Redactiesommen zijn rekenopgaven die verstopt zitten in een verhaaltje of tekst. Daarom worden ze ook wel verhaaltjessommen of contextsommen genoemd. Deze sommen komen veel voor in het rekenonderwijs op de basisschool omdat ze kinderen leren rekenen in dagelijkse situaties. Bij […]
Klokkijken deel 1 + 2 (incl uitgebreide videobijles)
Waardering 5 uit 5
"Het boek staat vol met diverse oefeningen, variërend van invullen welke tijd de klok aangeeft tot verhaalopdrachten om tijd te berekenen. De afwisseling en herhaling geeft snel een goed resultaat."
- Ellen
Waardering 4.67 uit 5
Klokkijken Groep 4/5 oefenboek + videobijles
Waardering 4.67 uit 5
Rekenen met tijd – Groep 6/7/8 oefenboek + videobijles
Een redactiesom is een rekenopgave die verpakt is in een verhaaltje of tekst. Het worden ook wel verhaaltjessommen of contextsommen genoemd. Bij deze sommen moet een kind eerst het verhaal goed lezen, de juiste getallen eruit halen en bepalen welke bewerking (optellen, aftrekken, vermenigvuldigen of delen) moet worden toegepast om tot het antwoord te komen.
Hoe pak je redactiesommen aan?
De beste aanpak voor redactiesommen is het volgen van een stappenplan:
Lees de som 2 keer.
Schrijf de vraag op.
Schrijf je berekening op met alle tussenstappen.
Controleer je antwoord.
Let ook op signaalwoorden die aangeven welke bewerking je moet toepassen, zoals ‘samen’ voor optellen, ‘verschil’ voor aftrekken, ‘per’ voor vermenigvuldigen of ‘verdelen’ voor delen.
Wat is het nut van redactiesommen?
Redactiesommen leren kinderen om rekenen toe te passen in praktische situaties. Ze helpen bij het ontwikkelen van tekstbegrip, analytisch denken en probleemoplossend vermogen. Deze vaardigheden zijn niet alleen nuttig voor wiskunde in het voortgezet onderwijs, maar ook voor alledaagse situaties waarin rekenvaardigheden nodig zijn, zoals boodschappen doen, kortingen berekenen of reistijd bepalen.
Is er een werkboek met redactiesommen voor groep 8?
Ja, er zijn verschillende werkboeken met redactiesommen specifiek voor groep 8. Wijzer over de basisschool biedt oefenpakketten met videobijles die redactiesommen behandelen. Daarnaast hebben uitgevers zoals Malmberg (Pluspunt), Noordhoff (Wereld in Getallen) en Zwijsen speciale werkboeken voor redactiesommen die aansluiten bij het niveau van groep 8 en de eindtoets.
Hoe weet ik of de uitleg in de videobijlessen aansluit bij school?
Onze videobijlessen zijn ontwikkeld door onderwijsexperts en sluiten volledig aan bij de lesstof op school. De uitleg volgt de methodes en didactiek die op de meeste Nederlandse basisscholen worden gebruikt, waardoor er geen verwarring ontstaat over verschillende aanpakken. De heldere, stapsgewijs uitleg is geschikt voor alle leerlingen ongeacht welke rekenmethode ze op school gebruiken.
Kan mijn kind de videobijles in zijn eigen tempo volgen?
Ja! Je kind kan zelf bepalen wanneer en hoe vaak het een video bijles bekijkt. De lessen zijn gedurende een jaar onbeperkt beschikbaar en kunnen op elk moment gepauzeerd, teruggezet of herhaald worden. Dit maakt het mogelijk voor je kind om in zijn eigen tempo te leren en eventueel stukjes die wat lastiger zijn meerdere keren te bekijken tot het helemaal duidelijk is.
Hoe help ik mijn kind dat moeite heeft met signaalwoorden herkennen?
Als je kind moeite heeft met het herkennen van signaalwoorden, kun je hier specifiek op oefenen. Maak samen een overzicht van signaalwoorden voor de verschillende bewerkingen en hang dit op. Lees daarna samen eenvoudige redactiesommen en vraag je kind om de signaalwoorden te onderstrepen. Bespreek welke bewerking bij dat signaalwoord hoort. Met regelmatig oefenen zal je kind steeds beter worden in het herkennen van deze belangrijke woorden.
Redactiesommen kunnen in het begin lastig lijken, maar met het juiste stappenplan worden ze veel beter hanteerbaar. Door regelmatig te oefenen en de tips uit de video toe te passen, kan elk kind verhaaltjessommen leren oplossen. Rustig werken en het stappenplan consequent volgen zijn daarbij de sleutel tot succes.
Wil je meer tips zien? Bekijk dan de volledige video hierboven voor duidelijke uitleg en praktische voorbeelden van het oplossen van redactiesommen!
(De uitleg in dit artikel sluit aan bij de rekendoelen van SLO (kerndoel 26) en de referentieniveaus 1F/1S.)
Redactiesommen zijn rekenopgaven die verstopt zitten in een verhaaltje of tekst. Daarom worden ze ook wel verhaaltjessommen of contextsommen genoemd. Deze sommen komen veel voor in het rekenonderwijs op de basisschool omdat ze kinderen leren rekenen in dagelijkse situaties.
Bij redactiesommen staat de som niet direct klaar om op te lossen. Het kind moet eerst het verhaal goed begrijpen, de juiste getallen eruit halen en bepalen welke bewerking (optellen, aftrekken, vermenigvuldigen of delen) nodig is. Soms hoort er ook een plaatje bij met extra informatie die nodig is om de som te kunnen uitrekenen.
Waarom zijn redactiesommen belangrijk?
Redactiesommen bereiden kinderen voor op alledaagse situaties waarin ze moeten rekenen. Of het nu gaat om boodschappen doen, korting berekenen of uitrekenen hoeveel tijd een reis duurt. In het echte leven komen sommen zelden in een kant-en-klare formule.
Door redactiesommen te oefenen leren kinderen niet alleen rekenen, maar ook:
teksten nauwkeurig lezen
relevante informatie uit een tekst halen
beslissen welke rekenbewerking nodig is
stapsgewijs werken
antwoorden controleren
Deze vaardigheden zijn essentieel voor wiskunde in het voortgezet onderwijs en voor praktische situaties in het dagelijks leven.
Het stappenplan voor redactiesommen
Om redactiesommen goed aan te pakken, is het belangrijk dat kinderen een vaste strategie volgen. In de video van Wijzer over de Basisschool wordt een helder stappenplan uitgelegd:
Stap 1: Lees de som twee keer
De eerste keer lees je om te begrijpen waar het over gaat. De tweede keer lees je om te letten op belangrijke getallen en woorden. Door twee keer te lezen, mis je geen essentiële informatie. Het helpt om in de tweede leesronde op zoek te gaan naar getallen en signaalwoorden die aangeven welke bewerking je moet toepassen.
Stap 2: Schrijf de vraag op
Schrijf de vraag uit de som letterlijk over in je schrift. De vraag staat meestal in de laatste zin van het verhaaltje. Dit helpt je om gefocust te blijven op wat er precies wordt gevraagd. Zo voorkom je dat je een verkeerde berekening maakt of een antwoord geeft op een vraag die niet gesteld is.
Stap 3: Schrijf je berekening op
Maak de berekening stap voor stap en schrijf alle tussenstappen op. Zet netjes alle berekeningen onder elkaar. Dit maakt het makkelijker om fouten te vinden als je antwoord niet klopt. In de video zie je bijvoorbeeld hoe eerst de afzonderlijke vermenigvuldigingen worden gemaakt, voordat de bedragen bij elkaar worden opgeteld.
Stap 4: Controleer je antwoord
Kijk nog eens naar de vraag en controleer of je antwoord hierop aansluit. Vergeet niet om de juiste eenheid (euro, kilometer enzovoort) bij je antwoord te zetten. Door deze laatste stap goed uit te voeren, voorkom je onnodige fouten door slordigheid.
Signaalwoorden herkennen in redactiesommen
Een handige tip uit de video is om goed te letten op signaalwoorden. Deze woorden geven aan welke bewerking je moet uitvoeren. Het herkennen van deze signaalwoorden helpt kinderen om sneller de juiste som te maken.
Signaalwoorden bij optellen
Woorden die aangeven dat je moet optellen zijn onder andere: samen, bij elkaar, in totaal en meer.
Bijvoorbeeld: “Lisa heeft 5 rode en 3 blauwe pennen. Hoeveel pennen heeft Lisa in totaal?” De woorden ‘in totaal’ geven aan dat je moet optellen: 5 + 3 = 8 pennen.
Signaalwoorden bij aftrekken
Woorden die aangeven dat je moet aftrekken zijn onder andere: minder, eraf, verschil, over en afgenomen.
Bijvoorbeeld: “Jan had 12 knikkers. Hij verloor er 5. Hoeveel knikkers heeft Jan over?” Het woord ‘over’ geeft aan dat je moet aftrekken: 12 – 5 = 7 knikkers.
Signaalwoorden bij vermenigvuldigen
Woorden die aangeven dat je moet vermenigvuldigen zijn onder andere: keer, per, elke en soms in totaal.
Zoals in het voorbeeld uit de video: “Een bakker maakt 5 taarten. Elke taart kost 8 euro. Hoeveel geld verdient de bakker als hij alle taarten verkoopt?” Het woord ‘elke’ geeft aan dat je moet vermenigvuldigen: 5 x 8 = 40 euro.
Signaalwoorden bij delen
Woorden die aangeven dat je moet delen zijn onder andere: verdelen, delen, per stuk, ieder, en gelijk verdelen.
Bijvoorbeeld: “De juf verdeelt 24 potloden gelijk over 6 leerlingen. Hoeveel potloden krijgt iedere leerling?” De woorden ‘verdeelt gelijk’ en ‘iedere’ geven aan dat je moet delen: 24 : 6 = 4 potloden per leerling.
Let op: Het woord ‘in totaal’ kan bij verschillende bewerkingen voorkomen. Soms betekent het dat je moet optellen, maar het kan ook bij vermenigvuldigen gebruikt worden. Lees daarom altijd de hele som goed door!
Veelgemaakte fouten bij redactiesommen
Veel kinderen vinden redactiesommen lastig. Hier zijn enkele veelvoorkomende fouten en tips om ze te vermijden:
Ten eerste maken kinderen vaak fouten door te snel te werken. Ze slaan stappen over, zoals het twee keer lezen van de som of het opschrijven van de vraag. De video benadrukt hoe belangrijk het is om rustig te werken, zelfs als dit wat meer tijd kost. Haastig werken leidt vaak tot slordige fouten.
Een andere veelgemaakte fout is het missen van belangrijke informatie in het verhaaltje. Door de som slechts een keer te lezen, kunnen kinderen belangrijke getallen of signaalwoorden over het hoofd zien. Door de gewoonte aan te leren om de som twee keer te lezen, kunnen ze dit voorkomen.
Ten slotte vergeten kinderen soms om hun antwoord te controleren. Het is belangrijk om na te gaan of het antwoord logisch is en of het echt antwoord geeft op de gestelde vraag. Vergeet ook niet de juiste eenheid (euro, kilometer enzovoort) bij het antwoord te zetten!
Hoe kun je thuis oefenen met redactiesommen?
Als ouder kun je je kind helpen met redactiesommen door samen te oefenen. Hier zijn enkele praktische tips:
Creëer dagelijkse rekensituaties. Tijdens het boodschappen doen kun je vragen stellen zoals: “Als 1 appel 30 cent kost, hoeveel kosten dan 5 appels?” of “We hebben € 10 en de boodschappen kosten € 7,50. Hoeveel geld houden we over?”
Laat je kind het stappenplan hardop volgen. Vraag: “Wat is stap 1? Oké, lees de som 2 keer. Wat is stap 2?” enzovoort. Dit helpt om het stappenplan te automatiseren. Oefen met verschillende soorten redactiesommen. Zorg dat je kind ervaring opdoet met plus-, min-, keer- en deelsommen in verhaaltjesvorm. Zo leert je kind de verschillende signaalwoorden herkennen.
Maak gebruik van extra oefenmateriaal, zoals werkbladen of rekenboeken met verhaaltjessommen. Bij cijferend rekenen en redactiesommen biedt Wijzer over de Basisschool ondersteunende video’s en oefenmateriaal.
Tel af naar Kerstmis met leerzame cadeautjes voor je kind
Door Maaike de Boer, MA
