Wat is RALFI-lezen?

Heeft jouw kind moeite met vloeiend voorlezen? Dan kan RALFI-lezen zomaar uitkomst bieden. Wat RALFI-lezen precies is, lees je in dit artikel. We vertellen je onder meer hoe het werkt en voor wie RALFI-lezen bedoeld is.

RALFI-lezen uitleg: wat is het?

RALFI-lezen werd in 2002 ontwikkeld door Anneke Smits. Doel was om een leesmethode te vinden die kinderen helpt het vloeiend lezen te verbeteren.

Smits baseerde haar nieuwe methode op een vergelijkbare Amerikaanse aanpak, FORI genaamd. Ze zocht uit waarom die aanpak zo succesvol was. De aspecten die daaruit naar voren kwamen, verwerkte Smits in de Nederlandse RALFI-methode. De afkorting RALFI vertelt precies om welke aspecten het gaat:

  • R = Repeated —> Teksten worden veelvuldig herhaald.
  • A = Assisted —> De leerkracht ondersteunt de leerling.
  • L = Level —> De teksten die worden gebruikt, zijn op een niveau dat past bij de leeftijd van de leerling.
  • F = Feedback —> Leerlingen krijgen direct feedback.
  • I = Interaction —> Er is tijdens een RALFI les veel interactie.

Voor wie is RALFI-lezen geschikt?

Een leerkracht kan de RALFI-methode inzetten als het kinderen in groep 4, 5 of 6 maar niet lukt om vloeiend voor te lezen. Het spellend lezen gaat al goed, maar het tempo blijft te traag. Daardoor lukt het deze kinderen ook niet goed om teksten te begrijpen.

Meestal zijn er niet veel leerlingen voor wie RALFI geschikt is. De methode past echt alleen bij leerlingen die langdurig blijven hangen op een bepaald niveau van technisch lezen en bij wie andere hulpprogramma’s niet hebben geholpen.

Het gaat hierbij niet per se om kinderen die dyslexie hebben.

In de praktijk komt het erop neer dat RALFI past bij kinderen met een niveau tot AVI-E4. Dat is dus het gemiddelde leesniveau dat een kind eind groep 4 zou moeten hebben.

Meer over (AVI-)leesniveaus lees je in dit artikel: Ontdek alles over het leesniveau van je kind.

Kinderen die het AVI-E4 niveau behalen, óf 100 woorden per minuut kunnen stillezen, hebben RALFI niet meer nodig. Zij kunnen hun leesvaardigheid ontwikkelen door boeken te lezen die bij hun interesses passen.

Als deze kinderen toch blijven RALFI-lezen, bestaat de kans dat hun leesmotivatie sterk afneemt. De RALFI-teksten zijn vaak saai voor hen, waardoor ze hun plezier in lezen verliezen. Dat is natuurlijk niet de bedoeling!

RALFI lezen leesniveau

RALFI-lezen handleiding

Hoe RALFI-lezen precies werkt, is het makkelijkst uit te leggen aan de hand van de afkorting zelf. Laten we nog eens kijken naar de afzonderlijke letters en waar ze in de praktijk voor staan.

R: Repeated

Als een leerkracht met een groepje leerlingen aan de slag gaat volgens de RALFI-methode, wordt een tekst altijd meerdere keren gelezen. Sterker nog, de groep staat iedere dag van de week een half uurtje stil bij dezelfde tekst. De manier waarop dat gebeurt, varieert.

A: Assisted

RALFI-lezen is een vorm van begeleid lezen. Kinderen hoeven hun leeswerk niet zelfstandig aan te pakken, maar worden altijd geholpen door een leerkracht.

De groepjes blijven altijd klein, zodat de leerkracht iedere leerling meer dan genoeg begeleiding kan geven.

L: Level

De teksten die een leerkracht voor RALFI-lezen gebruikt, liggen op een niveau dat aansluit op de leeftijd van de kinderen.

Vaak krijgen kinderen met een leesachterstand teksten voor hun neus die bedoeld zijn voor (veel) jongere kinderen. Je kunt je voorstellen dat die teksten niet erg motiverend zijn. Kinderen lezen veel liever over zaken die bij hun leeftijd passen.

En dat is precies wat de RALFI-aanpak doet. De teksten die worden gebruikt, liggen op een leesniveau dat eigenlijk te hoog is voor de kinderen. Toch werkt de methode prima, omdat de leerlingen gestimuleerd worden door de interessante onderwerpen. En omdat ze begeleiding krijgen natuurlijk.

RALFI lezen onderwerpen

F: Feedback

De leerkracht geeft tijdens het RALFI-halfuurtje direct feedback op kinderen die voorlezen. Dat kan neutrale feedback zijn, als een kind een fout maakt.

Daarnaast geeft de leerkracht regelmatig positieve feedback. Zo zorgt hij ervoor dat de leerling gemotiveerd blijft door de successen die hij boekt.

Ook leerlingen onderling geven elkaar feedback op deze manier. 

I: Interaction

Tijdens de RALFI-lessen is er veel interactie tussen de leerkracht en de leerlingen. De groep spreekt bijvoorbeeld veel over de betekenis van moeilijke woorden. Ook kan de leerkracht vragen stellen over de inhoud van de tekst.

