Ontdek alles over het leesniveau van je kind

Elk kind heeft een ander leesniveau. Dit duiden we ook wel aan met het AVI-niveau. Dit leesniveau heeft met de vaardigheid technisch lezen te maken. Als een kind goed technisch leest, dan betekent dit dat het kind de woorden in een tekst goed leest. Dit is een belangrijke basis voor begrijpend lezen.

Leesniveau en de AVI-niveaus

In totaal zijn er twaalf AVI-niveaus. Over het algemeen houdt men twee niveaus per jaar aan: een niveau halverwege het leerjaar en een niveau aan het einde van het leerjaar.

Stel dat een boek op AVI-niveau M4 is geschreven, dan betekent het dat het kind op het niveau van medio groep 4 zit (oftewel halverwege het leerjaar). Een boek met AVI-E6 betekent ‘eind groep 6’. Oftewel, dat boek is bedoeld voor een kind dat op het niveau zit van groep 6 aan het einde van het leerjaar.

Ook zijn er twee niveaus die een afwijkende naam hebben. Het gaat om AVI-S (AVI-Start) en AVI-P (AVI-Plus). AVI-S is voor beginnende lezers, nog voorafgaand aan groep 3. AVI-P volgt op AVI-E7, oftewel het einde van het leerjaar van groep 7. Kinderen die nog beter lezen dan kinderen van eind groep 7, krijgen dus boeken op leesniveau AVI-P. Bekijk ook deze leestips: AVI start boeken.

De verschillende AVI-niveaus worden ook aangegeven met kleuren. Vaak zie je op de kaft of de rug van een boek een sticker met de kleur van het AVI-niveau, zodat kinderen in één oogopslag kunnen zien of een boek past bij hun leesniveau. Uitgeverij Zwijsen heeft de AVI-niveaus en de daaraan gekoppelde kleuren in een handig schema gezet.

uitleg avi-niveaus

Technisch leesniveau bepalen

meisje lezen



Om te weten welk leesniveau het kind heeft, moet dit natuurlijk getest worden. Hiervoor gebruiken basisscholen AVI-toetskaarten of de resultaten van de toetsen Technisch lezen. Op deze manier weet je snel hoe ver het kind is met technisch lezen. En zo leest hij altijd in een geschikt leesboek.




Begrijpend leesniveau

Naast technisch lezen is er ook zoiets als begrijpend lezen. Dit geeft aan hoe goed een kind de tekst die hij leest begrijpt. Je kunt bijvoorbeeld wel goed spellen, maar als je niet begrijpt wat de woorden betekenen, dan kun je alsnog niet lezen wat er staat. Daarom is het begrijpend leesniveau ook van groot belang om te bepalen wat een geschikt leesboek is voor een kind.

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 4 (Gratis)

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 5 (Gratis)

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 6 (Gratis)

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 7 (Gratis)

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 8 (Gratis)

CLIB-niveaus

Om het begrijpend leesniveau te bepalen, werken we met het CLIB-systeem. Dit systeem heeft acht niveaus: CLIB-Start – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 – 8 – CLIB-Plus.

Als een kind bijvoorbeeld op niveau CLIB-6 leest, dan beheerst hij de vaardigheid begrijpend lezen van een kind in groep 6.

Begrijpend leesniveau bepalen

Ook het begrijpend leesniveau van een leerling is makkelijk te achterhalen. Basisscholen gebruiken hiervoor de resultaten van de toetsen Begrijpend lezen.
In combinatie met het bepaalde AVI-niveau krijgt de leerling het leesboek dat helemaal bij hem past.

Lezen leuk maken

Het AVI-niveau en het CLIB-niveau maken het natuurlijk wel makkelijk om een geschikt leesboek uit te kiezen voor je kind. Maar let op: deze leesniveau-aanduidingen gaan alleen over de vaardigheden van je kind. Boeken lezen is echter veel meer dan dat.

Denk maar eens aan het volgende: waarom is de ene persoon een boekenwurm, maar heeft de ander een vreselijke hekel aan boeken lezen? Dat heeft lang niet altijd te maken met hun leesniveau. Misschien kan de tweede genoemde persoon zelfs wel beter lezen dan de boekenwurm.

Dit verschil heeft vooral te maken met hoe leuk je lezen vindt. En dat is de grootste voorwaarde. Als je je kind aan het lezen wil krijgen, moet het gemotiveerd zijn. Kijk dus niet alleen naar de AVI en CLIB. Het is ook heel belangrijk om een boek uit te zoeken dat past bij de belevingswereld van je kind en/of zijn interesses.

Boeken die je kind aanspreken zullen hem sowieso meer motiveren. Zelfs als ze eigenlijk nog een beetje te moeilijk zijn.

Je kind motiveren te willen lezen

Maar wat doe je als je kind niet uit zichzelf gemotiveerd is om te lezen? We hebben enkele tips voor je:

  • Bijna elk kind blijft graag op. Hoe later naar bed, hoe beter. Hier kun je handig gebruik van maken. Stel je kind het volgende voor: ‘je mag kiezen: of je gaat om 19:30 (of op welk tijdstip hij dan ook naar bed gaat) naar bed en dan meteen slapen óf je gaat om 19:30 naar bed en dan mag je nog een kwartiertje lezen’. De kans is groot dat je kind kiest voor het laatste. En zo stimuleer je hem dus onbewust te lezen.
  • Ontdek waar je kind helemaal warm voor loopt. Zijn het verhalende boeken? Of bijvoorbeeld juist informatieve boeken? Bied je kind steeds iets anders aan. Denk hierbij ook aan dichtbundels of reisverhalen of andere minder voor de hand liggende genres.
  • Straf een kind nooit als het niet wil lezen! Straffen verhoogt juist alleen maar de weerstand. Heel veel volwassenen kregen plotseling een hekel aan lezen tijdens hun middelbareschooltijd. De reden hiervoor is dat lezen een verplichting was en je straf kreeg als je je huiswerk niet maakte. Lezen werd voor sommigen van ons daardoor onbewust gekoppeld aan ‘straf’ en dus aan ‘niet leuk’.
  • Laat je niet volledig leiden door AVI en CLIB bij het uitkiezen van kinderboeken. Laat je kind daarom zo veel mogelijk zelf zijn boeken uitkiezen. Misschien kiest hij een boek dat van een lager niveau is dan hij aankan. Maar de volgende keer is het misschien juist andersom: misschien kiest je kind dan een boek uit dat net boven zijn niveau ligt, maar wel de interesse in lezen wekt. Laat je kind dus zelf ontdekken wat te makkelijk of te moeilijk is voor hem. Dat kunnen ze prima zelf.
  • Je kunt van lezen een sociaal moment maken. Maak er bijvoorbeeld een gewoonte van om samen op een vast tijdstip te lezen (mits je kind dit leuk vindt!) of lees elkaar eens voor.
  • Bezoek eens een verfilming van een boek in de bioscoop. Of ga naar een theatervoorstelling die gebaseerd is op een kinderboek. Hiervan zijn er genoeg te vinden! Je kunt ook een boekverfilming huren of streamen als goedkoper alternatief. Hoe dan ook: bied na de voorstelling of film het originele boek aan je kind aan. Omdat het verhaal al bekend is, is het voor hem waarschijnlijk ook leuker om het te lezen. En zo ontdekt hij ook welke verschillen er zijn tussen het boek en de verfilming of de theatervoorstelling.
  • Als je kind vooral auditief is ingesteld (dat betekent dat hij informatie goed onthoudt door het te horen), geef hem dan eens (mee)luisterboeken. Het verhaal wordt dan immers op twee manieren gepresenteerd: auditief en visueel. Zo kan je kind het verhaal horen én meelezen. Over moeilijke woorden krijgt hij ook meteen auditieve terugkoppeling. Met andere woorden: hij weet dan ook meteen hoe je dat moeilijke woord uitspreekt of welk woord daar überhaupt staat geschreven.
luisterboek voor kind

Waarom voorlezen belangrijk is

Voorlezen is meer dan alleen maar een gezellig moment met elkaar. Het stimuleert kinderen op vele gebieden. Gebieden waarvan je het waarschijnlijk niet eens verwachtte.

Voorlezen beïnvloedt de reken-wiskundige ontwikkeling

Wist je dat voorlezen een positief effect heeft op de reken-wiskundige ontwikkeling van kleuters? Prof. dr. Marja van den Heuvel-Panhuizen van de Universiteit Utrecht vond iets opmerkelijks in haar onderzoek.

Ze deelde kleuters in in twee groepen. De ene groep volgde een voorleesprogramma met gewone prentenboeken. In dit voorleesprogramma werden kleuters drie maanden lang, twee keer per week, voorgelezen uit 24 verschillende prentenboeken.

De andere groep werd niet voorgelezen, maar volgde het gebruikelijke programma voor leren rekenen.

En wat bleek? De kleuters die het voorleesprogramma volgden, boekten maar liefst 22% meer vooruitgang in hun reken-wiskundige vaardigheden dan de andere kleuters!

Dit effect gold voornamelijk voor meisjes: het effect was bij hen maar liefst drie keer groter dan bij de jongens.

Hoe dit kan? Prentenboeken zijn vaak educatief. Hoeveel prentenboeken heb je wel niet thuis liggen waarbij je kind bijvoorbeeld dieren moet tellen?

Of denk aan prentenboeken waarin bijvoorbeeld iemand de bus neemt. Eerst zitten er vijf mensen in de bus en een halte later gaat er iemand uit. Vervolgens zitten er nog maar vier mensen in de bus. Of iemand die bij de kassa van de supermarkt staat en ‘de derde in de rij is’. Het lijken heel gewone verhaaltjes, maar stiekem zijn het allemaal rekensommetjes.

