Wat is de Drempeltest en hoe werkt deze test?

(De Drempeltest heet nu Leerpotentietest.)

Testen, Cito-toetsen, onderzoeken, methode- en niet methode gebonden toetsen… en de Drempeltest. Er zijn enorm veel mogelijkheden om te peilen hoe een kind zich ontwikkelt en welk onderwijstype in de toekomst voor hem of haar geschikt zal zijn.

Voor welke toets of test een school of gedragswetenschapper ook kiest, als ouder wil je vooral dat er een realistisch beeld van jouw kind geschetst wordt, toch?

Het verschil tussen methode- en niet methode gebonden toetsen

Met methode- en niet methode gebonden toetsen onderzoekt de school, de schoolse vaardigheden van kinderen. Dus ‘wat komt er uit een leerling’ nadat de instructie is aangeboden en de lessen / oefeningen zijn gemaakt.

• Methode gebonden toetsen zijn de toetsen die de leerkracht aanbiedt na een x-aantal reken-, taal- of spellingslessen. De toetsen zijn gemaakt door de leermethode zelf en zijn bedoeld om de leerkracht de gelegenheid te geven te checken of de instructie voldoende is geweest. De analyse van de toets uitslag heeft gevolgen voor de (verlengde) instructie, het groepsplan en de individuele leerling. Vaak worden deze toets uitslagen gebruikt om een rapportcijfer te bepalen.
• Niet methode gebonden toetsen zijn de toetsen die niet gekoppeld zijn aan de leermethode maar aan de kerndoelen van het onderwijs. Dit soort toetsen checkt op welk niveau jouw kind de kerndoelen / tussendoelen* op dat moment beheerst en hoe die score zich verhoudt tot een onafhankelijk gemiddelde. Dit soort toetsen, waarvan Cito en Boom LVS een voorbeeld zijn, worden twee keer per leerjaar aan je kind aangeboden. De scores worden in een leerlingvolgsysteem verwerkt. Ook worden deze scores gebruikt om het uitstroomniveau naar het voortgezet onderwijs (vo) mede te bepalen. *(tussendoelen zijn de leerdoelen van de groep waarin je kind zit. Deze werken toe naar de einddoelen van het basisonderwijs; de kerndoelen)
• De (verplichte !) eindtoets in groep 8 is ook een voorbeeld van een niet methode gebonden toets. Enkele voorbeelden van eindtoetsen zijn: Cito, Iep eindtoets of Drempelonderzoek. De toetsen proberen zich onderling van elkaar te onderscheiden. Scholen mogen zelf beslissen welke (eind)toets zij voor hun leerlingen gebruikt (voorwaarde is dat de toets of onderzoek een positief COTAN beoordeling heeft). De eindtoets wordt vaak in april/mei afgenomen en is minder bepalend voor het advies van je zoon of dochter. Het schooladvies moet immers al eerder in het jaar (voor 1 maart) gegeven zijn.

Wil je meer lezen over de Iep Eindtoets?

Wil je meer lezen over de Cito eindtoets in groep 8?

Wil je meer lezen over het Drempelonderzoek?

Wil je meer lezen over hoe een schooladvies wordt bepaald?

Wil je meer lezen over de doorstroomtoets?

Nu volgt een uitleg over de Drempeltest, de Tussentest en de Begintest.
Deze testen zijn door Teije de Vos ontwikkeld en meten aanleg/intelligentie van kinderen.

De Drempeltest voor groep 7 en 8

De Drempeltest (niet te verwarren met het Drempelonderzoek) meet aanleg/intelligentie bij kinderen van groep 7 en 8 (het meet dus wat in je kind zit) en mag worden afgenomen door een leerkracht (dit in tegenstelling tot de andere intelligentietesten, die mogen alleen worden afgenomen door gedragswetenschappers zoals orthopedagogen of psychologen). Een drempeltest mag op elk moment in het schooljaar afgenomen worden.

Drempeltest (uitleg)

De Drempeltest is alleen bedoeld voor kinderen in groep 7 en 8. Scholen kunnen deze test inzetten om tot een genuanceerd advies te komen over het schoolniveau van het voortgezet onderwijs.
De drempeltest richt zich op de aanleg van een kind en geeft vanuit deze invalshoek aanvullende informatie op de schoolprestaties. De gegevens van een Drempeltest vormen, samen met de gegevens van de niet gebonden toetsen (LVS) en de observaties van de leerkracht van de groep, een genuanceerd beeld van jouw kind. De Drempeltest kan worden aangevuld met een LeerMotivatieTest Basisonderwijs (LMT-BO). Deze zit samen met de Drempeltest in één pakket, dat alleen door scholen kan worden gekocht. Het wordt aangeraden om beide af te nemen (zie verderop in dit artikel).

De Drempeltest kan dus ook in groep 7 worden afgenomen. De gegevens van de test wordt dan vaak gebruikt bij het bespreken van een voorlopig schooladvies. Een voordeel van afname in groep 7 is, dat wanneer de gegevens niet overeenkomen met de gegevens uit het LVS en/of de observaties / verwachting van de leerkracht, er nog tijd genoeg is om met elkaar (ouders, leerkracht en kind) een plan van aanpak in te zetten.

Drempeltest (inhoud)

De Drempeltest meet door middel van 8 subtests het taalkundig- en ruimtelijk inzicht van je kind. De hele test kan, klassikaal of individueel, (door de leerkracht) in 2,5 uur worden afgenomen.

Het taalkundig inzicht van je kind wordt gemeten door:

• Woordenschat
• Zinsbouw
• Logisch redeneren met woorden
• Soortbegrip

Het ruimtelijk inzicht van je kind wordt gemeten door:

• Ruimtelijk 2-dimensionaal
• Ruimtelijk 3-dimensionaal
• Rekenkundig redeneervermogen
• Logisch redeneren met figuren

LeerMotivatieTest Basisonderwijs (LMT-BO) (inhoud)

De LeerMotivatieTest Basisonderwijs (LMT-BO) kan een aanvulling op de Drempeltest zijn maar mag ook als zelfstandig instrument gebruikt worden. De LMT-BO is een vragenlijst om inzicht te krijgen in vier sociaal-emotionele vaardigheden van jouw kind. Het gaat dan over; de leermotivatie, het zelfvertrouwen, het doorzettingsvermogen en sociale wenselijkheid. Men noemt dit: onderwijs gerelateerde persoonlijkheidsfactoren. Ook deze test is, net als de Drempeltest, zowel klassikaal als individueel af te nemen, afhankelijk van hoe jouw kind het best tot zijn/haar recht komt.

De antwoorden van je kind, wordt door deze test, gecontroleerd op sociale wenselijkheid. Dit houdt in dat de antwoorden die je kind geeft, gecheckt worden of deze ook daadwerkelijk zijn of haar eigen mening is en niet wordt beïnvloed door een sociaal wenselijk antwoord (een antwoord geven omdat je weet hoe het hoort en niet zegt wat je zelf vindt).

Drempeltest en LMT-BO (uitslag)

Als ouder wil je vooral een realistisch schooladvies voor het voortgezet onderwijs dat gebaseerd is op de brede ontwikkeling van je kind. Breed in de zin dat een leerkracht of school niet alleen kijkt naar de scores van de reken- en taaltoetsen maar ook naar de gerelateerde persoonlijkheidsfactoren. En, dat deze meegenomen worden in het advies over welk schoolniveau het best bij jouw kind past.

Aanleg, intelligentie, opvoeding, persoonlijkheid, pedagogische- en didactische kwaliteit van het onderwijs, opgedane ervaringen, de mensen in de nabije omgeving, vriendenkring etc. De mate waarin je kind zich ontwikkelt is afhankelijk van enorm veel factoren.

Ook het moment waarop een test of toets wordt afgenomen heeft invloed op de score. Factoren als: de thuissituatie op dat moment, lichamelijke gesteldheid en gevoel van veiligheid, kunnen een negatieve invloed hebben op de prestaties (de scores) van de test of toets.

Als ouder wil je daarom horen en lezen dat een toets score met de nodige zorgvuldigheid geïnterpreteerd wordt en dat het schooladvies voor het voortgezet onderwijs niet alleen gebaseerd is op de toets scores in het LVS van de afgelopen 3 jaar maar dat er ook rekening gehouden wordt met de ontwikkeling, groei en eigen inbreng van jouw kind over het gewenste uitstroomniveau naar het voortgezet onderwijs.

Daarnaast is het heel fijn wanneer je leest en hoort dat men positieve verwachtingen heeft ten aanzien van de ontwikkeling van je kind en dat jouw kind daarbij alle begeleiding en ondersteuning krijgt of gaat krijgen die je van een school en leerkracht/docent mag verwachten.

De Drempeltest is niet alleen bedoeld om tot een genuanceerd schooladvies te komen. Omdat de Drempeltest zich richt op de aanleg van een kind, kan een leerkracht met de resultaten ook zgn. over- en onderpresteerders onderscheiden. Als de scores van de toetsen van je kind, gezien de aanleg, opvallend hoog zijn, dan zijn omgevingsfactoren, persoonlijkheidsfactoren, leerklimaat e.d. voor hem of haar kennelijk zeer gunstig. Wanneer de prestaties bij de aanleg achterblijven, kun je samen met de leerkracht nagaan welke factoren remmend werken op de scores bij de schoolse vaardigheid toetsen (de gedragskenmerken zijn nader te onderzoeken door de afname van de LMT-BO).

De uitslag van de Drempeltest kan worden vergeleken met de citoscore en wordt daarom ook weergegeven in de niveaus E t/m A.

De Tussentest

De Tussentest meet aanleg / intelligentie bij kinderen van groep 6 (wat zit erin?) en mag worden afgenomen door een leerkracht (dit in tegenstelling tot de andere intelligentietesten, die mogen alleen worden afgenomen door gedragswetenschappers zoals, orthopedagogen of psychologen). De Tussentest mag op elk moment in het schooljaar van groep 6 worden afgenomen.

Tussentest (uitleg)

De Tussentest kan worden ingezet:

• als instrument voor opbrengstmeting. Dit houdt in dat de leerkracht in groep 6 kan checken of school ‘er heeft uitgehaald wat in je kind zit’. Letterlijk zegt de Tussentest tegen de school: “Indien u de aanleg van de leerling en het niveau van de schoolse prestaties (gegevens uit uw leerlingvolgsysteem) met elkaar vergelijkt, biedt dat u de mogelijkheid om onder- en overpresteerders te identificeren. Voor onderpresteerders kan dit aanleiding geven tot het opstellen van een handelingsplan”.
• voor vroege indicatie van het vo-advies. De Tussentest zegt een betrouwbare voorspelling te kunnen geven van een indicatie van het vo-advies . Ook zegt de test dat wanneer de Tussentest in het begin van groep 6 wordt afgenomen, er nog voldoende tijd is om prestaties in overeenstemming te brengen met de aanleg van je kind.
• als instrument voor individuele diagnostiek. De Tussentest zegt een waardevolle bron te zijn van informatie bij vragen waarbij intelligentie of persoonlijkheidskenmerken van je kind een rol spelen.

Tussentest (inhoud)

Met de Tussentest meet de leerkracht de taalvaardigheid en het redeneervermogen van je kind. Bij aanschaf van de Tussentest ontvangt de school ook de LeerMotivatieTest Basisonderwijs (LMT-BO). Beide tests zitten in één pakket.

