De leerlijn motoriek groep 1 en 2

Als je kind in de kleuterklas zit, is behalve de taal- en rekenontwikkeling en de sociaal-emotionele ontwikkeling ook de motorische ontwikkeling belangrijk. Maar weet jij als ouder hoe deze motorische ontwikkeling verloopt? Wat mag je verwachten van jouw kleuter als hij in groep 1 of groep 2 zit? Hoe herken je als ouder achterstanden in de motorische ontwikkeling? En hoe kun je de motorische ontwikkeling van jouw kind thuis stimuleren? Lees hier meer over de leerlijn motoriek in groep 1 en 2.

Grove en fijne motoriek

De motorische ontwikkeling is onder te verdelen in de grove en de fijne motoriek. Beide zijn ze belangrijk voor de totale ontwikkeling van je kind. Maar wat valt nu precies onder grove motoriek en wat onder de fijne motoriek?

Grove motoriek

De grove motoriek omvat de grote bewegingen die je kind maakt. Denk aan lopen, springen, klauteren, rennen, huppelen en fietsen.

Waarom is die grove motoriek zo belangrijk voor de ontwikkeling van je kind? Behalve dat het gezond is voor de spieren, helpt een goede grove motoriek ook bij de sociaal-emotionele ontwikkeling. Als je kind speelt, leert het de mogelijkheden van zijn lichaam kennen, waarmee het zelfvertrouwen kan groeien.

Je kunt je vast wel voorstellen dat het fijn is als je kind mee kan doen met een buitenspel zoals voetbal, tikkertje of touwtje springen. Als je kind moeite heeft met de grove motoriek, kan het op sociaal vlak onzeker worden. Met als gevolg dat je kind zich misschien terugtrekt.

Het is dus belangrijk om je kind veel te laten spelen, zodat de motorische ontwikkeling zoveel mogelijk wordt gestimuleerd. Daag je kind gerust uit om te klimmen en te klauteren, speel regelmatig samen met een bal door over te schoppen of te gooien en te vangen.

Je kunt hier niet vroeg genoeg mee beginnen. Want buiten dat het goed is voor de motorische ontwikkeling is het ook nog eens heel erg leuk om samen met je kind te spelen.

Fijne motoriek

De fijne motoriek bestaat vooral uit de kleine en fijnere bewegingen die met name met de vingers en de handen worden gemaakt. Denk aan schrijven, iets vastpakken of aanwijzen, knopen vastmaken enz. Hierbij is de oog-handcoördinatie een belangrijke factor. Je kind stuurt namelijk zijn arm, handen en vingers aan door goed te kijken naar het voorwerp.

Als jij bijvoorbeeld een theekopje wilt pakken, dan kijk je naar het oortje van het kopje terwijl je het oortje vastpakt. Je hebt dus je ogen nodig om je hand goed te kunnen sturen, afstand in te schatten en te kunnen zien of je goed grijpt.

Bekijk ook:

Leerlijnen motorische ontwikkeling

In het basisonderwijs wordt gewerkt met leerlijnen. Dat betekent dat je kind vanaf groep 1 leerdoelen krijgt aangeboden, die passen bij de fase van zijn ontwikkeling. Aan het eind van de basisschoolperiode heeft je kind de minimale einddoelen van de basisschool behaald en kan hij de overstap maken naar het voortgezet onderwijs. Behalve een leerlijn taal en leerlijn rekenen is er ook een leerlijn motorische ontwikkeling voor groep 1 en 2. Die ziet er als volgt uit.

Grove motoriek:

  • balanceren
  • rennen
  • klimmen
  • springen
  • balspelen

Fijne motoriek:

  • pengreep
  • tekenen
  • kleuren
  • knippen
  • vouwen
leerlijnen motorische ontwikkeling

Op de peuterspeelzaal wordt vaak al goed gekeken naar het verloop van de ontwikkeling van de motoriek. Zodra een peuterleidster ziet dat de ontwikkeling niet helemaal naar wens verloopt, zal zij dit met de ouders bespreken. Het is dan ook belangrijk dat er een goede overdracht van de peuterspeelzaal naar het basisonderwijs plaatsvindt. Zo kan de leerkracht van groep 1 direct inspelen op mogelijke achterstanden van je kind.

Waar een peuter bijvoorbeeld nog rent met kleine dribbelpasjes en het lichaam licht naar voren gebogen, zal een kleuter in groep 1 al gericht door een speelzaal kunnen rennen en tikkertje spelen.

En een kleuter in groep 2 kan al een rechte lijn rennen tijdens een estafettespel. En een peuter die voor het eerst een trap op en afgaat, houdt zich vaak nog met 2 handen vast aan de leuning om boven te komen. Ook zet hij steeds 2 voeten op één trede voordat hij verder gaat.

De trap afgaan doet hij mogelijk op de knieën achterstevoren. Een kleuter kan op een gegeven moment de trap met steeds één voet op de trede boven komen.

En waar een peuter nog met 2 voeten tegelijk springt, kan hij op kleuterleeftijd loopsprongen maken. Tijdens een balspel zul je zien dat een peuter een kleine bal nog zonder richting gooit. Een kleuter kan vaak al gericht naar iemand anders gooien, zodat die ander de bal kan vangen.

In de fijne motoriek zie je vooral in de peutertijd dat hij het potlood nog vol in zijn hand houdt om te kleuren. Een kleuter heeft op een gegeven ogenblik de juiste pengreep te pakken en kan dan ook binnen de lijntjes kleuren.

Geen enkel kind zal zich precies volgens het boekje ontwikkelen. Er zullen altijd verschillen zichtbaar zijn in de ontwikkeling. Zo ontwikkelt het ene kind zich sneller op het gebied van taal. Dit kind gaat al vroeg praten. Het andere kind ontwikkelt zich juist sneller in de motoriek.

Doordat de leerkracht van je kind de motorische ontwikkeling nauwlettend volgt, zal zij eventueel opvallende signalen ook zeker met jou bespreken. Het is dan ook belangrijk dat je regelmatig contact hebt met de leerkracht. Bezoek bijvoorbeeld de oudergesprekken.

Ook als je zelf twijfels hebt over de motorische ontwikkeling van je kind, kun je de leerkracht vragen naar haar bevindingen.

Maar hoe herken je eventuele achterstanden in de motorische ontwikkeling van je kind?

Geen production gevonden

Achterstanden in de motorische ontwikkeling groep 1 en groep 2

Valt het jou wel eens op dat je kind zich minder handig beweegt dan zijn leeftijdgenootjes? Dat hij net iets vaker valt of ergens tegenaan loopt? Dat los fietsen nog steeds niet lukt terwijl zijn vriendjes al een hele poos zonder zijwieltjes fietsen? Of dat zijn tekening nog steeds uit wat onduidelijke krassen bestaat?

Uit onderzoek blijkt dat 5 tot 15% van de kinderen een motorische achterstand heeft. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Te weinig beweging is 1 van de factoren die invloed kunnen hebben op de motorische ontwikkeling. Maar ook aanleg kan een oorzaak zijn van de achterstand.

Er is pas sprake van een motorische ontwikkelingsstoornis als er echt in de aanleg van het kind een probleem is. Kinderen die te weinig bewegen, krijgen gewoonweg niet voldoende kans en tijd om zich te ontwikkelen. Het is dus goed om te weten dat je daar als ouder invloed op hebt. Je kind veel laten buitenspelen, op een sportclubje doen of samen beweegspelletjes spelen is altijd een goed idee.

Problemen in de motorische ontwikkeling worden vaak door de leerkracht ontdekt. Het kan zijn dat je kind bijvoorbeeld moeite heeft met knippen, plakken, kleuren of vouwen. Allemaal activiteiten waar je kind in de kleurgroepen veel mee bezig is. Ook kan het zijn dat je kind tijdens de spellessen opvalt, omdat hij moeite heeft met rennen, springen, klimmen en klauteren.

Vaak houden scholen op een lijst bij hoe de ontwikkeling verloopt. Als de leerkracht problemen signaleert, zal zij dit met de ouders bespreken. De leerkracht vertelt bijvoorbeeld wat zij aan extra activiteiten kan inzetten, zodat de motoriek van je kind sterker wordt. Maar je kunt natuurlijk ook zelf het één en ander doen aan activiteiten.

Voordat we je vertellen wat je zelf kunt doen om de motorische ontwikkeling van je kind te stimuleren, geven we je een overzicht van de activiteiten die je kind op school doet.

Activiteiten in groep 1 en groep 2

De leerkracht zelf kan diverse activiteiten inzetten die kinderen met een motorische achterstand extra stimuleren. Er zijn ook scholen die een speciale leerkracht op school hebben die kinderen met een achterstand extra begeleidt. Dit noemen we een MRT’er (Motorische Remedial Teacher). Soms worden kinderen individueel begeleid en soms in kleinere groepjes.

Welke activiteiten worden op school ingezet om de motorische ontwikkeling te stimuleren?