Voorlezen beïnvloedt de woordenschat en boekoriëntatie

Maar dat is niet alles. Ook draagt voorlezen bij aan de woordenschat van een kind. Aan het einde van groep 2 bijvoorbeeld bezit een kind een passieve woordenschat van gemiddeld 7000 woorden en een actieve woordenschat van gemiddeld 3500 woorden.

Als je voorleest heeft dit een positieve invloed op de woordenschat, omdat je met voorlezen ook nieuwe woorden aanbiedt. Woorden die je zelf misschien niet vaak gebruikt of zou gebruiken bij je kind. Op die manier heeft je kind ook directe terugkoppeling: als hij een voorgelezen woord niet begrijpt, kan hij meteen vragen wat het woord betekent.

Bovendien is voorlezen ook goed voor de boekoriëntatie. Je staat er misschien niet bij stil, maar dat je bijvoorbeeld van links naar rechts moet lezen, of dat je aan de linkerkant van het boek begint met lezen, zijn allemaal regels die je ooit hebt aangeleerd.

Als je voorleest, leert je kind deze regels doordat hij letterlijk ziet hoe je met een boek omgaat. En dus weet hij op die manier hoe het hoort.

Laat je kind ook eens meekijken als je voorleest. Als hij ouder is en al (een beetje) kan lezen, dan kan hij, net zoals bij een meeluisterboek, met je meelezen. De voordelen daarvan zijn eerder besproken in dit artikel. Wil je weten welke leesboekjes geschikt zijn voor groep 2? Je ontdekt het in het artikel De leukste leesboekjes groep 2: een overzicht.

Nog meer voordelen van voorlezen

Er zijn vele andere voordelen van voorlezen op te noemen. We geven er nog enkele.

Voordelen van voorlezen

Ga dus thuis lekker aan de slag met (voor)lezen en stimuleer op deze manier je kind op een leuke en gezellige manier!

Bekijk ook:

Maaike de Boer, MA

drs. Maaike de Boer is initiatiefneemster van Wijzeroverdebasisschool.nl

Gerelateerde artikelen

Reacties

9 reacties op “Ontdek alles over het leesniveau van je kind”
  1. Mijn zoontje, groep drie, leest heel precies maar niet snel. Daarom is zijn score voor lezen een E en voor begrijpend lezen scoort hij een hoge A. Moet ik dan juist moeilijkere boeken aanbieden of juist een lager niveau kiezen zodat hij ze makkelijker weg leest en daardoor snelheid opbouwt. Hij is gek op rekenen maar vindt lezen niet leuk. Wat te doen?

    • Hallo Yvette, wat fijn dat je zoontje zo goed is in begrijpend lezen! Het is een heel belangrijke vaardigheid, omdat je het vaak nodig hebt bij andere vakken.
      Het is denk ik heel belangrijk dat hij lezen niet nog minder leuk gaat vinden, omdat hij het dan uit de weg zal gaan, minder zal gaan lezen waardoor het tempo zeker niet omhoog zal gaan.. Je kunt samen een boek lezen waarvan je weet dat hij het onderwerp of het verhaal leuk vindt. Op deze manier gaat je zoontje hopelijk merken dat lezen hartstikke leuk is. Je kunt ook voorlezen. (Of een Donald Duck of ander tijdschrift (voor)lezen.) Het gaat erom dat hij plezier in het lezen of het voorlezen krijgt. Als hij het leuk gaat vinden zal hij vaker willen lezen en zal zijn tempo waarschijnlijk omhoog gaan. Ik zou dus niet zozeer kijken naar het niveau, maar meer naar wat hij leuk vindt. En liever iets te makkelijk dan te moeilijk zodat hij succeservaringen gaat beleven. Succes!
      Hartelijke groet, Carola de Koning

    • Hi Suzanne,
      Ik zou dit met school bespreken. Zij kunnen wellicht op basis van andere observaties aangeven wat het leesniveau is. Als je het toch wil laten toetsen dan kun je dit wellicht extern laten doen.

  2. Mijn zoon van 8 (nov ’06) las in groep 4 E7 en sinds dit schooljaar (groep5) in AVI plus.
    Hij houdt van spannende boeken, zoals de Griezels, Kippenvel, De Grijze Jager van John Flannagan. Vorig jaar vond hij Paul van Loon’s Dolfje Weerwolfje nog wel leuk, nu heeft hij liever de Griezebus e.d. Ook de serie over/van Artemis Fowl is een leuk.

  3. Hoi beste mensen,
    Mischien zie ik iets over het hoofd,
    Maar wat is het lees niveau van mijn kind? Hoe meet ik het?
    Alvast bedankt voor u reactie.
    Gr fikret yavas

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *