Voltooid deelwoord – leer het stap voor stap

Ontdek hoe je een voltooid deelwoord herkent en juist spelt. Je leert ook wat een bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord is en waar je op moet letten bij de spelling.

In de video hierboven zie je duidelijke voorbeelden en handige ezelsbruggetjes.

Wat is een voltooid deelwoord?

Een voltooid deelwoord is een werkwoordsvorm die laat zien dat iets al gebeurd is.

Je herkent het vaak aan deze kenmerken:

• Het verandert niet als je de zin in een andere tijd zet.
• Het staat meestal achterin de zin.
• Er staat een vorm van ‘hebben’, ‘zijn’ of ‘worden’ in de zin.
• Het begint vaak met ‘ge-’.
• Het eindigt bijna altijd op -en, -d of -t.

Voorbeelden van voltooide deelwoorden

Let op de positie en vorm:

• Ik heb een ijsje gegeten.
• Mijn fiets moet gemaakt worden.
• Mischa heeft iets leuks beleefd.

In deze zinnen staat het voltooid deelwoord achterin en verandert het niet als je de tijd verandert.

Bijvoorbeeld: ‘Ik ben naar school gefietst’ → ‘Ik was naar school gefietst’. ‘Gefietst’ blijft hetzelfde.

Vormen van ‘hebben’, ‘zijn’ of ‘worden’

Bij een voltooid deelwoord hoort altijd een vorm van ‘hebben’, ‘zijn’ of ‘worden’.

Voorbeelden:

• Ik heb een ijsje gegeten.
• Mijn fiets wordt gemaakt.

Begint vaak met ‘ge-’

Veel voltooide deelwoorden beginnen met ‘ge-’. Bijvoorbeeld: gemaakt, gegamed, gedaan.

Let op uitzonderingen:

• Werkwoorden met ver-, be-, her-, ont- krijgen meestal géén ‘ge-’: verdwaald, besteld, herhaald.
• Bij scheidbare werkwoorden komt ‘ge-’ in het midden: opschrijven → opgeschreven.
• Sommige werkwoorden krijgen helemaal geen voorvoegsel, zoals ondervraagd of achtervolgd.

Eindigt op -en, -d of -t

Sterke werkwoorden eindigen vaak op -en:

• ik help → ik heb geholpen
• ik vind → ik heb gevonden

Soms eindigt het voltooid deelwoord op alleen een N: ik doe → gedaan.

Zwakke werkwoorden eindigen op -d of -t. Gebruik je oren én de verlengregel:

• gewerkt → gewerkte → je hoort een T
• geverfd → geverfde → je hoort een D

Gebruik van ’t ex-kofschip

Kun je het verschil niet goed horen? Gebruik dan de regel van ’t ex-kofschip.

Voorbeeld: draven → stam = drav (de V zit niet in ’t ex-kofschip) → je schrijft: gedraafd.

Bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord

Soms gebruik je een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord, dus om iets te zeggen over een zelfstandig naamwoord.

Voorbeelden:

• De fiets is gekleurd → de gekleurde fiets
• Het plafond is gewit → het gewitte plafond
• De vaas is gebroken → de gebroken vaas

Regel: schrijf het zo kort mogelijk. Eindigt het op een D of T? Dan plak je er een E aan. Als dat niet lekker klinkt, voeg je een extra letter toe.

Oefenen met voltooide deelwoorden

In de video leer je met voorbeelden, zinnen en regels hoe je het voltooid deelwoord én de bijvoeglijke vorm goed schrijft.

Wil je kind hiermee oefenen? Bekijk dan het oefenpakket met videobijles en opdrachten.

Oefenpakket werkwoordspelling