10 activiteiten voor de fijne motoriek

  • prikken met een prikpen
  • kralen rijgen
  • figuren kleien en versieren met klein materiaal
  • voorwerpen oppakken met een pincet
  • vouwwerkjes maken
  • spelen met zand in de zandtafel
  • verven op het verfbord
  • kleurplaten inkleuren
  • tekenen
  • knippen en plakken

10 activiteiten voor de grove motoriek

  • spelen in de zandbak met een schep en emmer
  • fietsen
  • schommelen
  • klimmen op het klimrek
  • hoepelen
  • over een balk lopen
  • touwtje springen
  • bal gooien en vangen
  • tikkertje spelen
  • dansen op muziek

Geen production gevonden

5 tips voor thuis voor de motorische ontwikkeling van je kleuter

Thuis kun je volop activiteiten doen die goed zijn voor de motorische ontwikkeling van je kind. Uiteraard is het altijd goed om je kind veel buiten te laten spelen. Of dat nu in de tuin is, op een pleintje of in de speeltuin, kinderen vinden het altijd fijn om te bewegen. Ze leren de mogelijkheden van hun lichaam ontdekken, bouwen zelfvertrouwen op en gaan sociale contacten aan.

Als je graag wat extra aandacht wilt besteden aan het ontwikkelen van motorische vaardigheden kun je eens denken aan de volgende tips.

  • Tip 1: Schrijven in scheerschuim

Met scheerschuim kun je heel eenvoudig leuke dingen doen. Leg op de tafel een stuk zeil en spuit er flink wat scheerschuim op. Laat je kind er eerst maar eens lekker mee spelen. Handen erin, en bewegen maar! Daag je kind daarna uit om eens leuke figuren te maken met de vingers. Als je kind al wat letters kent, kun je hem ook letters laten schrijven in het schuurschuim. En doe als ouder gezellig mee, je zult zien hoe leuk dat is!

  • Tip 2: Dansen met linten

Voor de grove motoriek is dansen een prima beweging. Het hele lichaam doet mee. Om dansen nog leuker te maken, geef je je kind 2 linten. Knip uit een rol crêpepapier 2 lange linten en zet een dansbaar muziekje op. Maak genoeg ruimte in de kamer, zodat je kind vrijuit kan bewegen. Daag je kind uit om draaiende bewegingen te maken met de armen, het lint omhoog en omlaag te bewegen, langzaam en snel te bewegen, te springen en te huppelen terwijl het zwaait met de linten.

  • Tip 3: Kleifiguren maken

Met klei spelen is nog altijd favoriet bij veel kleuters. Zorg er dus voor dat je altijd een emmer klei hebt staan. Je kunt veel verloren momentjes benutten door met klei leuke figuren te maken. Leg behalve de klei ook ander materiaal klaar, zoals prikkertjes, kleine steentjes, diamantjes, wiebeloogjes, touw, stof en een schaar. Maak samen met je kind gekke en grappige figuurtjes en versier ze met de materialen. De mooiste figuren stal je natuurlijk uit in de woonkamer op een kastje of tafeltje.

  • Tip 4: Stoepkrijten

Met stoepkrijt kun je de leukste dingen doen. Zet bijvoorbeeld een hinkelpad uit of maak mooie tekeningen op de stoep. Of kleur lekker de stoeptegels. Nodig hierbij ook de buurkinderen uit, zodat er een gezamenlijke activiteit ontstaat. Daag elkaar uit door een portret te maken van elkaar of speel het spelletje Boter, kaas en eieren. Zet wat voorwerpen op de stoep, zoals een knuffel of een fiets, en teken met stoepkrijt de schaduw. Gegarandeerd dat de kinderen veel plezier beleven aan deze stoepkrijt-activiteiten.

  • Tip 5: Koken en bakken

Je staat er niet altijd bij stil, maar als je je kind mee laat helpen in de keuken, stimuleer je ook zijn motoriek. Laat je kind bijvoorbeeld deeg kneden. Hierbij moet hij flink aan de bak met zijn handen en vingers. Of laat je kind gehaktballetjes draaien, het vlees kruiden of het ei klutsen. Ook de tafel dekken is een prima activiteit om de motorische ontwikkeling te stimuleren.

5 tips voor de motorische ontwikkeling van je kleuter

Je ziet wel, er zijn genoeg leuke activiteiten die je kunt doen met je kind. Spelenderwijs help je je kind bij zijn ontwikkeling. Mocht je alsnog twijfels hebben over de motorische ontwikkeling van je kind, vraag dan een kinderfysiotherapeut om advies.

Bekijk ook:

Marja Wouda, BEd Master SEN

Marja (MSEN) is Remedial Teacher, Intern Begeleider, Kindercoach en behaalde een Bachelor of Education (PABO) en een Master SEN.

Gerelateerde artikelen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *