Wat is de Leerpotentietest (voorheen Drempeltest) en hoe werkt deze test?

(Let op: De Leerpotentietest heette voorheen Drempeltest)

Testen, Cito-toetsen, onderzoeken, methode- en niet-methodegebonden toetsen… Je kind krijgt op de basisschool heel wat toetsen en testen voor zijn kiezen. De Leerpotentietest is er 1 van. Lang niet ieder kind maakt de Leerpotentietest. Jouw kind wel? Dan lees je in dit artikel hoe deze test werkt.

Het verschil tussen methode- en niet-methodegebonden toetsen

Met methode- en niet-methodegebonden toetsen onderzoekt de school de schoolse vaardigheden van je kind. De leerkracht komt door die toetsen te weten welke delen van de stof zijn blijven hangen nadat je kind de lessen heeft gevolgd en oefeningen heeft gemaakt.

Methodegebonden toetsen

Methodegebonden toetsen zijn de toetsen die de leerkracht aanbiedt na een x-aantal reken-, taal- of spellinglessen. De toetsen zijn gemaakt door de leermethode zelf en geven de leerkracht de gelegenheid te checken of de instructie voldoende is geweest. De analyse van de toetsuitslag heeft gevolgen voor de (verlengde) instructie, het groepsplan en de individuele leerling. Vaak worden deze toetsuitslagen gebruikt om een rapportcijfer te bepalen.

Niet-methodegebonden toetsen

Niet-methodegebonden toetsen zijn de toetsen die niet gekoppeld zijn aan de leermethode, maar aan de kerndoelen van het onderwijs. Deze toetsen checken op welk niveau jouw kind de kerndoelen/tussendoelen* op dat moment beheerst en hoe die score zich verhoudt tot een onafhankelijk gemiddelde. Dit soort toetsen, waarvan de Cito-toetsen van Leerling in Beeld en de IEP-toetsen een voorbeeld zijn, worden 2 keer per leerjaar aan je kind aangeboden. De scores komen terecht in een leerlingvolgsysteem. Leerkrachten in de bovenbouw gebruiken onder andere deze scores om het uitstroomniveau naar het voortgezet onderwijs (vo) te bepalen.
*(Tussendoelen zijn de leerdoelen van de groep waarin je kind zit. Deze werken toe naar de einddoelen van het basisonderwijs; de kerndoelen)

De (verplichte!) doorstroomtoets in groep 8 is ook een voorbeeld van een niet-methodegebonden toets. Enkele voorbeelden van doorstroomtoetsen zijn: de Leerling in Beeld-doorstroomtoets (van Cito), de IEP-doorstroomtoets en de Route 8-doorstroomtoets. Scholen mogen zelf beslissen welke (doorstroom)toets zij voor hun leerlingen gebruiken. Voorwaarde is wel dat de toets goedgekeurd is door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). De doorstroomtoets wordt in februari afgenomen en is gedeeltelijk bepalend voor het advies van je zoon of dochter.

Nu volgt een uitleg over de Leerpotentietest voor groep 7 en 8 (voorheen de Drempeltest) en de Leerpotentietest voor groep 6 (voorheen de Tussentest).
Deze testen zijn door Teije de Vos ontwikkeld en meten aanleg/intelligentie van kinderen.

Leerpotentie 7-8

De Leerpotentietest voor groep 7 en 8 (Leerpotentie 7-8) meet aanleg/intelligentie bij kinderen van deze 2 groepen. De leerkracht zelf mag deze test afnemen. Dit in tegenstelling tot de andere intelligentietesten; die mogen alleen worden afgenomen door gedragswetenschappers, zoals orthopedagogen en psychologen. De Leerpotentietest mag op elk moment in het schooljaar afgenomen worden.

Leerpotentietest groep 7 en 8: uitleg

De Leerpotentietest 7-8 is, zoals de naam al zegt, alleen bedoeld voor kinderen in groep 7 en 8. De school kan deze test bijvoorbeeld inzetten als de leerkracht twijfelt welk schooladvies het beste bij je kind past.

De Leerpotentietest richt zich op de aanleg van een kind en geeft vanuit deze invalshoek aanvullende informatie op de schoolprestaties. De gegevens van de Leerpotentietest vormen, samen met de gegevens van de niet-methodegebonden toetsen (LVS) en de observaties van de leerkracht van de groep, een genuanceerd beeld van jouw kind.

De Leerpotentietest kan worden aangevuld met een Leermotivatietest. Die meet de leermotivatie, het zelfvertrouwen, het doorzettingsvermogen en de sociale wenselijkheid van je kind. Beide testen kunnen alleen door scholen worden aangeschaft.

De Leerpotentietest kan dus ook in groep 7 worden afgenomen. De leerkracht gebruikt de gegevens van de test dan vaak bij het bespreken van een voorlopig schooladvies. Afname van de Leerpotentietest in groep 7 heeft nog een extra voordeel: wanneer de uitslag niet overeenkomt met de gegevens uit het LVS en/of de observaties van de leerkracht, is er nog tijd genoeg om met elkaar (ouders, leerkracht en kind) een plan van aanpak in te zetten.

Leerpotentietest groep 7 en 8: inhoud

De Leerpotentietest groep 7-8 meet door middel van 8 subtests de verbale en non-verbale intelligentie van je kind. De leerkracht kan de volledige test, klassikaal of individueel, in 2,5 uur afnemen.

De verbale intelligentie van je kind wordt gemeten met deze testen:

• Woordenschat
• Zinsbouw
• Logisch redeneren met woorden
• Soortbegrip

De non-verbale intelligentie wordt gemeten met behulp van de volgende testen:

• Ruimtelijk tweedimensionaal
• Ruimtelijk driedimensionaal
• Rekenkundig redeneervermogen
• Logisch redeneren met figuren

Leerpotentietest groep 7 en 8: uitslag

De Leerpotentietest is niet alleen bedoeld om tot een genuanceerd schooladvies te komen. Omdat de Leerpotentietest zich richt op de aanleg van een kind, kan een leerkracht met de resultaten ook over- en onderpresteerders onderscheiden.

Als de scores van de mehodegebonden toetsen, in vergelijking met de aanwezige aanleg, opvallend hoog zijn, dan zijn omgevingsfactoren, persoonlijkheidsfactoren, het leerklimaat e.d. voor hem of haar kennelijk zeer gunstig. Wanneer de prestaties achterblijven, maar aanleg wel bewezen is, kun je samen met de leerkracht nagaan welke factoren remmend werken op de scores bij de schoolse vaardigheidstoetsen. In dat geval kan een Leermotivatietest extra informatie geven.

De uitslag van de Leerpotentietest wordt weergegeven in de niveaus A t/m E en I t/m V. Verder krijgt je kind een totaalscore en een inschatting van het niveau van voortgezet onderwijs. Op verzoek van de school kan ook een verbaal, non-verbaal en totaal IQ weergegeven worden.

Leermotivatietest: inhoud

De Leermotivatietest kan een aanvulling op de Leerpotentietest zijn, maar mag ook als zelfstandig instrument gebruikt worden. De Leermotivatietest is een vragenlijst om inzicht te krijgen in 4 sociaal-emotionele vaardigheden van jouw kind:

• de leermotivatie
• het zelfvertrouwen
• het doorzettingsvermogen
• sociale wenselijkheid

Men noemt deze vaardigheden ook wel onderwijsgerelateerde persoonlijkheidsfactoren. Ook deze test is zowel klassikaal als individueel af te nemen. De antwoorden van je kind worden door deze test gecontroleerd op sociale wenselijkheid. Dit houdt in dat gekeken wordt of je kind daadwerkelijk zijn eigen mening geeft en niet een sociaal wenselijk antwoord geeft. Dat is een antwoord waarmee je kind wil voldoen aan de wensen van de (school)omgeving. Je kind kan bijvoorbeeld zeggen dat het heel veel zelfvertrouwen heeft, terwijl het eigenlijk heel onzeker is. Deze test is zo gemaakt dat het door sociale wenselijkheid heen prikt.

Leerpotentie 6

De Leerpotentietest voor groep 6 (Leerpotentie 6) meet verbale en non-verbale intelligentie bij kinderen van groep 6. Ook deze test mag op elk moment in het schooljaar worden afgenomen door een leerkracht.

Leerpotentietest groep 6: uitleg

De Leerpotentietest groep 6 kan worden ingezet om te kijken tot welke onderwijsprestaties je kind in staat zou moeten zijn, zowel op verbaal als op non-verbaal vlak. Met deze informatie kan de leerkracht bijvoorbeeld beter inschatten of je kind tijdens de reguliere toetsen onderpresteert, overpresteert of op een passend niveau presteert.

Leerpotentietest groep 6: inhoud

De test bestaat uit 3 verbale subtests:

• Woordenschat
• Analogieën
• Soortbegrip

Daarnaast bevat Leerpotentie 6 nog 3 non-verbale subtests:

• Ruimtelijk inzicht
• Reeksen
• Exclusie

De leerkracht mag de subtests klassikaal of individueel afnemen. Ook in groep 6 kan de leerkracht, wanneer nodig, de Leerpotentietest combineren met de Leermotivatietest.

Leerpotentietest groep 6: uitslag

De Leerpotentietest groep 6 geeft een indicatie van het prestatieniveau dat van jouw kind verwacht mag worden. Wanneer de uitslag van de Leerpotentietest niet overeenkomt met het niveau van de schoolse prestaties (de scores in het LVS en die van de methodegebonden toetsen), is het verstandig om een gesprek met de leerkracht aan te vragen. 

In het kort

In het kort kunnen we de informatie van de verschillende testen als volgt samenvatten:

• Leerpotentie 6 – meet verbale en non-verbale intelligentie – voor kinderen in groep 6 over wie aanvullende informatie nodig is.
• Leerpotentie 7-8 – meet verbale en non-verbale intelligentie – voor kinderen in groep 7 en 8 over wie aanvullende informatie nodig is.
• Leermotivatie 6-7-8 – meet persoonlijkheidsfactuoren als leermotivatie en zelfvertrouwen – voor kinderen in groep 6, 7 en 8 over wie aanvullende informatie nodig is.
• Methodegebonden toetsen – meten kennis die kinderen opdoen m.b.v. een taal- of rekenmethode – voor kinderen in groep 3 tot en met 8.
• Niet-methodegebonden toetsen – meten kennis van de tussendoelen/kerndoelen – voor kinderen in groep 3 tot en met 8.

Wil je meer lezen? Check dan deze artikelen:

Wat is de IEP doorstroomtoets?

Cito doorstroomtoets groep 8: alle informatie op een rij

Het drempelonderzoek in groep 8: wat is het?

Leraren aan het woord: hoe bepaal je een schooladvies?

Doorstroomtoets? Eindtoets? Hoe zit het?

Mirjam de Reus, BEd, Remedial Teacher

Mirjam is Remedial Teacher en volgde de PABO (Bachelor of Education)

Over Mirjam