Spelling groep 7: de belangrijkste informatie en oefenmateriaal
Door Judith Kimenai, BEd
Zit jouw kind in groep 7? Dan krijgt het dagelijks een aantal spellingopgaven voor z’n kiezen. En dat is mooi, want spelling is en blijft in de rest van het leven van je kind belangrijk. Wat spelling in groep 7 inhoudt en hoe je dit taalonderdeel thuis kunt oefenen, lees je in deze blog.
Wat is spelling?
Bij het onderdeel spelling is het de bedoeling dat je kind woorden op de juiste manier opschrijft. Klanken moeten dus worden omgezet in lettertekens.
De Nederlandse taal is geen gemakkelijke taal als om spelling gaat. Er zijn eindeloos veel regels en misschien nog wel meer uitzonderingen. Daarom is het ook zo belangrijk dat je kind er al vanaf het begin van zijn schoolcarrière mee bezig is.
In groep 3 leert je kind lezen en schrijven. Vanaf dat moment krijgt hij ook spellingregels voorgeschoteld. Eerst de makkelijke regels. Hoe ouder je kind wordt, hoe lastiger de regels.
De leerlijn spelling in groep 7
In groep 7 heeft je kind al een flinke basis gelegd. Hij is gewend geraakt aan de vraagstelling. Meestal wordt spelling getoetst door middel van dictees. De leerkracht leest dan zinnen op die je kind vervolgens foutloos moet opschrijven.
Soms krijgt je kind meerkeuzevragen, waarbij hij het juist gespelde woord moet aankruisen.
Hieronder geven we je een overzicht van de spellingcategorieën die je kind in groep 7 kan verwachten. Relatief nieuw in groep 7 is de werkwoordspelling. Wellicht is daar in groep 6 al een begin mee gemaakt, maar vanaf groep 7 wordt werkwoordspelling ook met regelmaat getoetst.
Download hier de gratis Werkbladen Werkwoordspelling Groep 7/8
Werkbladen Werkwoordspelling Groep 7/8 (Gratis)
Niet-werkwoorden
Zoals we al eerder aangaven, heeft je kind in groep 3 tot en met 6 al een flinke basis gelegd voor wat betreft de niet-werkwoorden. Die basis laten we hier even buiten beschouwing. Nieuwe spellingcategorieën in groep 7 zijn onder andere woorden…
- die eindigen op -lijk of -ig —> akelig
- met -heid of -teit —> puberteit
- waarin /t/ geschreven wordt als -th —> theorie
- waarin /ks/ wordt geschreven als -x —> taxi
- met -tie, waarin de -t klinkt als /(t)s/ —> politie
- die eindigen op -aatje, -uutje of -ootje —> autootje
- die beginnen of eindigen op ’s —> ’s morgens
Bovenstaande categorieën mag je kind zeker verwachten in dictees en andere spellingopgaven. Bovendien zijn de woorden langer dan die in groep 6.
Werkwoorden
De werkwoordspelling wordt in groep 7 voor het eerst uitgebreid getoetst. In eerdere groepen heeft je kind al geleerd wat werkwoorden zijn. Ook begrippen als verleden tijd, tegenwoordige tijd, meervoud en enkelvoud zijn al bekend.
Ik groep 7 maakt je kind kennis met de stam van het werkwoord, het hele werkwoord (ook wel infinitief genoemd) en het voltooid deelwoord.
Verder leert je kind…
- wanneer het een persoonsvorm met of zonder -t schrijft;
- hoe het een werkwoord van tegenwoordige tijd kan omzetten naar de verleden tijd en andersom;
- hoe het werkwoorden in de tegenwoordige tijd moet vervoegen als de stam eindigt op een -d;
- zwakke werkwoorden (dus werkwoorden die niet van klank veranderen) goed spellen in de verleden tijd;
- sterke werkwoorden (dus werkwoorden die wel van klank veranderen) goed spellen in de verleden tijd;
- gebruik maken van de ’t ex-kofschip-regel;
- voltooid deelwoorden van zwakke werkwoorden goed spellen.
De nieuwe kennis over werkwoordspelling is een flinke kluif. Daarom oefent de leerkracht deze spellingcategorie dagelijks met je kind.
Veelgebruikte spellingmethodes in groep 7
Basisscholen geven hun spellinglessen op basis van de kerndoelen zoals die door SLO zijn vastgesteld. Die kerndoelen vormen vooral een ruim opgezet kader dat dient als kapstok voor de leerlijn spelling van de basisschool.