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 4 (Gratis)

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 5 (Gratis)

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 6 (Gratis)

RALFI lezen stappen

Laten we ook eens kijken hoe de RALFI-lessen eruitzien. Welke stappen doorlopen kinderen als ze met RALFI bezig zijn?

Kinderen die RALFI-lezen, doen dat 5 keer per week, ongeveer een half uur per keer. Ze werken in een klein groepje (zo’n 4 à 5 kinderen). Er is altijd een leerkracht of leesexpert bij om de lessen te begeleiden.

Aan het begin van de week deelt de leerkracht de nieuwe tekst uit. Die bestaat uit ongeveer 300 woorden. Meestal is de tekst informatief, maar hij mag ook verhalend zijn. Dan gaat het groepje aan de slag volgens een vast stappenplan.

Stap 1: De leerkracht leest voor

Eerst leest de leerkracht de hele tekst voor op een normaal leestempo. Alle leerlingen wijzen bij op hun eigen blaadje. Dat doen ze deze eerste keer met een markeerstift. Ze kunnen dan meteen de moeilijke woorden markeren.

Stap 2: Moeilijke woorden bespreken

Vervolgens bespreken de kinderen de moeilijke woorden die ze zijn tegengekomen. De leerkracht legt de woorden uit aan de hand van de context. Dat is het stukje tekst waarin het moeilijke woord staat. Dan gebruikt hij het in verschillende contexten en schrijft hij het woord op het bord.

Stap 3: Koorlezen

Als de moeilijke woorden zijn besproken, volgt het koorlezen. Dat betekent dat de leerkracht samen met alle kinderen tegelijk de tekst voorleest. De leerlingen horen de tekst nu dus voor de tweede keer, maar lezen voor het eerst hardop mee.

Stap 4: Herhaling

De dagen erna wordt steeds dezelfde tekst gebruikt. In de eerste helft van de week leest de leerkracht altijd eerst de tekst zelf voor. De kinderen wijzen dan bij en lezen in stilte mee.

Vervolgens gaan de kinderen in tweetallen met de tekst aan de slag of ze lezen hem individueel voor.

Als kinderen in tweetallen werken, leest het ene kind voor en helpt het andere kind waar nodig. Uiteraard wisselen de kinderen na verloop van tijd van beurt.

Wanneer een kind individueel voorleest, is het de leerkracht die het kind van feedback voorziet.

RALFI-lezen groep 3

RALFI-lezen is voor kinderen in groep 3 nog niet echt geschikt. In dit leerjaar leren kinderen namelijk pas voor het eerst lezen. Ze moeten natuurlijk de tijd krijgen deze vaardigheid rustig te ontwikkelen.

Dat begint met spellend lezen, waarbij een kind de woorden letter voor letter leest. Vervolgens plakt hij de letters aan elkaar en vormt hij een woord.

Hoe vaker een kind hiermee oefent, hoe makkelijker en vloeiender hij gaat lezen. Meestal tenminste. Bij sommige kinderen heeft het vloeiend leren lezen wat meer tijd nodig.

Lees in dit artikel meer over lezen in groep drie.

RALFI-lezen groep 4

In groep 4 wordt gedurende het jaar wel duidelijk welke kinderen stagneren in hun leesontwikkeling. Pas als een kind ook na extra begeleiding achterblijft, zal de leerkracht kiezen voor RALFI-lezen.

Het doel van RALFI-lezen is dat een kind AVI-niveau E4 haalt. Het leesniveau voor eind groep 4 dus. In de praktijk houdt dit in dat kinderen vaak ook in hogere leerjaren nog doorgaan met RALFI-lezen.

wanneer RALFI lezen

RALFI LIGHT

Wanneer een kind het AVI-E4 niveau heeft bereikt, kan hij het beste stoppen met RALFI-lezen. Wel kan hij nog doorgaan met RALFI LIGHT. Dat is een variant van RALFI-lezen voor kinderen die al verder zijn.

Er vindt minder herhaling plaats. De leerkracht leest 1 keer een pagina voor, waarna de leerling meteen zelf die pagina mag herhalen. Vervolgens lezen leerkracht en leerling na elkaar de volgende volledige pagina voor.

RALFI LIGHT zorgt ervoor dat het leesniveau van het kind nog wel wat blijft stijgen, zonder dat het lezen saai wordt. En dat is belangrijk, want leesmotivatie is en blijft essentieel!

RALFI-lezen: een mooie toevoeging

RALFI-lezen is een mooie toevoeging voor het leesonderwijs in Nederland. Vooral als het wordt meegenomen in de totaalaanpak voor lezen. De extra aandacht en de herhalingen doen dus hun werk!

Lees ook:

Bron:

Houtveen, A.A.M., Brokamp, S.K., & Smits, A.E.H. (2012). Lezen, lezen, lezen! Achtergronden en evaluatie van het LeesInterventie-project voor Scholen met een Totaalaanpak (LIST).Hogeschool Utrecht: Kenniscentrum Educatie van de Faculteit Educatie.

Judith Kimenai, BEd

Judith was jarenlang docente Nederlands en (tweetalig) biologie binnen het voortgezet onderwijs. Tijdens haar onderwijscarrière was ze naast docente ook een bevlogen brugklasmentor en intern begeleider. Tegenwoordig is Judith freelance tekstschrijfster en richt ze zich voornamelijk op de educatieve sector.

Gerelateerde artikelen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *