Zelfstandig naamwoord – wat is het en hoe gebruik je het?

Ontdek hoe je zelfstandige naamwoorden en lidwoorden herkent in een zin. Woordsoorten leren herkennen is een belangrijke stap in taalkundig ontleden.

De video hierboven laat dit stap voor stap zien.

Wat is een zelfstandig naamwoord?

Een zelfstandig naamwoord is een woord voor een mens, dier, ding, gevoel, tijd of naam.

Voorbeelden zijn:

• opa
• paard
• kast
• liefde
• maandag
• Peter
• Amsterdam

Kenmerken van een zelfstandig naamwoord

Je kunt een zelfstandig naamwoord meestal:

• in het enkelvoud en meervoud zetten (paard → paarden)
• verkleinen (paard → paardje)
• er een lidwoord voor zetten (de paard, het paard, een paard)

Let op: sommige woorden bestaan alleen in het meervoud (zoals ‘hersenen’) of zijn niet te verkleinen (zoals ‘aarde’), maar ze zijn toch zelfstandige naamwoorden.

Wat is een lidwoord?

Een lidwoord hoort bij een zelfstandig naamwoord. In het Nederlands zijn er drie lidwoorden:

• de
• het
• een

Voorbeelden van lidwoorden

Je ziet lidwoorden vaak voor het zelfstandig naamwoord staan:

• de fietsen
• het schaap
• een handtas

Niet elk zelfstandig naamwoord heeft altijd een lidwoord in de zin, maar je kunt er meestal wel één voor zetten.

• Het schaap is mooi → lidwoord = het
• Schapen zijn mooi → geen lidwoord in de zin, maar ‘de schapen’ kan wel

Bepaald en onbepaald lidwoord

Er zijn twee soorten lidwoorden:

• Bepaalde lidwoorden: de, het → je weet precies over welk iets het gaat
• Onbepaald lidwoord: een → je bedoelt iets in het algemeen

Let op het verschil tussen ‘een’ en ‘één’.

• ‘een paard’ = een willekeurig paard
• ‘één paard’ = precies 1 paard

Hoe weet je of het ‘de’ of ‘het’ is?

Soms twijfel je of een woord ‘de’ of ‘het’ krijgt. Dat hangt af van het geslacht van het zelfstandig naamwoord.

• mannelijk (m) = de
• vrouwelijk (v) = de
• onzijdig (o) = het

Je hoeft dit niet uit je hoofd te weten. Zoek het woord op in het woordenboek. Daar staat vaak m, v of o bij.

Zelf oefenen in de video

In de video krijg je zinnen om zelf te oefenen met het vinden van lidwoorden en zelfstandige naamwoorden. Denk goed na over de kenmerken en probeer ook eens het verkleinen of het meervoud te maken.

Wil je kind hiermee verder oefenen? Bekijk dan het oefenpakket met videobijles en opdrachten.

Oefenpakket ontleden