Geschiedenis voor kinderen. Uitleg en 3 tips!

In het basisonderwijs krijgen kinderen het vak geschiedenis. Hiermee beginnen de kinderen in groep 5. Geschiedenis voor kinderen heeft raakvlakken met de vakken aardrijkskunde en natuur en techniek. Een aantal basisscholen biedt deze vakken dan ook in combinatie aan. Dat combinatievak heet wereldoriëntatie.

In dit artikel vind je een overzicht van de geschiedenis voor kinderen op de basisschool en 3 tips om de lesstof leuker en begrijpelijker te maken voor je kind.

Canon van Nederland

In 2006 is voor het geschiedenisonderwijs de Canon van Nederland gemaakt. Dit is een overzicht van vijftig chronologisch ingedeelde onderwerpen/thema’s die de geschiedenis van Nederland beschrijven. Van deze geschiedenis onderwerpen hoort elke Nederlander op de hoogte te zijn.

In het basisonderwijs behandelt men tien tijdvakken. Deze zijn uitgekozen aan de hand van de canon. Hieronder staan deze schematisch weergegeven.

geschiedenis tijdvakken

Hieronder staat per tijdvak een korte algemene aanduiding en in schuine letters de onderwerpen/thema’s die in dat tijdvak aan de orde komen.

1. Tijd van jagers en boeren (ongeveer 3000 voor Christus)

De levenswijze van jagers en verzamelaars. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen.

Hunebedden

  • De eerste boeren

2. Tijd van Grieken en Romeinen (3000 voor Christus -500 na Christus)

De verspreiding van de Grieks-Romeinse cultuur en de confrontatie met de Germaanse cultuur.

Het christendom in het Romeinse Rijk: van verboden tot enig toegestane godsdienst.

De Romeinse Limes van 47 tot ongeveer 400

  • Op de grens van de Romeinse wereld

3. Tijd van monniken en ridders (500-1000)

De verspreiding van het christendom tot in de lage landen.

Hofstelsel en horigheid.

Willibrord 658-739

  • De Friezen worden christenen

Karel de Grote 742-814

  • Keizer van het Westen

4. Tijd van steden en staten (1000-1500)

Opkomst van handel en ontstaan van steden.

Opkomst van de stedelijke burgerij en toenemende zelfstandigheid van steden.

Hebban olla vogala — ongeveer 1100

  • Begin van de Nederlandse taal

Floris V — 1254-1296

  • Een Hollandse graaf en ontevreden edelen

De Hanze — van 1356 tot ongeveer 1450

  • Handelssteden in de Lage Landen

5. Tijd van ontdekkers en hervormers (1500-1600)

Het begin van de overzeese Europese expansie.

De opstand en het ontstaan van een onafhankelijke Nederlandse staat.

Erasmus – ongeveer 1469-1536

  • Een beroemde humanist

Karel V — 1500-1558

  • Nederland wordt één land

De Beeldenstorm — 1566

  • De strijd tussen de godsdiensten

Willem van Oranje 1533-1584

  • Vader van het vaderland

De Republiek 1588-1795

  • Een unieke regering in Europa

6. Tijd van regenten en vorsten (1600-1700)  

Ontstaan van het handelskapitalisme en begin van een wereldeconomie.

Bestuur en stedelijke cultuur in Nederland.

De VOC 1602-1799

  • Nederland breidt uit over zee

De Beemster 1612

  • Nederland en het water

De grachtengordel 1613-1662

  • Stadsuitbreidingen in de 17e eeuw

Hugo de Groot 1583-1645

  • Bedenker van het moderne volkenrecht

De Statenbijbel — 1637

  • Het belangrijkste boek

Rembrandt – ongeveer 1606-1669

  • De grote schilders

De Atlas Major — 1662

  • De wereld in kaart

Michiel de Ruyter 1607-1676

  • Zeehelden en de macht van de Republiek

Christiaan Huygens 1629-1695

  • Wetenschap in de Gouden Eeuw

Spinoza 1632-1677

  • Op zoek naar de waarheid

Slavernij – ongeveer 1637-1863

  • Slaven in Amerika

Buitenhuizen — 17e en 18e eeuw

  • Rijk wonen buiten de stad

7. Tijd van pruiken en revoluties (1700-1800)

Slavenarbeid op plantages en opkomst van het abolitionisme.

Het streven naar grondrechten en naar politieke invloed van de burgerij in de Franse en Bataafse revolutie.

Eise Eisinga 1744-1828

  • Verstand, kennis en wetenschap worden belangrijk

De patriotten 1780-1795

  • Crisis in de Republiek

Napoleon Bonaparte 1769-1821

  • De Franse tijd

8. Tijd van burgers en stoommachines (1800-1900)

Het ontstaan van het parlementaire stelsel en de toename van de volksinvloed.

De industriële revolutie en de opkomst van de emancipatiebewegingen.

Koning Willem I 1772-1843

  • Het koninkrijk van Nederland en België

De eerste spoorlijn — 1839

  • Sneller vervoer

De Grondwet — 1848

  • De belangrijkste wet van een land

Max Havelaar — 1860

  • Een klacht tegen de regering in Nederlands-Indië

Verzet tegen kinderarbeid — 19e eeuw

  • De fabriek uit, de school in

Vincent van Gogh 1853-1890

  • Schilder in een nieuwe tijd

Aletta Jacobs 1854-1929

  • Mannen en vrouwen dezelfde rechten

9. Tijd van wereldoorlogen en crisis (1900-1950)

De economische wereldcrisis.

De Duitse bezetting en de Jodenvervolging.

De Eerste Wereldoorlog 1914-1918

  • Neutraal in oorlogstijd

De Stijl 1917-1931

  • De kunst verandert helemaal

De crisisjaren 1929-1940

  • Het gaat niet goed in Nederland

De Tweede Wereldoorlog 1940-1945

  • Nederland bezet en bevrijd

Anne Frank 1929-1945

  • De Jodenvervolging

Indonesië 1945-1949

  • Een kolonie vecht zich vrij

10. Tijd van televisie en computer (1950-2000)

Een kolonie vecht zich vrij

  • Tijd van televisie en computer

Willem Drees 1886-1988

  • De verzorgingsstaat

De watersnood 1 februari 1953

  • Het gevaar van het water

De televisie vanaf 1948

  • Iedereen kijkt televisie

Haven van Rotterdam vanaf ongeveer 1880

  • De poort naar de wereld

Annie M.G. Schmidt 1911-1995

  • Tegen de keurige Nederlanders

Suriname en de Nederlandse Antillen vanaf 1945

  • De koloniën worden zelfstandig

Srebrenica 1995

  • Hoe zorg je voor vrede in moeilijke tijden?

Veelkleurig Nederland vanaf 1945

  • Een maatschappij met veel culturen

De gasbel 1959-2030?

  • Het gas raakt op

Europa vanaf 1945

  • Nederlanders en Europeanen

Hieronder vind je 3 tips om de geschiedenis die je kind krijgt op de basisschool leuker en begrijpelijker te maken.

  1. De Entoen.nu app
  2. Het Klokhuis maakt geschiedenis
  3. De Gouden Eeuw op televisie

Tip 1: de Entoen.nu app

Er is nu een ontzettend leuke en nuttige app over de geschiedenis van Nederland beschikbaar: de EnToen.nu app. De Entoen.nu app is bedoeld voor groep 5 t/m 8 van de basisschool.

De app stelt je kind in staat om snel en overzichtelijk alle onderwerpen uit de Nederlandse geschiedenis te bekijken op een leuke manier. De app sluit volledig aan bij het geschiedenisonderwijs op de school van je kind omdat in de app – net als op school – de geschiedenis wordt behandeld aan de hand van de 50 vensters van de canon van Nederland.

De app is goed te gebruiken bij de voorbereiding op een geschiedenistoets op school. Ook is de informatie uit de app handig voor een spreekbeurt of werkstuk.

De gratis Lite-versie bevat al veel informatie. Toch raad ik aan om de volledige versie aan te schaffen voor een klein bedrag. Een belangrijke toevoeging aan de volledige versie is de zogenaamde vensterplaat. Daarnaast is er een opdrachtenwiel per canonvenster beschikbaar.

afbeelding VOC

De vensterplaten in de EnToen-Nu app

Het grote voordeel van de volledige versie van de app is dat deze zogenaamde vensterplaten bevat.

Dit zijn interactieve afbeeldingen die aansluiten bij de afleveringen van Het Klokhuis.

Door het bekijken van een vensterplaat kun je snel alle informatie van een bepaald onderwerp lezen en bekijken.

Hoe werken de vensterplaten? Je klikt op een informatie-icoontje en er verschijnt een schermpje met aanvullende informatie. Deze informatie bestaat uit tekst of video.

Veel video in de EnToen-Nu app

Een ander groot voordeel van de app is dat deze veel videomateriaal bevat. Zo kan ik over de Tweede Wereldoorlog, naast een aflevering van Het Klokhuis, nog vier andere video’s bekijken.

