Rekenen groep 4 oefenen met je kind? Bekijk de checklist rekenen groep 4 voor ouders en download de gratis oefenbladen rekenen groep 4 (PDF).
Alles over rekenen oefenen? Bekijk dit artikel over leren rekenen.
De rekensommen in groep 4 worden moeilijker: je kind krijg te maken met grotere getallen en met zogenaamde verhaaltjessommen (redactiesommen). Dit kan soms best een uitdaging zijn. Ook gaat je kind de tafels uit het hoofd leren.
In groep 4 leren kinderen de telrij tot 100. Ze moeten kunnen doortellen en terugtellen vanaf verschillende getallen onder de 100. Bijvoorbeeld:
33 – 34 – 35 – 36
67 – 68 – 69 – 70
18 – 17 – 16 – 15
Niet alleen gewoon terugtellen en doortellen is belangrijk, maar ook kunnen tellen met sprongen van bijvoorbeeld 2 en 5.
18 – 20 – 22 – 24
82 – 84 – 86 – 88
48 – 46 – 44 – 42
En er wordt ook terug- en doorgeteld met minder makkelijke sprongen van 3, 4, 6, 7, 8 en 9. Bijvoorbeeld:
7 – 14 – 21 – 28
21 – 30 – 39 – 48
12 – 9 – 6 – 3
Er wordt gewerkt met de getallenlijn. De kinderen kunnen getallen tot en met 100 plaatsen op een getallenlijn. Bijvoorbeeld:
Kinderen leren optellen en aftrekken tot 100 in groep 4. De sommen die aan bod komen bij het optellen en waarbij de basisvaardigheden worden geoefend zijn:
De sommen die aan bod komen bij het aftrekken en waarbij de basisvaardigheden worden geoefend, zijn:
De sommen komen op deze manier en op allerlei andere manieren voor. Bijvoorbeeld als ‘vleksom’, waarbij een van de getallen verstopt is onder een vlek of als plaatjessom, waarbij de getallen voorgesteld worden door plaatjes (bloemen, vissen enzovoort).
Om de sommen voor de kinderen concreet te maken, wordt in de onderbouw van de basisschool (groep 1 tot en met 4) veel gewerkt met concreet materiaal. In groep 4 wordt bij rekenen bijvoorbeeld gebruikt gemaakt van een kralenketting of MAB-materiaal. MAB betekent: Multibase Arithmetic Blocks. De blokjes stellen eenheden, tientallen en honderdtallen voor.
Je kunt zoveel eenheden, tientallen en honderdtallen maken als nodig is! Door alle ruitjes te tekenen, ziet je kind dat een tientaal bestaat uit 10 lossen en een honderdtal uit 100 lossen. En nu kun je je kind ook laten zien dat er 10 tientallen in een honderdtal gaan.
Door het zichtbaar te maken, is het voor jonge kinderen makkelijker om dit te begrijpen. Hun abstracte denkvermogen moet nog ontwikkeld worden.
Sommen die je samen kunt maken, zijn bijvoorbeeld:
14 + 3 =
Leg 1 tiental en 4 lossen in een groepje bij elkaar en leg daarnaast 3 lossen in een groepje bij elkaar. Een + som betekent dat je getallen moet samenvoegen. Het tiental blijft gewoon een tiental.
4 lossen en 3 lossen bij elkaar is 7. 1 tiental en 7 lossen is bij elkaar 17.
Dit kan natuurlijk ook met grotere getallen. Bij grotere getallen kun je 10 lossen inruilen voor een tiental. Probeer je kind hier zelf achter te laten komen door de juiste vragen te stellen. Iets wat je kind zelf ontdekt, zal het makkelijker onthouden. Daarnaast geeft het gevoel iets zelf te ontdekken een boost aan het zelfvertrouwen. Zeg bijvoorbeeld: “Er liggen nu wel heel veel lossen op tafel.. ik raak de tel kwijt.. hoe zouden we dat nu anders kunnen aanpakken..?”
23 – 7 =
Leg 2 tientallen en 3 eenheden bij elkaar. Haal de 3 lossen weg. Nu moeten er nog 4 lossen weg. Het tiental zal moeten worden ingewisseld voor 10 lossen. Je kunt ook het tiental in 10 stukjes knippen! Je ziet direct wat er gebeurt. Nu kunnen de laatste 4 lossen worden weggehaald en blijven er 1 tiental en 6 lossen over.
Het goed kunnen splitsen van getallen is belangrijk voor het snel kunnen optellen en aftrekken tot 20 in groep 4 en 5. In dit artikel geven we tips over het oefenen van het splitsen met voorwerpen. Je kunt het daarna met een oefenboek heel goed oefenen.
Het zogenaamde splitsen van getallen (getallen splitsen groep 4) is belangrijk om uiteindelijk makkelijk over het tiental heen te kunnen optellen en aftrekken. Als je bijvoorbeeld de som 7 + 5 moet oplossen, vul je eerst aan tot 10. Hiervoor moet je het getal 5 splitsen in 3 en 2.
In de rekenmethoden op school worden regelmatig oefeningen aangeboden om getallen te splitsen. Als je kind toch nog moeite heeft met getallen splitsen, dan is het goed om dit extra te oefenen. Begin dan met de getallen tot 10 en kijk of dat zonder enige moeite gaat.
Je kunt het splitsen visueel maken. Je neemt bijvoorbeeld euro’s, knikkers of (gedroogde) bonen. Je legt er 9 neer en je laat je kind nu splitsen. Eerst in 8 en 1 en dan in 7 en 2 en zo verder.
Door het met euro’s, bonen of knikkers te doen, krijgt je kind het splitsen vaak sneller en beter onder de knie.
Als het splitsen tot de 10 goed gaat, kun je verder. Ga nu tot 20 splitsen, maar nog niet over het tiental heen. Hiermee bedoelen we dat je bijvoorbeeld 14 = 2 + … kunt doen, maar niet 14 = 6 + … Bij deze laatste splitssom moet je namelijk het tiental ‘openbreken’ en dat is een volgende stap.
Oefen het splitsen dus stap voor stap: eerst tot 10, dan tot 20 (zonder over het tiental heen te gaan) en dan met tientallen tot 100. Daarna kun je over het tiental heen gaan.
Als je kind het later ook moeilijk vindt om over het tiental heen op te tellen, kun je ook de oefening met de bonen gebruiken. Je pakt er nu een paar boterhamzakjes bij. Stel je oefent de som 8 + 5. Je pakt 8 bonen en 5 bonen. Je doet de 8 bonen in het boterhamzakje. Je vraagt: ‘hoeveel bonen heb ik nodig om 8 tot 10 aan te vullen?’ Je kind pakt er 2 en doet ze erbij in het zakje. Je kind maakt het zakje dicht. Het zakje met de 10 bonen is een tiental. Er zijn nu nog 3 losse bonen over.
Dit is iets wat je echt moet doen om te zien dat het werkt. Je maakt het splitsen van getallen en ook het optellen en aftrekken over het tiental duidelijk voor kinderen. En ze vinden het ook nog eens geweldig leuk om te doen!
De splitssommen komen ook in de Cito-toetsen rekenen in groep 4 voor in de vorm van redactiesommen. Hieronder is een voorbeeld van een redactiesom van eind groep 4 opgenomen:
In het plakboek van Tanja passen 80 plaatjes. Tanja heeft al 20 plaatjes in het plakboek geplakt. Hoeveel plaatjes passen er nog in? …………………….. plaatjes.
In het oefenboek rekenen groep 4 – tweede helft schooljaar kun je op pagina 10 t/m 21 getallen splitsen en samenstellen oefenen.
Een ander nieuw rekenonderdeel in groep 4 is vermenigvuldigen met de tafels van 1 t/m 10. Welke tafels de kinderen leren, is afhankelijk van de methode waarmee de school werkt. Sommige scholen oefenen de tafels onder andere door de kinderen te laten bewegen. Hier lees je meer over in ons artikel bewegend leren rekenen.
Meestal is het doel dat de kinderen de tafels van 1 t/m 5 en de tafel van 10 aan het eind van groep 4 goed beheersen. Het goed kennen van de tafels vormt een belangrijke basis van het rekenen in de hogere groepen van de basisschool.
Voordat je kind met kale tafelsommen oefent, worden de keersommen eerst ‘verpakt’ in sommen met plaatjes en in herkenbare situaties. Bijvoorbeeld:
De kinderen leren delen door middel van het halveren van getallen en door eerlijk te verdelen. Bijvoorbeeld: wat is de helft van 10? Of: wat is de helft van 20? En: 5 kinderen willen 20 knikkers eerlijk verdelen. Hoeveel knikkers krijgt ieder kind?
Begrippen als zwaarder, lichter, korter en langer komen aan bod. Bijvoorbeeld: is een pak melk zwaarder of lichter dan een appel? Of: is mijn haar korter of langer dan jouw haar?
De kinderen meten de standaardmaten zoals: centimeter, meter, gram, kilogram, liter. Het onderwerp ‘meten en wegen’ leent zich uitstekend voor oefeningen met concreet materiaal. Laat je kind met een meetlint van alles opmeten: de tafel, zijn bed, de lengte van de gordijnen, de afstand van de muur tot aan de deur en noem maar op. Zo worden abstracte begrippen duidelijk en kan je kind ze beter onthouden.
Ook de weegschaal komt aan bod: hoeveel weegt een pak suiker of een stuk kaas?
Weeg ook eens een brief of een kaart. En laat je kind op de weegschaal staan. Hoeveel kilo weegt het? En hoeveel kilo weeg jij? Wat is het verschil tussen het gewicht van je kind en jouw gewicht?
En de maatbeker mag niet ontbreken: hoeveel melk gaat er in een pak? Hoeveel liter gaan er in 2 pakken melk?
In groep 4 gaan de kinderen werken met hele uren, halve uren en kwartieren. Afhankelijk van de methode waarmee gewerkt wordt, kunnen ook de minuten aan bod komen. Opdrachten die gemaakt worden, zijn:
Zet de klok een half uur vooruit of zet de klok een half uur terug.
Later wordt ook gewerkt met kwartieren. Bijvoorbeeld: Hoe laat is het?
Verder maken de kinderen opdrachten die te maken hebben met de maanden van het jaar. Bijvoorbeeld:
Welke maand komt er na februari?
December is de ….. maand van het jaar. (twaalfde)
Tip: maak samen een verjaardagskalender en schrijf de verjaardagen van de hele familie, vriendjes en vriendinnetjes erop. Ook makkelijk voor jezelf. 😉