De test bestaat uit drie verbale subtests:

• Woordenschat
• 2 x Logisch redeneren met woorden (op 2 verschillende onderdelen)

En drie non-verbale subtests:

• Ruimtelijk inzicht
• 2 x Logisch redeneren met figuren (op 2 verschillende onderdelen)

De subtests mogen klassikaal of individueel worden afgenomen.

LeerMotivatieTest Basisonderwijs (LMT-BO) (inhoud)

De LeerMotivatieTest Basisonderwijs (LMT-BO) kan een aanvulling op de Tussentest zijn maar mag ook als zelfstandig instrument gebruikt worden. De LMT-BO is een vragenlijst om inzicht te krijgen in vier sociaal-emotionele vaardigheden van jouw kind. Het gaat dan over; de leermotivatie, het zelfvertrouwen, het doorzettingsvermogen en sociale wenselijkheid. Men noemt dit: onderwijs gerelateerde persoonlijkheidsfactoren. Ook deze test is, net als de Tussentest, zowel klassikaal als individueel af te nemen, afhankelijk van hoe jouw kind het best tot zijn/haar recht komt.

De antwoorden van je kind, wordt door deze test, gecontroleerd op sociale wenselijkheid. Dit houdt in dat de antwoorden die je kind geeft, gecheckt worden of deze ook daadwerkelijk zijn of haar eigen mening is en niet wordt beïnvloed door een sociaal wenselijk antwoord (een antwoord geven omdat je weet hoe het hoort en niet zegt wat je zelf vindt).

Tussentest en LMT-BO (uitslag)

De Tussentest geeft een indicatie van het prestatieniveau dat van jouw kind verwacht mag worden. Indien de uitslag van deze Tussentest niet overeenkomt met het niveau van de schoolse prestaties (de scores in het LVS van bijv. de citotoets), is het verstandig om een gesprek met de leerkracht aan te vragen. 

De Begintest

De Begintest meet het leerpotentieel bij kinderen van groep 2 (wat zit erin?) en mag worden afgenomen door een leerkracht. Met de Begintest meet de school in een vroeg stadium de aanleg van je kind. De test biedt namelijk inzicht in kennis- en aanlegfactoren.

De Begintest (uitleg)

De Begintest is ontwikkeld zodat school al in een vroeg stadium (in de tweede helft van groep 2) informatie kan verzamelen over de aanleg van je kind. Deze test verzamelt dus al vroeg in de schoolloopbaan informatie over de aanleg van leerlingen. Zo kan een school met meer inzicht “eruit halen wat erin zit”.

Boom test onderwijs zegt het volgende:

“Aan de hand van de gegevens in uw leerlingvolgsysteem kunt u, zowel voor de leerling als de groep, nagaan of de resultaten van uw onderwijs (‘wat komt eruit?’) overeenkomen met de gemeten potentie/aanleg (‘wat zit erin?’). Van een ‘gemiddelde’ leerling zijn de leerresultaten idealiter eveneens gemiddeld. Liggen de leerresultaten bij een bepaalde leerling hoger dan verwacht, dan zijn omgevingsfactoren, gedragskenmerken, leerklimaat e.d. kennelijk zeer gunstig voor hem of haar. Blijven de leerresultaten achter ten opzichte van de verwachting, dan verdient het aanbeveling na te gaan welke factoren kennelijk remmend werken op de ontplooiing van de betrokken leerling”.

Begintest (inhoud)

De begintest meet door middel van 5 subtests het leerpotentieel van je kind.

De hele test kan door de leerkracht in kleine groepjes (5 – 12 kinderen) of individueel worden afgenomen. Dit kan in zo’n 75 minuten, verspreid over 5 ochtenden.

De subtests zijn:

• Taalbegrip
• Discriminatie (auditief en visueel) en Fijne motoriek
• Waarnemingssnelheid
• Rekenbegrip
• Ruimtelijke oriëntatie

In het kort

Mirjam de Reus, BEd, Remedial Teacher

Mirjam is Remedial Teacher en volgde de PABO (Bachelor of Education)

Over Mirjam