Redactiesommen groep 5: uitleg en tips

In groep 5 krijgen kinderen te maken met zogenaamde redactiesommen, ook wel verhaaltjessommen of contextopgaven genoemd. Dit zijn sommen in de vorm van een kort verhaaltje.

Deze rekenopdrachten moeten kinderen stimuleren om met getallen om te gaan, die ze in de wereld om hen heen tegenkomen (de leerkracht noemt dit realistisch rekenen).

Voor veel kinderen zijn deze sommen een uitdaging, omdat ze zelf de som uit het verhaaltje moeten zien te halen. De som zonder het verhaaltje wordt de kale som genoemd. Met name kinderen die meertalig worden opgevoed of kinderen die in beelden denken, kunnen problemen tegenkomen bij het oplossen van dit soort sommen. De eerste groep kinderen kan een tekort aan woordenschat ervaren. Zij snappen bijvoorbeeld de sleutelwoorden niet. Kinderen uit de tweede groep hebben naar aanleiding van het verhaal vaak een overvloed aan beelden in hun hoofd, waardoor het lastig is om de kale som uit het verhaal te halen.

Bij het rekenen in groep 5 zijn redactiesommen weer iets moeilijker dan in groep 4. Niet alleen de (kale) sommen in het verhaal worden complexer. Het grootste verschil zit hem in het feit dat de sommen meervoudige opdrachten kennen. Veel kinderen moeten daaraan wennen. Redactiesommen met meervoudige opdrachten zijn sommen waarbij je kind 2 of 3 sommen moet uitrekenen voordat hij bij het gevraagde antwoord komt. Verderop in dit artikel vind je een voorbeeld van een meervoudige redactiesom.

Redactiesommen groep 5: wat moet je kind kunnen?

Wat moet je kind kunnen qua rekenen in groep 5?

overzicht-redactiesommen-groep5



In de Cito-toetsen groep 5 komen verhaaltjessommen veel voor. Als je kind moeite heeft met dit soort sommen, kan het dus zijn dat je zoon of dochter beduidend slechter scoort op de Cito-toetsen dan op de methodegebonden toetsen (de toetsen uit het rekenboek op school). Wanneer je merkt dat deze sommen voor je kind lastig zijn, doe je er goed aan om eerst te achterhalen waar het probleem precies zit. Vaak kan de leerkracht je daar bij helpen.

Overigens is het wel zo dat Cito meer en meer rekening houdt met de taal die het gebruikt bij de redactiesommen. Kinderen mogen niet afgerekend worden op hun taalvaardigheden tijdens een rekentoets, zo vindt de instantie. Tegenwoordig gebruikt Cito dus simpelere taal dan vroeger.

Oefenen redactiesommen groep 5

Wil je deze sommen oefenen met je kind? Download dan gratis de werkbladen redactiesommen groep 5, zodat je met je kind deze verhaaltjessommen kunt gaan maken.

Oefen eerst met kale sommen en vervolgens met redactiesommen met dezelfde soort bewerking  (+, -, x of 🙂 in de vorm van de verhaaltjes. Bekijk ook deze korte video met tips voor het uitrekenen van de redactiesommen:

Stappenplan: stap 0

Voor kinderen die in groep 5, 6, 7 of 8 zitten, kun je het stappenplan nog aanvullen met stap 0: dat is namelijk de stap waarin je kijkt of er 1 of meerdere sommen in het verhaal ‘verstopt’ zitten.

Een voorbeeld:

Max wil graag nieuwe voetbalschoenen kopen nu hij in een hoger elftal geplaatst is. Hij krijgt van opa 24 euro. Voor zijn moeder doet hij een aantal klusjes en hij krijgt daarvoor 15 euro. De voetbalschoenen kosten 67 euro. Hoeveel moet Max nog sparen voordat hij de voetbalschoenen kan kopen?

Max moet nog ………….. euro sparen.

Om deze som goed uit te kunnen rekenen, moet je kind eerst uitrekenen hoeveel Max al gespaard heeft. Dat is dus een + som (24 + 15 = 39)

Dan pas kan het uitrekenen hoeveel hij nog moet sparen. Dat is een – som (67 – 39 = 28).

Je kind kan deze som ook op de volgende manier uitrekenen:
39 + … = 67.
39 + 1 (= 40) + 20 (= 60) + 7 = (67)
In totaal komt er 20 + 7 + 1 bij = 28

1 of meerdere kale sommen?

In groep 5 worden 2 stappen gemakkelijk vergeten door de kinderen. Dat zijn stap 0 en stap 4.

Stap 0: heeft het verhaal 1 of meerdere ‘kale sommen’?

Stap 4: controleer het antwoord.

De som 67 – 39 = 28 kun je controleren door 39 + 28 uit te rekenen. Dat is weer 67. Zo weet je kind dat het antwoord goed is.

Nog een voorbeeld:

Sofia gaat met de trein naar oma. Oma wacht op haar, op het station in de woonplaats van oma. Eerst moet Sofia 10 minuten fietsen naar het station. Daar kan ze meteen instappen. De trein doet er een half uur over om in de woonplaats van oma te komen. Het is nu 13.20 uur. Hoe laat komt Sofia bij oma aan?

Sofia komt om ……. uur aan.

Om deze som goed uit te kunnen rekenen, moet je kind weten dat een half uur 30 minuten heeft. Deze 30 minuten moet het bij de 10 minuten optellen. Het is 13.20 + 40 min. = 14.00 uur.

Stappenplan redactiesommen

Als je aan de slag gaat met het stappenplan, dan is het belangrijk dat je kind dit uiteindelijk zelf, zonder jouw hulp, kan toepassen.

redactiesommen groep 5

Help je kind het stappenplan zelfstandig toe te passen door het als volgt aan te pakken:

  • Doe de redactiesom hardop voor aan je kind. Benoem dus hardop de verschillende stappen en voer die uit.
  • Doe de som samen met je kind (hardop).
  • Laat je kind een som hardop pratend maken, waarbij hij de stappen uit het redactiesommen stappenplan benoemt.
  • Je kind maakt nu een som en fluistert hierbij de verschillende stappen.
  • Je kind maakt een som en voert de verschillende stappen in het hoofd uit.

Uitrekenen met behulp van dit stappenplan kost tijdens het oefenen even tijd, maar zodra dit stappenplan een automatisme is geworden, zullen jij en je kind merken dat het uitrekenen ook vlotter gaat.

stappenplan redactiesommen groep 5


Sleutelwoorden groep 5

Wat zijn sleutelwoorden precies? Sleutelwoorden zijn belangrijke woorden in een tekst die je vertellen waar de tekst precies over gaat of wat je precies moet doen. Dat laatste is vooral belangrijk bij redactiesommen.

sleutelwoorden-verhaaltjessommen

Begrijpen van sleutelwoorden en daardoor weten wat je moet doen, heeft alles te maken met een voldoende woordenschat. Als je merkt dat de woordenschat van je kind (nog) niet toereikend is, kun je de sleutelwoorden uit het overzicht eerst uitleggen en betekenis geven door een plaatje te laten zien of iets voor te doen. Daarna herhaal je dagelijks de woorden die je hebt uitgelegd door deze woorden in allerlei dagelijkse situaties zoveel mogelijk te gebruiken.

rekentaal

Zodra je merkt dat je kind moeite heeft (of blijft houden) om de sleutelwoorden om te zetten in de juiste bewerking (+, -, x of :), dan zou je kunnen beginnen met het oefenen van sommen vanuit jullie dagelijkse praktijk die je koppelt aan de sleutelwoorden uit bovenstaande lijst Sleutelwoorden verhaaltjessommen van Wijzer over de Basisschool.

Lees ook over redactiesommen in andere groepen:

Werkbladen redactiesommen groep 5

Wil je redactiesommen groep 5 oefenen met je kind? Download dan gratis de werkbladen redactiesommen groep 5, zodat je met je kind deze verhaaltjessommen kunt oefenen.

Oefenbladen Rekenen Groep 5 (Gratis)

In onderstaande artikelen krijg je nog meer uitleg en tips over het vak rekenen in groep 5:

Succes en veel plezier ermee!

Maaike de Boer, MA

drs. Maaike de Boer is initiatiefneemster van Wijzeroverdebasisschool.nl

Gerelateerde artikelen

Reacties

3 reacties op “Redactiesommen groep 5: uitleg en tips”
  1. hallo maaike, zou je voor mij meer oefenbladen kunnen versturen naar mijn email adres, zoals grammatica (lidwoorden, zelfstandig, bijvoeglijk naamwoorden en werkwoorden). De tafels (delen). Spelling etc.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *