarnaast schrijft ze blogs voor Wijzer over de Basisschool

Over Jessie