Voorzetsels – wanneer gebruik je ze goed?

Ontdek wat voorzetsels zijn, hoe je ze herkent, en wat het verschil is met scheidbare werkwoorden. Voorzetsels zijn kleine woordjes die een belangrijke rol spelen in zinnen.

De video hierboven legt het stap voor stap uit met handige voorbeelden en trucjes.

Wat is een voorzetsel?

Een voorzetsel is een woord dat meestal voor een combinatie van een lidwoord en een zelfstandig naamwoord staat.

Voorbeeld: op de tafel, onder het bed, naast de kast.

Voorzetsels geven vaak een plaats, richting of tijd aan. Ze helpen je begrijpen waar of wanneer iets gebeurt.

Kastwoorden en feestwoorden

Veel voorzetsels kun je gebruiken vóór ‘de kast’. Daarom worden het ook wel kastwoorden genoemd.

Voorbeelden:

• op de kast
• in de kast
• naast de kast
• over de kast

Je kunt ook veel voorzetsels gebruiken voor ‘het feest’. Die noemen we feestwoorden.

Voorbeelden:

• naar het feest
• tijdens het feest
• voor het feest
• op het feest

Andere voorbeelden van voorzetsels

Je kunt voorzetsels ook gebruiken met andere woorden, zoals:

• op het bureau
• tijdens de pauze
• onder het bed

Een voorzetsel staat bijna altijd vóór een lidwoord en een zelfstandig naamwoord. En het vertelt iets over de plaats, richting of tijd.

Wanneer is ‘te’ een voorzetsel?

‘Te’ is alleen een voorzetsel als het vóór een werkwoord staat.

Voorbeeld:

• Dex zit een spelletje te spelen → ‘te’ staat voor ‘spelen’, dus het is een voorzetsel.

Maar:

• De broek is te kort → ‘te’ hoort bij ‘kort’, een bijvoeglijk naamwoord. Dan is ‘te’ een bijwoord.

Let op: ‘te’ is dus alleen een voorzetsel als het direct voor een werkwoord staat.

Voorzetsel of onderdeel van een werkwoord?

Sommige woorden lijken op een voorzetsel, maar horen bij een werkwoord. Dat noemen we een scheidbaar werkwoord.

Voorbeeld:

• De wekker staat op het nachtkastje. → ‘op’ staat voor ‘het nachtkastje’ → voorzetsel.
• De opa van Rick knapt een oude motor op. → ‘op’ hoort bij het werkwoord ‘opknappen’ → geen voorzetsel.

Nog een paar voorbeelden:

• Ik schrijf de aantekeningen op → ‘op’ hoort bij ‘opschrijven’
• Kira zegt de uitkomst voor → ‘voor’ hoort bij ‘voorzeggen’
• Billy haalde Jiva in → ‘in’ hoort bij ‘inhalen’

Zelf aan de slag met voorzetsels

In de video leer je stap voor stap hoe je voorzetsels herkent, hoe je ze kunt uitbeelden en hoe je ze onderscheidt van werkwoordonderdelen.

Wil je kind hiermee oefenen? Bekijk dan het oefenpakket met videobijles en opdrachten.

Oefenpakket ontleden