Dat wil niet zeggen dat de leerkracht van jouw kind altijd alle spellingopgaven zelf moet bedenken. De meeste scholen werken met lesmethoden die zijn ontwikkeld aan de hand van de kerndoelen.
Een aantal spellingmethoden wordt landelijk veel gebruikt:
- Staal (uitgeverij Malmberg)
- Taal actief (uitgeverij Malmberg)
- Zin in spelling (uitgeverij Zwijsen)
- Taalverhaal.nu (uitgegeven door Thieme Meulenhoff)
- Spelling op maat (uitgegeven door Noordhoff)
De kans is groot dat je kind op school met 1 van bovenstaande methodes werkt. Natuurlijk zijn er nog veel meer methodes, waaronder degene die zijn uitgegeven door kleinere uitgeverijen.
1 ding hebben ze allemaal gemeen: de uitgevers hebben een doorlopende leerlijn ontwikkeld. Dat wil zeggen dat je kind op een logische wijze alle spellingregels aangeboden krijgt, van makkelijk naar moeilijk. Oude spellingregels worden regelmatig herhaald en nieuwe worden stap voor stap aangeboden.
Cito spelling groep 7
Veel scholen werken met het leerlingvolgsysteem van IEP of Cito. Dat betekent dat ze naast de reguliere methode-toetsen ook gebruik maken van onafhankelijke toetsen van IEP of Cito.
Gedurende de hele basisschooltijd worden gegevens over je kind ingevoerd in het leerlingvolgsysteem. Daardoor krijgt de leerkracht van je kind een goed beeld van zijn ontwikkeling.
Ook spelling komt regelmatig aan bod in de toetsen die bij het leerlingvolgsysteem (LVS) horen. In dit artikel gaan we in op de spellingtoetsen van Cito in groep 7.
Als de school van je kind gebruik maakt van het Cito LVS, krijgt je kind in groep 7 2 of 3 keer met spellingtoetsen te maken. De eerste Cito spellingtoets in groep 7 vindt plaats in het midden van het jaar, zo rond januari/februari. Dat is de zogenaamde M7 toets, waarbij de M voor ‘midden’ staat.
De E7 toets wordt aan het eind van groep 7 afgenomen, rond mei/juni. E staat dus voor ‘eind’.
Daarnaast wordt eind groep 7 meestal ook de Entreetoets van Cito afgenomen. Dat is een toets die qua opbouw te vergelijken is met de Cito doorstroomtoets in groep 8. Ook in deze Entreetoets komt spelling voor.
De spellingtoetsen groep 7 van Cito komen qua niveau overeen met de toetsen van de methodes. Bovenstaande spellingcategorieën zul je dus zowel in de methode-toetsen als in de Cito-toetsen tegenkomen.
Nieuw ten opzichte van de Cito-toetsen spelling in groep 6 is de werkwoordspelling. Daar wordt vanaf groep 7 actief op getoetst.
De Cito-toetsen Spelling zijn sinds schooljaar 2021-2022 onderdeel geworden van de Cito-toets Taalverzorging. Door middel van een foutenanalyse in het LVS weet de leerkracht welke spellingonderdelen je kind al wel beheerst en welke nog niet. Daar past de leerkracht zijn instructies vervolgens op aan.
Lees ook:
Werkbladen Werkwoordspelling Groep 7/8 (Gratis)
Thuis spelling oefenen
Misschien krijg je van de leerkracht te horen dat je kind wel wat extra oefening kan gebruiken op het gebied van spelling. Bijvoorbeeld omdat blijkt dat in de toegepaste spelling (zoals werkstukken) regelmatig veel fouten voorkomen.
Je krijgt dictees mee die je thuis kunt oefenen. Maar hoe doe je dat dan? We geven je 5 tips die je direct kunt inzetten.
1. Lees de woorden rustig en duidelijk voor
Als je kind een hele zin moet overschrijven, lees de zin dan eerst in z’n geheel hardop voor. Verdeel hem daarna in korte stukjes en herhaal die wanneer nodig.
Articuleer goed, maar overdrijf niet. Je hoeft bijvoorbeeld niet elke -n aan het einde van werkwoorden uit te spreken. Het is juist de bedoeling dat je kind zelf bepaalt of die -n daar wel of niet hoort.
2. Geef je kind ruim de tijd na te denken over de juiste schrijfwijze
Als je merkt dat je kind wat extra tijd nodig heeft om na te denken over de spelling, is het zaak zelf stil te blijven. Het is belangrijk dat je kind de tijd krijgt zelfstandig na te denken over de regels. Ook al duurt dat langer dan gemiddeld.
Juist thuis kun je een setting creëren die je kind meer zelfvertrouwen geeft. Door hem ruim de tijd te geven bijvoorbeeld, of door een woord eens extra te herhalen. Dat je je daarmee niet helemaal aan de regels van een dictee in de klas houdt, is helemaal niet erg.
3. Adviseer je kind lange woorden in stukken te hakken
Soms zie je dat je kind moeite heeft met langere woorden. Vraag hem dan zo’n woord in stukken te hakken. Dan kan hij over ieder stuk apart nadenken. 1 stuk volgt misschien een andere spellingregel dan het volgende stuk. Zodra je kind zich daar bewust van is, wordt de spelling van het volledige woord ineens een stuk makkelijker.
4. Stimuleer je kind zijn keuzes te controleren
Kinderen zijn vaak geneigd hun gemaakte werk niet na te kijken. Ze hebben alle zinnen van het dictee opgeschreven en geven het werk daarna direct terug aan jou. Ze zijn immers klaar, is hun idee.
Toch is het goed als je kind de mogelijkheid krijgt zijn eerdere keuzes te controleren. Laat hem het volledige dictee nog eens aandachtig doorlezen, met de spellingregels in zijn achterhoofd. De kans is groot dat hij nog wat slordigheidsfoutjes tegenkomt.
Geef je kind voor deze stap ruim de tijd. Hij geeft zelf wel aan wanneer hij klaar is met zijn check.
5. Kijk samen het dictee na en bespreek de resultaten
Misschien geeft je kind na afloop het dictee aan jou terug, met het idee dat jij het voor hem nakijkt. Dat is een prima optie, maar nog beter is het als jullie samen de resultaten bekijken.
Je krijgt dan meteen de kans samen te kijken naar de goede punten en de verbeterpunten. Prijs je kind voor wat hij al goed kan. Vooral wanneer blijkt dat hij spellingregels die hij eerder moeilijk vond, nu wél goed toepast.
Zie je een patroon in de fouten die worden gemaakt? Spreek dan de specifieke spellingcategorie nog eens samen door. Het gaat er bij dit soort thuiswerk vooral om dat jullie met een positieve bril naar de resultaten kijken. Stel haalbare doelen en besteed aandacht aan iedere stap die je kind de goede richting in zet.
Oefenboek werkwoordspelling groep 7/8
Vind je kind werkwoordspelling moeilijk? Dan is het prettig om thuis wat extra oefenmateriaal te hebben. Zoals ons oefenboek werkwoordspelling voor groep 7/8.
In dit oefenboek vind je opdrachten voor werkwoordspelling die volledig aansluiten op het niveau dat Cito in groep 7 hanteert. Ook de vraagstelling komt overeen met die van Cito. Dat betekent dat jij niet op zoek hoeft naar geschikt oefenmateriaal en dat je kind direct aan de slag kan!
Koop het oefenboek werkwoordspelling nu als je samen op weg wilt naar een beter toetsresultaat op school. Maak bovendien gebruik van alle bijbehorende video’s en artikelen op onze website.
Deze extra oefening kost misschien wat extra tijd, maar het oefenmateriaal en de instructies leveren je kind uiteindelijk vooral goede resultaten en een blij gezicht op!
Lees ook:
Bronnen:
- www.cito.nl
- www.nieuwleren.nl
- https://www.slo.nl/thema/meer/tule/nederlands/kerndoel-11/?mode=groepen-78-leerling
Judith Kimenai, BEd
Judith was jarenlang docente Nederlands en (tweetalig) biologie binnen het voortgezet onderwijs. Tijdens haar onderwijscarrière was ze naast docente ook een bevlogen brugklasmentor en intern begeleider. Tegenwoordig is Judith freelance tekstschrijfster en richt ze zich voornamelijk op de educatieve sector.
Gerelateerde artikelen
Cito-toets oefenen: zo help jij je kind
Verkleinwoorden gebruiken doe je zo
Iris Obdeijn –
Mijn dochter had veel moeite met werkwoordspelling. Na oefenen met het oefenboek Werkwoordspelling groep 7/8 gaat het veel beter! Ze heeft hierdoor een mooie score op haar cito behaald. Zij blij en ik blij.
Het boek bevat goede uitleg en nuttige opdrachten. Aanrader!