Voegwoorden – hoe goed ken jij ze echt?

In deze uitleg ontdek je hoe je ze herkent én hoe je het verschil ziet tussen onderschikkende en nevenschikkende voegwoorden. Voegwoorden zijn kleine woorden met een grote functie. Ze plakken stukjes tekst aan elkaar: woorden, woordgroepen of hele zinnen.

De video hierboven legt het je stap voor stap uit.

Wat is een voegwoord?

Een voegwoord verbindt verschillende delen van een zin of tekst. Denk aan:

• woorden: zwemmen en korfballen
• woordgroepen: de schuur opruimen en het dak repareren
• zinnen: Simone gaat naar huis, want ze is ziek

Het voegwoord zorgt ervoor dat de losse delen één geheel worden.

Voorbeelden van voegwoorden

Veelvoorkomende voegwoorden zijn:

• en
• of
• want
• maar

Deze woorden zie je vaak in samengestelde zinnen of opsommingen.

Wat vertelt een voegwoord?

Voegwoorden geven niet alleen verbinding aan, ze vertellen ook iets over de relatie tussen de delen:

• ‘of’ → keuze (pizza of pannenkoeken)
• ‘en’ → opsomming (zwemmen, paardrijden en korfbal)
• ‘maar’ → tegenstelling (Hij is klein, maar snel)
• ‘want’ → reden (Hij blijft thuis, want hij is ziek)

Daarom noemen we voegwoorden soms ook signaalwoorden.

Wat is een samengestelde zin?

Een samengestelde zin bestaat uit twee of meer persoonsvormen. Vaak worden deze zinnen aan elkaar geplakt met een voegwoord.

Voorbeeld:

• Patrick heeft het koud, omdat hij zonder jas buiten loopt.

In deze zin zie je twee persoonsvormen: ‘heeft’ en ‘loopt’. Het voegwoord ‘omdat’ maakt er één lange zin van.

Twee soorten voegwoorden

Er zijn twee soorten voegwoorden:

• nevenschikkende voegwoorden
• onderschikkende voegwoorden

Wat is een nevenschikkend voegwoord?

Een nevenschikkend voegwoord verbindt twee zinnen die even belangrijk zijn.

Voorbeeld:

• Ik ga zitten, want ik ben moe.

Haal je ‘want’ weg? Dan houd je twee goede zinnen over:

• Ik ga zitten.
• Ik ben moe.

Andere nevenschikkende voegwoorden zijn: en, of, maar.

Wat is een onderschikkend voegwoord?

Een onderschikkend voegwoord plakt een hoofdzin en een bijzin aan elkaar.

De zinnen zijn niet even belangrijk: de hoofdzin is zelfstandig goed, de bijzin niet.

Voorbeeld:

• Kyra werkt hard, omdat ze een voldoende wil halen.

Zonder voegwoord krijg je:

• Kyra werkt hard. ✅
• Ze een voldoende wil halen. ❌

‘Omdat’ is dus een onderschikkend voegwoord.

Zelf oefenen met voegwoorden

In de video oefen je met het herkennen van voegwoorden en het bepalen van hun soort.

Wil je kind hiermee verder oefenen? Bekijk dan het oefenpakket met videobijles en opdrachten.

Oefenpakket ontleden