Als je klikt op een video kun je deze gewoon binnen de app bekijken. Je wordt dus niet steeds naar Youtube gestuurd of naar andere websites. Hierdoor kun je snel en overzichtelijk al het materiaal bekijken.

In de Entoen.nu app zijn verder nog veel links opgenomen naar websites, boeken en relevante musea. De app is beschikbaar als Lite versie en als volledige versie en verkrijgbaar via de Appstore en Google Play voor de android-versie.

Meer weten? Bekijk de video over de EnToen.Nu app

Tip 2: Het Klokhuis maakt geschiedenis

Het Klokhuis maakt geschiedenis is een reeks van 50 afleveringen over de vaderlandse geschiedenis aan de hand van de vensters van de zogenaamde canon van de Nederlandse geschiedenis.

In elke aflevering komt een ander onderwerp aan de orde. Wie was Michiel de Ruyter? Wat waren de eerste Nederlandse woorden op schrift en wat betekenen ze?

Een hele leuke serie voor kinderen op de basisschool. Echt een aanrader! Ook leuk om de dvd cadeau te geven.

De afleveringen van Het Klokhuis maakt geschiedenis sluiten heel goed aan bij de geschiedenislessen die je kind op de basisschool krijgt.

Het klokhuis maakt geschiedenis bekijken

De afleveringen zijn te bekijken op de website van Het Klokhuis.

afbeelding Klokhuis

De 50 afleveringen zijn ook al een tijdje op dvd verkrijgbaar. De dvd is te bestellen via Bol.com.

Bestellen DVD via Bol.com

De volgorde van de afleveringen

De afleveringen staan op de website van het Klokhuis niet op chronologische volgorde. Als je de afleveringen met je kind wilt bekijken in de volgorde van de Nederlandse canon (dit is ook de indeling van de geschiedenisboeken op school) dan kun het volgende aanhouden:

  1. 1. De Hunebedden
  2. 2. De Romeinse Limes
  3. 3. Willibrord
  4. 4. Karel de Grote
  5. 5. Hebban olla vogola
  6. 6. Floris V
  7. 7. De Hanze
  8. 8. Erasmus
  9. 9. Karel V
  10. 10. De Beeldenstorm
  11. 11. Willem van Oranje
  12. 12. De Republiek
  13. 13. De VOC
  14. 14. De Beemster
  15. 15. De grachtengordel
  16. 16. Hugo de Groot
  17. 17. De Statenbijbel
  18. 18. Rembrandt
  19. 19. De Atlas Major van Blaeu
  20. 20. Michiel de Ruyter
  21. 21. Christiaan Huygens
  22. 22. Spinoza
  23. 23. Slavernij
  24. 24. Buitenhuizen
  25. 25. Eise Eisinga
  26. 26. De Patriotten
  27. 27. Napoleon Bonaparte
  28. 28. Koning Willem I
  29. 29. De eerste spoorlijn
  30. 30. De Grondwet
  31. 31. Max Havelaar
  32. 32. Verzet tegen kinderarbeid
  33. 33. Vincent van Gogh
  34. 34. Aletta Jacobs
  35. 35. De Eerste Wereldoorlog
  36. 36. De Stije
  37. 37. De crisisjaren
  38. 38. De Tweede Wereldoorlog
  39. 39. Anne Frank
  40. 40. Indonesië
  41. 41. Willem Drees
  42. 42. De Watersnood
  43. 43. De Televisie
  44. 44. Haven van Rotterdam
  45. 45. Annie M.G. Schmidt
  46. 46. Suriname en de Nederlandse Antillen
  47. 47. Srebrenica
  48. 48. Veelkleurig Nederland
  49. 49. De gasbel
  50. 50. Europa

Oefening Rekenen Groep 2 (Gratis)

Oefenbladen Groep 3 Rekenen (Gratis)

Oefenbladen Groep 3 Spelling (Gratis)

Oefenbladen Rekenen Groep 4 (Gratis)

Oefenbladen Begrijpend lezen Groep 4 (Gratis)

Oefenbladen Spelling Groep 4 (Gratis)

Oefenbladen Klokkijken Groep 4/5 (Gratis)

Flitskaarten Tafels groep 4/5 (Gratis)

Maaike de Boer, MA

drs. Maaike de Boer is initiatiefneemster van Wijzeroverdebasisschool.nl

Gerelateerde artikelen

Reacties

Eén reactie op “Geschiedenis voor kinderen. Uitleg en 3 tips!”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *