De overgang van basisschool naar middelbare school

Nog even en je kind verlaat de basisschool. De overgang van de basisschool naar de middelbare school is voor veel kinderen best groot. In dit artikel lees je meer over die stap, over de grootste veranderingen én over de voorbereidingen die je thuis samen kunt doen.

Oefenen voor de Cito?

Voordat je kind van de basisschool naar de middelbare school overstapt, maakt hij in groep 8 een doorstroomtoets. In veel gevallen gaat het dan om de Cito-toets. Het resultaat van die doorstroomtoets bepaalt mede het schooladvies dat je kind krijgt.

Op basis van dat advies kun je straks je kind aanmelden op middelbare scholen van een bepaald niveau. Zo’n advies is dus best wel een big deal. Net als die doorstroomtoets dus.

Om goed voorbereid te zijn op de doorstroomtoets (die vanaf schooljaar 2023-2024 doorstroomtoets wordt genoemd), kun je samen met je kind gaan oefenen.

Voor veel kinderen is die oefening niet nodig. Voor de Cito-toets kun je namelijk niet echt leren. De toets richt zich op de stof waar je kind dagelijks mee bezig is op school.

Toch zijn er genoeg kinderen die wél baat hebben bij een beetje extra voorbereiding. Bijvoorbeeld omdat ze faalangst hebben. Of omdat ze moeten wennen aan de vraagstelling.

In onze webshop vind je oefenboeken die jouw kind bij die extra voorbereiding ondersteunen. Zo kun je de Oefenboeken Doorstroomtoets Deel 1 en 2 bestellen. Dat sluit naadloos aan op de Cito-doorstroomtoets van groep 8. Of je kiest voor een oefenboek dat zich richt op 1 onderdeel, zoals werkwoordspelling of procenten.

Overleg vooral even met de leerkracht welke extra voorbereiding jouw kind nog nodig heeft. Dan weet je zeker dat je deze extra tijd goed besteedt!

Van de basisschool naar de middelbare school: is jouw kind er klaar voor?

Sommige kinderen zijn echt toe aan de ‘grote school’. Ze kijken er al tijden naar uit en zijn klaar met hun basisschoolperiode.

Je merkt gauw genoeg of jouw kind ook tot die groep behoort. Je ziet dan een kind dat vol enthousiasme over het nieuwe schooljaar spreekt. Hij heeft zin in de veranderingen die eraan zitten te komen.

Maar misschien heeft jouw kind juist wel moeite met de overstap. Ook dat merk je wel als je goed naar het gedrag kijkt. Je kind is bijvoorbeeld stil en trekt zich terug. Of hij wordt kortaf als je het onderwerp aanhaalt.

Het is belangrijk dat je echt weet hoe jouw kind de naderende overstap naar de brugklas ervaart. Praat er daarom over. Probeer te achterhalen waar hij mee zit. Forceer echter niets en neem een neutrale houding aan tijdens dat soort gesprekken.

Je kind moet zelf kunnen benoemen wat hij lastig vindt. En dat kan echt van alles zijn. Van het verlies van vriendjes tot de langere fietsroute naar school… het is lastig te voorspellen waar de weerstand zit.

Overigens zijn gesprekken over de overstap naar de middelbare school ook belangrijk als je kind er wel zin in heeft. Dan kan hij zijn enthousiasme met je delen!

Download de oefenbladen Doorstroomtoets groep 8 (gratis)

Oefenbladen Doorstroomtoets Groep 8 (Gratis)

Download

De grootste veranderingen

Het leven op de middelbare school ziet er heel anders uit dan dat op de basisschool. Letterlijk niets is meer hetzelfde.

Je kind gaat naar een nieuwe locatie en komt in een nieuwe klas met veel onbekende kinderen. Hij krijgt een heleboel nieuwe leraren en een mentor als aanspreekpunt.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over al die nieuwe vakken en het huiswerk dat daarbij hoort.

Je kind zal hoe dan ook moeten wennen aan al die veranderingen. Houd hem daarom ook in die eerste periode op de nieuwe school goed in de gaten. Verandert zijn gedrag? Praat hij ineens anders of zelfs helemaal niet meer over school?

In het beste geval blijft je kind heel positief en voelt hij zich al snel als een vis in het water. Als blijkt dat de nieuwe situatie tegenvalt, kun je hem in ieder geval ondersteunen.

Zo bereid je je kind het beste voor

Voordat het moment van de overstap daar is, kun je thuis al heel wat doen om je kind voor te bereiden. Zorg bijvoorbeeld dat je ruim op tijd de juiste spullen in huis hebt.

Denk daarbij aan schriften en een goedgevulde etui. Ook een papieren agenda is op veel scholen verplicht. Welke spullen je kind nodig heeft, vertelt de nieuwe school je ruim op tijd.

Je kunt nog meer doen om de overstap makkelijker te maken voor je kind. Bezoek open dagen en laat je kind deelnemen aan speciale lessen voor groep 8-leerlingen. Hoe vaker je kind vóór de grote dag al op de nieuwe school is geweest, hoe beter het is. Met elk bezoek wordt de drempel een beetje lager.

Onze laatste voorbereidingstip is al eerder in dit artikel aan bod geweest: praat met je kind over de overstap. Als je weet wat je kind bezighoudt, kun je hem de ondersteuning bieden die hij nodig heeft.

Lees ook:

• Handige tips voor de brugklas
• Back to school: zo creëer je het juiste slaapritme van je kind

Naar de middelbare school: een nieuwe fase

De overgang van de basisschool naar de middelbare school is een flinke stap in het leven van je kind. Zorg er daarom voor dat je hem in die overgangsperiode een beetje extra in de gaten houdt.

Geef je kind ondertussen wel de ruimte om zelf deze nieuwe wereld te ontdekken. Want ook die ruimte heeft het puberbrein hard nodig!

Judith Kimenai, BEd

Judith was jarenlang docente Nederlands en (tweetalig) biologie binnen het voortgezet onderwijs. Tijdens haar onderwijscarrière was ze naast docente ook een bevlogen brugklasmentor en intern begeleider. Tegenwoordig is Judith freelance tekstschrijfster en richt ze zich voornamelijk op de educatieve sector.

Over Judith